c. A.D. 964. Oswald, bishop of Worcester, to King Edgar; letter setting out conditions on which he grants leases. Latin

Archive:

Worcester

MSS:

1. London, British Library, Cotton Tiberius A. XIII, ff. 119-200, ff. 135r-136v (s. xi 2)

Printed:

Hearne, Heming, pp. 292-6; K, 1287; Mon. Angl. (rev. edn), i. 600-1 (no. 32); Thorpe, pp. 262-4; B, 1136; Pierquin, Recueil, pt 5, no. 36

Translated:

Jones 1958, pp. 122-4; Brown 1984, pp. 134-5 (no. 163)

Comments:

Maitland 1897, pp. 304-18; Stenton 1932, pp. 122-5; John 1960, pp. 83-8, 142-7; Galbraith 1967, pp. 100-1, spurious; Stenton 1971, pp. 485-6, treats as authentic; Finberg, ECWM, no. 289, authentic; Finberg 1972, p. 522; Cox 1975, pp. 38-9; John 1977, pp. 178-9, 192-3, genuine; Wormald 1985, pp. 125-6; Abels 1988, pp. 152-4; Bullough 1990, p. 22; Bullough 1996, pp. 12-13; King 1996, pp. 100, 114-16, not contemporary; Wormald 1996, pp. 118-20, 127; Faith 1997, pp. 98-9; Wormald, English Law, p. 152 n. 118

Show all data

  • Metadata

    Old Text

    • Indiculum Libertatis de Osvvaldes Lavves Hundred . Domino meo karissimo regi Anglorum Edgaro . Ego . Oswaldus Uuigornensis æcclesiæ episcopus omnium quæ mihi per ipsius clementiam munerum tradita sunt apud Deum et apud homines gratias ago . Igitur si Dei misericordia suppeditet . coram Deo et hominibus perpetualiter ei fidelis permanebo . reminiscens cum gratiarum actione largifluæ benignitatis ejus . quia per meos illud quod magnopere expetebam mihi concessit internuntios id est reverentissimum Dunstanum . archiepiscopum . et venerandum Atheluuoldum Uuintonie episcopum . et virum magnificum Brihtnothum comitem quorum legatione et adjutorio meam et sanctæ Dei acclesiæ querelam suscepit . et secundum 'consilium' sapientum et principum suorum juste emendavit . ad sustentamen æcclesiæ quam mihi benigne et libens regendam commisit. Quare quo modo fidos mihi subditos telluribus quæ meæ traditæ sunt potestati per spatium temporis trium hominum . id est duorum post se heredum condonarem ; placuit tam mihi quam ipsis fautoribus et consiliariis meis cum ipsius domini mei regis licentia et attestatione ut fratribus meis successoribus scilicet episcopis per cirographi cautionem apertius enuclearem . ut sciant quid ab eis extorquere juste debeant secundum conventionem cum eis factam et sponsionem suam . unde et hanc epistolam ob cautelae causam componere studui . ne quis maligne cupiditatis instinctu hoc sequenti tempore mutare volens abjurare a servitio æcclesiæ queat . Hæc itaque conventio cum eis facta est ipso domino meo rege annuentæ et sua attestatione munificentiæ suæ largitatem roborante et confirmante . omnibusque ipsius regimi'ni's sapientibus et principibus attestantibus et consentientibus hoc pacto eis terras sanctæ æcclesiæ sub me tenere concessi . Hoc est ut omnis equitandi lex 'ab eis' impleatur quæ ad equites pertinet . et ut pleniter persolvant omnia que ad 'jus' ipsius æcclesiæ juste competunt . scilicet ea que Anglice dicuntur . ciric sceott . 7 toll . 'id est thelon' . et tacc 'id est' swin sceade . et cætera jura æcclesiæ . nisi episcopus quid alicui eorum perdonare voluerit . seseque quamdiu ipsas terras te'ne'nt in mandatis pontificis humiliter cum omni subjectione perseverare etiam jure jurando affirment . Super hæc etiam ad omnis industriæ episcopi indigentiam semetipsos presto impendant equos prestent . ipsi equitent . et ad totum piraticum opus æcclesiæ calcis . atque ad pontis edificium . ultro inveniantur parati . Sed et venationis sepem domini episcopi ultronei ad edificandum repperiantur suaque quandocumque domino episcopo libuerit venabula destinent venatum . insuper ad multas alias indigentiæ causas quibus opus est domino antistiti sepe frunisci sine ad suum servitium sive ad regale explendum . semper illius archiductoris dominatui et voluntati qui episcopatui presidet propter beneficium quod illis prestitum est cum omni humilitate et subjectione subditi fiant . secundum ipsius voluntatem et terrarum quas quisque possidet quantitatem . Decurso autem prefati temporis curriculo . videlicet duorum post eos qui eas modo possident heredum vite spatio . 'in' ipsius antistitis sit arbitrio quid inde velit . et quomodo sui velle sit inde . ita stet , sive ad suum opus eas retinere . si sic sibi utile judicaverit . sine eas alicui diutius prestare 'si sic' sibi placu'e'rit velit . ita dumtaxat ut semper æcclesiæ servitia plenitur ut prefati sumus inde persolvantur . Ast si quid prefatorum delicti prevaricantis causa defuerit virum ; prevaricationis delictum secundum quod presulis jus est emendet . aut illo quo antea potitus est dono et terra careat Si quis vero diabolo instigante quod minime optamus extiterit . qui per nostrum beneficium æcclesiam Dei fraude seu vi sua possessione aut servitio debito privare temptaverit ; ipse 'nostra' omnique benedictione Dei et sanctorum ejus privetur . nisi profundissima emendatione istud corrigere studeat . et ad pristinum statum quod defradavit redigat . Scriptum est enim . 'raptores et sacrilegi regnum Dei non consequentur'1 . Nunc autem propter Deum et Sanctam Mariam in cujus nomine hoc monasterium dicatum est moneo et precipio . ut nullo modo quis hoc prevaricare audeat . sed sicut a nobis statutum est ut prefati sumus perpetualiter maneat . Qui custodierit omni benedictione repleatur , qui vero infringerit ; maledicetur a domino et ab omnibus sanctis . Amen . Gratanter reverentissime domine quo tantis tue donis clementie secundum quod totius creatoris cosmi est velle preditus sum mee operam voluntatis ut pro te tuisque Deum jugiter interpellem devotus impendam meosque successores ad hoc hortari studebo ut domini misericordiam pro te deprecari non desinant . ut Christus pace qui perhenni regnat ethrali in arce te consortio dignum haberi dignetur sanctorum omnium in aula celesti . Valeat in evum ; qui hoc studuerit servare decretum . Harum textus epistolarum tres sunt ad pretitulationem et ad signum . una in ipsa civitate que vocatur Uuigraceaster . altera cum venerabili Dunstano archiepiscopo in Cantuaria . tertia cum Atheluuoldo episcopo in Uuintonia civitate . 1 cf. Gal. 5: 21.