A.D. 956 (i). King Eadwig to Ælfric, his adoptivus parens; grant of 20 hides (mansae) at Hanney, Berks. Latin with English bounds

Archive:

Abingdon

MSS:

1. London, British Library, Cotton Claudius B. VI, ff. 51r-52r (s. xiii in.)
2. London, British Library, Cotton Claudius B. VI, ff. 59r-60r (s. xiii in.)
3. London, British Library, Cotton Claudius C. IX, ff. 105-203, f. 199r (s. xii 2; bounds only)

Printed:

K, 1191, ex MS 2*; K, 1196, ex MS 1; K, 1197, ex MS 2; Stevenson, Chron. Abingdon, i. 204-7, 239-42, ex MSS 1, 2; B, 941, ex K 1191 and MS 2*; B, 949, ex MSS 1, 3; B, 950, ex MS 2; Pierquin, Recueil, pt 3, nos 126, 127; PN Berks., iii. 742, bounds only; Kelly, Abingdon, no. 55

Comments:

Grundy, Berks., III, pp. 125-7, on bounds; John 1966, p. 182, on formulation; HRH, p. 229, subscriptions are consistent; PN Berks., i. 8, 14, 17, ii. 477, iii. 739, 742-3, bounds describe East Hanney, although correspondence with later parish is not exact; Dumville 1979, p. 8 n. 6; Gelling, ECTV, no. 72, authentic; Keynes 1980, pp. 49 n. 93, 51-3, 62 n. 110, 63 n. 111, 'Group One'; O'Donovan, Sherborne, p. 63, cited; Kelly, Abingdon, no. 55, probably authentic, although versions of the text in MSS 1, 2 are very different and it is difficult to decide priority

Show all data

  • Metadata

    Text

    • (i) Edited from London, British library, Cotton Claud. B. vi, 51r-52r, with variants from London, British Library, Cotton Claud. C. ix, 199r In nomine Dei Patris et Filii et Spiritus Sancti amen. Adam, Thei omnipotentis nutu protogenes ex informi materia creatus, in Edenque precepto trine simplicitatis custodito feliciter collocatus, sine alicuius elementi perturbatione uiuens, culpa etiam preuaricationis inuenta, exinde actutum expulsus in has diuersas orbis plagas cum ergastuli erumpna usque ad termini sui calcem, sicuti modo in suis postgenitis apparet, uitam miserabiliter finiens, mortem minatam pertulit ac deinde per diuersa quinque zonarum liniamenta eiusdem predicti protogenis ampla innumerabilique pullulante prosapia non solum patriarchas et prophetas uerum etiam et reges cum ceteris diuersi ordinis condicionibus, idem crimen eademque pena quasi per debitum prime preuaricationis ad operandam, ex tunc naturaliter iniquitatem omnes iure constrinxerat, nisi Dominus noster Iesus Christus Dei filius idemque hominis his misericorditer spem immortalitatis attribuens, et uitam post mortem promittens felicem, tandem subueniret. Ceterum soli philosofi uereque sapientie dediti et maxime religiosissimi uiri condolendo mirantur, intenti perdita paradisi amena, quod ex tempore liberi patris coetanei Noe fabricatoris arce ac Theolis Polinicisque principum Thebarum munitissime tutarum centum portis, propter istius telluris lubricam diuisionem, cronice seditiones, insidie, latibula, bella inter homines minime cessauerunt usque ad hoc spatium uite. Quapropter ego Eaduuig, largiflua summitonantis prouidentia rex Anglorum et cunctigenarum Albionis populorum, toto mentis nisu meos proceres fidissimos ad Dei omnipotentis uoluntatem prout mihi potissimum est et eo amplius ut mei predecessores deuotissimi fecisse comprobantur reuocans, quicquid uero tepius uel negligentius quacumque ex causa eos compertus fuero emendare studens, adoptiuo parenti meo nomine Ælrico .xx. telluris mansas in loco qui Anglico uocitatur more Hannige perpetualiter libenti largitus sum animo, coram idoneis testibus atque dignis proceribus, pro sua potius satisfaccione quam crucis amore cuius quamlibet mihi .lx. dedisset mancusas., at qui nus hoc signaculo donum crucis Christi corroboro, quatenus cuicumque uoluerit se uiuente heredi seu uite post sue discessionem perenniter tribuat, cum omnibus sibi pertinentibus, id est campis, pratis, pascuis, piscationibus ceterisue, tali uidelicet tenore ut, preter expeditionem pontisque necnon et arcis constructionem, predicta sit tellus ab omni fisco regali libera. Si quis autem quod absit nostram frangere conatus fuerit donationem, sciat se anatematizatum ante tribunal Domini nostri Iesu Christi, nisi digna ante eius obitum penitudine deterserit. Huius scilicet arui carta anno dominice incarnationis .dcccclvi., indiccione .xiiii., conscripta est. Ðis sind þa land gemæra þara .xx. hida æt Hannigge þe Eaduuig cing gebocade Ælrice his mæge on ece yrue. Ærest of þes cinges gemære on Wanotingc broc, andlang streames þæt hyt cymð ut on Cyllan rið þæt þonon andlang riðe þæt hyt cymð ut on Eoccene, þæt 7lang Eoccene þæt hyt cymð to Wulfmeres mylne, þæt þonon suð on þone ealdan broc, 7lang broces þæt hyt cymð to snoddan fleote, of þæm fleote to þam bradan herpaðe, 7lang herpaðes þæt hyt cymð eft to þes cinges gemære. + Ego Eaduuig diuina alubescente gratia tocius Albionis rex hoc donum agie crucis taumate roboraui. + Ego Oda archiepiscopus signum crucis impressi. + Ego Eadgar clito eiusdem regis adelfus roboraui. + Ego Ælfsige episcopus consensi. + Ego Uulfsige presul consensi. + Ego Cynsige episcopus antistes roboraui. + Ego Coenewold pontifex hoc idem confirmaui. + Ego Oscytel consentiens roboraui. + Ego Osulf presul hoc idem confirmaui. + Ego Aðulf episcopus subscripsi. + Ego Daniel iubente rege hanc singrapham dictaui. + Ego Dunstan abbas consensi. + Ego Æþelstan dux cum ceteris suffraganeis hoc donum roboraui. + Ego Æþelsige dux. + Ego Ælfhere comes. + Ego Eadmund dux. + Ego Byrhferð dux. + Ego Æþelmund dux. + Ego Æþelstan dux. + Ego Ælfeah discifer. + Ego Ælfsige discifer. + Ego Ælfsige discifer. + Ego Eadric hoc donum corroborante meo fratri affirmo. + Ego Oswerd minister. + Ego Leouuine minister. + Ego Eadmund minister. + Ego Æþelmær minister. + Ego Æþelgerd minister. + Ego Osuuig minister. + Ego Æþeluuld minister. + Ego Ælfuuine minister. (ii) Edited from London, British Library, Cotton Claud. B. vi, 59r-60r, with variants from London, British Library, Cotton Claud. C. ix, 199r Adam, Dei omnipotentis nutu protogenes ex informi materia creatus, in Edenque precepto trine simplicitatis custodito feliciter collocatus, sine alicuius elementi perturbatione uiuens, culpa etiam preuaricationis inuenta exinde pariter expulsus in has diuersas orbis plagas cum ergastuli erumpna usque ad termini sui calcem, sicuti modo in suis postgenitis apparet, uitam miserabiliter finiens mortem minatam pertulit. Ac deinde per diuersa quinque zonarum liniamenta eiusdem predicti protogenis ampla innumerabilique pullulante prosapie non solum in patriarchis et prophetis uerum etiam et in regibus cum ceteris diuersi ordinis conditionibus, idem crimen eademque pena quasi per debitum prime preuaricationis ad operandam ex tunc naturaliter iniquitatem omnes iure constrinxerat, nisi Dominus noster Iesus Christus Dei filius idemque hominis filius his misericorditer spe immortalitatis attribuens, et uitam post mortem promittens felicem tandem subueniret. Ceterum soli philosofi uereque sapientie dediti et maxime religiosissimi uiri condolendo mirantur, intenti perdita amena paradisi, quod ex tempore liberi patris coetanei Noe fabricatoris arce ac Theolis Polinicisque principum Tebe munitissime centum portis propter istius tellure lubricam diuisionem, cronice seditiones, insidie, latibula, bella inter homines minime cessauerunt usque ad hoc spatium uite. Quapropter ego Eaduuig, largiflua summitonantis prouidentia rex Anglorum et cunctigenarum Albionis populorum, toto mentis et nisu meos proceres fidissimos ad Dei omnipotentis uoluntatem reuocare curabo prout potissimum et eo amplius mei deuotissimi predecessores fecisse comprobantur, quicquid uero tepius uel neglegentius quacumque ex causa eos egisse compertus fuero emendare studebo. Qua de re ob amorem uere sapientie meo adoptatiuo parenti uocabulo Ælrico .xx. mansas libenti animo concedo, pro sua satisfaccione chrisinque amando .lx. ipse mihi concedente, coram testibus et idoneis proceribus me illum diligendo hoc prefatum rus signaculo crucis Christi corroboro, quatenus cuicumque heredi se uiuendo tribuat uiteque post sue discessionem ab huius caducitate mundi donum ipsius firmiter in eternum permaneat, cum omnibus rebus pertinentibus, id est campis, pratis, pascuis, piscationibus, preter expeditionem pontiumue necnon et arcium predicta terra sit ab omni fisci regalis libera. Si quis quod absit nostram donationem frangere conatus fuerit, sciat se anatematum esse ante tribunal Domini nostri Iesu Christi. Hac uero conditione interposita prefata terra in uita sua bene perfruatur et cuicumque heredi uoluerit derelinquat. Annis namque dominice natiuitatis transactis .dcccclvi., indiccione .xiiii., hic codicellus conscripta est. Her sint þa landgemæro to Hannigge ðara .xx. hyda. Ærest of þæs cinges gemære on Wanotingc broc, 7lang streames þæt hyt cymð ut on Cyllan rið þæt ðon andlang riðe þæt hyt cymð ut on Eccene, ðæt 7lang Eoccene þæt hyt cymð to uulfmæres mylne, þæt þonon suð on ðone ealdan broc, 7lang broces þæt hyt cymð to snoddan fleote, of þæm fleote to þam bradan herpaðe, andlang herpades þæt hyt cymð eft to þæs cinges gemære. Ego Eaduuig diuina alubescente gratia tocius Albionis rex hoc donum agie crucis taumate tripudians roboraui. + Ego Oda archiepiscopus signum crucis impressi. + Ego Eadgar clito eiusdem regis adelfus roboraui. + Ego Ælfsige episcopus consensi. + Ego Uulfsige presul subscripsi. + Ego Cynsige antistes corroboraui. + Ego Cenuuold pontifex hoc idem confirmaui. + Ego Oscytel consentiens roboraui. + Ego Osulf presul hoc idem confirmaui. + Ego Aðulf presul hoc idem confixi. + Ego Daniel iubente rege hanc singrapham dictaui. + Ego Dunstan abbas consensi. + Ego Æðelstan dux cum ceteris suffraganeis hoc donum roboraui. + Ego Ædelsige dux. + Ego Ælfhere comes. + Ego Eadmund dux. + Ego Byrhtferð dux. + Ego Æðelmund dux. + Ego Æðelstan dux. + Ego Ælfheh discifer. + Ego Ælfsige discifer. + Ego Ælfsige discifer. + Ego Eadric hoc Deo corroborante meo fratri affirmo. + Ego Oswerd minister. + Ego Leofuuine minister. + Ego Eadmund minister. + Ego Æðelmær minister. + Ego Æðelgerd minister. + Ego Osuuig minister. + Ego Æðeluuold minister. + Ego Ælfuuine minister. Hec mea suffragatio in eodem loco qui uocatur a coligenis Hannige coram meis obtimatibus concedo et perpetualiter me uolente maneat in Christo.
  • Metadata

    Old Text

    • C*. BL Cotton Claudius C. ix, 199r: copy of bounds, s. xii Rubric: Termini de Hannige ita discriminantur. D1. BL Cotton Claudius B. vi, 51r-53r: copy, s. xiii Rubric: Carta regis Eduui de Hannie. D2. BL Cotton Claudius B. vi, 59r-60r: copy, s. xiii Rubric: Carta regis Edwii de .xx. cassatis. (i) In nomine Dei patris et filii et spiritus sancti amen. Adam, Thei omnipotentis nutu protogenes ex informi materia creatus in Edenque precepto trine simplicitatis custodito feliciter collocatus, sine alicuius elementi perturbatione uiuens, culpa etiam preuaricationis inuenta, exinde actutum expulsus in has diuersas orbis plagas cum ergastuli erumpna usque ad termini sui calcem, sicuti modo in suis postgenitis apparet, uitam miserabiliter finiens, mortem minatam pertulit ac deinde per diuersa quinque zonarum liniamenta eiusdem predicti protogenis ampla innumerabilique pullulante prosapia non solum patriarchas et prophetas uerum etiam et reges cum ceteris diuersi ordinis condicionibus idem crimen eademque pena quasi per debitum prime preuaricationis ad operandam, ex tunc naturaliter iniquitatem omnis iure constrinxerat, nisi dominus noster Iesus Christus Dei filius idemque hominis his misericorditer spem immortalitatis attribuens, et uitam post mortem promittens felicem, tandem subueniret. Ceterum soli philosofi uereque sapientie dediti et maxime religiosissimi uiri condolendo mirantur intenti perdita paradisi amena quod ex tempore liberi patris coetanei Noe fabricatoris arce ac theolis polinicisque principum Thebarum munitissime tutarum centum portis propter istius telluris lubricam diuisionem cronice seditiones insidie latibula, bella inter homines minime cessauerunt usque ad hoc spatium uite. Quapropter ego Eaduuig, largiflua summitonantis prouidentia rex Anglorum et cunctigenarum Albionis populorum, toto mentis nisu meos proceres fidissimos ad Dei omnipotentis uoluntatem prout mihi potissimum est et eo amplius ut mei predecessores deuotissimi fecisse comprobantur reuocans. Quicquid uero tepius uel negligentius quacumque ex causa eos compertus fuero emendare studens, adoptiuo parenti meo nomine Ælrico .xx. telluris mansas in loco qui Anglico uocitatur more Hannige perpetualiter libenti largitus sum animo, coram idoneis testibus atque dignis proceribus, pro sua potius satisfaccione quam crucis amore cuius quamlibet mihi .lx. dedisset mancusas. At qui nur hoc signaculo donum crucis Christi corroboro, quatenus cuicumque uoluerit se uiuente heredi seu uite post sue discessionem perenniter tribuat, cum omnibus sibi pertinentibus, id est campis, pratis, pascuis, piscationibus ceterisue. Tali uidelicet tenore ut, preter expeditionem pontisque necnon et arcis constructionem, predicta sit tellus ab omni fisco regali libera. Si quis autem quod absit nostram frangere conatus fuerit donationem, sciat se anatematizatum ante tribunal domini nostri Iesu Christi, nisi digna ante eius obitum penitudine deterserit. Huius scilicet arui carta anno dominice incarnationis .dcccclvi., indiccione .xiiii., conscripta est. ˘is sind ˇa land gemæra ˇara .xx. hida æt Hannigge ˇe Eaduuig cing gebocade Ælrice his mæge on ece yrue. Ærest of ˇes cinges gemære on Wanotingc broc, andlang streames ˇæt hyt cym∂ ut on Cyllan ri∂ ˇæt ˇon' andlang ri∂e ˇæt hyt cym∂ ut on Eoccene, ˇæt 7lang Eoccene ˇæt hyt cym∂ to Wulfmeres mylne, ˇæt ˇon' su∂ on ˇone ealdan broc, 7lang broces ˇæt hyt cym∂ to snoddan fleote, of ˇan fleote to ˇan bradan herpa∂e, 7lang herpa∂es ˇæt hyt cym∂ eft to ˇes cinges gemære. + Ego Eaduuig diuina alubescente gratia tocius Albionis rex hoc donum agie crucis taumate roboraui. + Ego Oda archiepiscopus signum crucis impressi. + Ego Eadgar clito eiusdem regis adelfus roboraui. + Ego Ælfsige episcopus consensi. + Ego Uulfsige presul consensi. + Ego Cynsige episcopus antistes roboraui. + Ego Coenewold pontifex hoc idem confirmaui. + Ego Oscytel consentiens roboraui. + Ego Osulf presul hoc idem confirmaui. + Ego A∂ulf episcopus subscripsi. + Ego Daniel iubente rege hanc singrapham dictaui. + Ego Dunstan abbas consensi. + Ego Æˇelstan dux cum ceteris suffraganeis hoc donum roboraui. + Ego Æˇelsige dux. + Ego Ælfhere comes. + Ego Eadmund dux. + Ego Byrhtfer∂ dux. + Ego Æˇelmund dux. + Ego Æˇelstan dux. + Ego Ælfeah discifer. + Ego Ælfsige discifer. + Ego Ælfsige discifer. + Ego Eadric hoc donum corroborante meo fratri affirmo. + Ego Oswerd minister. + Ego Leofuuine minister. + Ego Eadmund minister. + Ego Æˇelmær minister. + Ego Æˇelgerd minister. + Ego Osuuig minister. + Ego Æˇeluuld minister. + Ego Ælfuuine minister. (ii) Adam Dei omnipotentis nutu protogenes ex informi materia creatus, in Edenque precepto trine simplicitatis custodito feliciter collocatus, sine alicuius elementi perturbatione uiuens, culpa etiam preuaricationis inuenti exinde pariter expulsus in has diuersas orbis plagas cum ergastuli erumpna usque ad termini sui calcem, sicuti modo in suis postgenitis apparet, uitam miserabiliter finiens mortem minatam pertulit. Ac deinde per diuersa quinque zonarum liniamenta eiusdem predicti protogenis ampla innumerabilique pullulante prosapie non solum in patriarchis et prophetis. uerum etiam et in regibus cum ceteris diuersi ordinis conditionibus. Idem crimen eademque pena quasi per debitum prime preuaricationis ad operandam ex tunc naturaliter iniquitatem omnes iure constrinxerat, nisi Dominus noster Iesus Christi Dei filius idemque hominis filius his misericorditer spe immortalitatis attribuens, et uitam post mortem promittens, felicem tandem subueniret. Ceterum soli philosofi uereque sapientie dediti et maxime religiosissimi uiri condolendo mirantur intenti perdita amena paradisi quod ex tempore liberi patris coetanei Noe fabricatoris arce ac theolis polinicisque principium Tebe munitissime centum portis propter istius tellure lubricam diuisionem, cronice seditiones, insidie, latibula, bella inter homines minime cessauerunt usque ad hoc spatium terre. Quapropter ego Eaduuig, largiflua summitonantis prouidentia rex Anglorum et cunctigenarum Albionis populorum, toto mentis et nisu meos proceres fidissimos ad Deo omnipotentis uoluntatem reuocare curabo prout potissimum et eo amplius mei deuotissimi predecessores fecisse comprobantur. Quicquid uero tepius uel neglegentius quacumque ex causa eos egisse compertus fuero emendare studebo. Qua de re ob amorem uere sapientie meo adoptatiuo parenti uocabulo Ælrico .xx. mansas libenti animo concedo, pro sua satisfaccione chrisinque amando .lx. ipse mihi concedente, coram testibus et idoneis proceribus me illum diligendo hoc prefatum rus signaculo crucis Christi corroboro, quatenus cuicumque heredi se uiuendo tribuat uiteque post sue discessionem ab huius caducitate mundi donum ipsius firmiter in eternum permaneat, cum omnibus rebus pertinentibus, id est campis, pratis, pascuis, piscationibus, preter expeditionem pontiumue necnon et arcium [ ] predicta terra sit ab omni fisci regalis libera. Si quis quod absit nostram donationem frangere conatus fuerit, sciat se anatematum esse ante tribunal Domini nostri Iesu Christi. Hac uero conditione interposita prefata terra in uita sua bene perfruatur et cuicumque heredi uoluerit derelinquat. Annis namque dominice natiuitatis transactis .dcccclvi., indiccione .xiiii., hic codicellus conscripta est. Her sint ˇa landgemæro to Hannigge ∂ara .xx. hyda. Ærest of ˇæs cinges gemære on Wanotingc broc, 7lang streames ˇæt hyt cym∂ ut on Cillan ri∂ ˇæt ˇon andlang ri∂e ˇæt hyt cym∂ ut on Eccene, ∂æt 7lang Eoccene ˇæt hyt cym∂ to uulfmæres mylne, ˇæt ˇon' su∂ on ∂one ealdan broc, 7lang broces ˇæt hyt cym∂ to snoddan fleote, of ˇan fleote to ˇan bradan herpa∂e, andlang herpades ˇæt hyt cym∂ eft to ˇæs cinges gemære. Ego Eaduuig diuina alubescente gratia tocius Albionis rex hoc donum agie crucis taumate tripudians roboraui. + Ego Oda archiepiscopus signum crucis impressi. + Ego Eadgar clito eiusdem regis adelfus roboraui. + Ego Ælfsige episcopus consensi. + Ego Uulfsige presul subscripsi. + Ego Cynsige antistes corroboraui. + Ego Cenuuold pontifex hoc idem confirmaui. + Ego Oscytel consentiens roboraui. + Ego Osulf presul hoc idem confirmaui. + Ego A∂ulf presul hoc idem confixi. + Ego Daniel iubente rege hanc singrapham dictaui. + Ego Dunstan abbas consensi. + Ego Æ∂elstan dux cum ceteris suffraganeis hoc donum roboraui. + Ego Ædelsige dux. + Ego Ælfhere comes. + Ego Eadmund dux. + Ego Byrhtfer∂ dux. + Ego Æ∂elmund dux. + Ego Æ∂elstan dux. + Ego Ælfheh discifer. + Ego Ælfsige discifer. + Ego Ælfsige discifer. + Ego Eadric hoc Deo corroborante meo fratri affirmo. + Ego Oswerd minister. + Ego Leofuuine minister. + Ego Eadmund minister. + Ego Æ∂elmær minister. + Ego Æ∂elgerd minister. + Ego Osuuig minister. + Ego Æ∂eluuold minister. + Ego ælfuuine minister. Hec mea suffragatio in eodem loco qui uocatur a coligenis Hannige coram meis obtimatibuse concedo et perpetualiter me uolente maneat in Christo.