S 818

A.D. 963 x 975. King Edgar to the bishopric of Winchester; confirmation of land at Chilcomb, Hants., and restoration of land at Downton, Wilts.; Taunton, Somerset; Alresford, Clere, Tichborne, Worthy, Hants.; Fonthill, Wilts.; Bishopstoke, Hants.; and at Fermesham (probably Farnham, Surrey). Latin

Archive:

Winchester, Old Minster

MSS:

1. London, British Library, Add. 15350, ff. 12v-13v (s. xii med.)
2. London, Lambeth Palace, 183, ff. 22r-23r (s. xv)
3. Cambridge, Corpus Christi College, 350, pp. 43-45 (s. xvi med.)

Printed:

Wharton, Anglia Sacra, i. 218-20; K, 610; Thorpe, pp. 259-62; B, 1159; Pierquin, Recueil, pt 4, no. 43

Printed and Translated:

Rumble 2002, no. V (xiv)

Comments:

PN Surrey, p. 177, Fermesham identified as Frensham; Harmer, Writs, p. 374, on Chilcomb; Finberg, ECW, no. 119 (pp. 54, 98, 144, 241), authentic, cf. pp. 237-41, esp. p. 241, may have been drawn up after Æthelwold's death; John 1965; John 1966, p. 207 n., difficult but probably authentic; Whitelock 1966, compare B 1275 and S 792; Hart 1970a, p. 25 (no. 24), authentic, summary and confirmation of S 814-17, 819, 821-7; Biddle et al. 1976, pp. 256-7, on Chilcomb; Gelling, ECTV, no. 335, authentic, Fermesham is likely to be Farnham, although the spelling is erratic; Dumville 1992, p. 43 n. 62, treats as spurious; Keynes 1992, p. 90 n. 154, cited with reference to Fonthill; Crosby 1994, pp. 217-18; Rumble 2002, p. 17, no. V (xiv), edits SS 814-19, 821-7 as a single document; suggests that a little late tenth or early eleventh-century cartulary may lie behind it, perhaps compiled under influence of Æthelwold

Show all data

  • Metadata

    Old Text

    • Ad redemptionis suæ augmentum omni conatu cuncti student orthodoxi . ut fidei spei caritatisque alis veluti vestium fulgore amicti . preciosarumque splendore gemmarum adornati . sanctarum virtutum copia perspicui . criminum pondere semoti . terreni corporis ergastulo versantes . lacrimarum valle cum nimio degentes certamine . totius animi cultum celesti habitatione theorico figunt meditamine . 'Nostra' inquit apostolus 'conversatio in cælis est' 1 . Hinc igitur ego Eadgar domini largiente gratia totius Albionis basileus sedula procurans sollicitudine . ne catholicorum quispiam actuali degens conversatione . aliqua secularium rerum vexatione a contemplativa impeditus vita incongrue revocetur . quod olim a predecessoribus nostris æcclesiis domini ad sui famulatus obsequium egregria concessum fuerat libertate . renovando libentissime recupero . Huius rei gratia rura omnia predicta . et superius distinctis locis ordinatim novis litterarum apicibus designata . Christi compunctus spiramine . justo utens judicio . ad usus pontificum supradictæ æcclesiæ jura religiosa regentium . pro animæ meæ salute regnique ac successorum meorum prosperitate . æterna libertate cum optimatum meorum consilio devotus ammodum restitui . omnique seculari soluta gloriose ditavi servitute . ne vexatione mundanæ afflictionis . mens presulum pro nostris facinoribus intercedentium a divina contemplatione remota deficiendo lasesceret . In nomine almæ trinitatis ac individuæ unitatis precipio . ut succedentium temporum episcopi . ita gregem dyrocheo id est duplici pastu nutriant monachorum . ut nostris temporibus per sapientium ordinatum est providentiam . et alimenta ex Ciltancumbe monachis copiose tribuant . et sine ulla retractione hilariter subministrent . et nullius nimietatis inquietudine perturbent ; Ne a vita theorica vel immoderata superfluitas . vel intolerabilis paupertas cum magno animi detrimento illos amoveat . omnia in victu et vestitu secundum regulæ modificet preceptum . Certe canonici omni viciorum nevo deturpati . inani gloria tumidi . invidiæ livore tabidi . philargiriæ maculis obcecati . luxuriæ facibus libidi . gulæ omnimodo dediti . regi terreno non episcopo subjecti . præfati ruris usu veterano moderno tempore pascebantur alimentis . Ebrietatem siquidem et homicidia sectantes . conjuges suas turpiter nimia et inusitata libidine amplectentes . æcclesiam Dei raro et perpauci frequentare volebant . nec horas celebrare canonicas dignabantur . Quo reatu ejectis cum preposito canonicis . et eliminata immundorum spurcicia . monachi in sede constituti sunt episcopali . qui sanctis adornati virtutibus . humilitate precipui . vigiliis hymnis et orationibus assidui . abstinentia macti . Castitate perspicui . legitime viverent . et obsequium æcclesiæ regulariter implerent . Rura absque dubio superius notata . renovare benivola studii intentione . et quæ injuste abstracta fuerant . Duntun videlicet . Tantun . Alresford . Cleares . Ticceburn . Vvor∂ig . Funteal . Stoke . Fermesham ; æcclesiæ Dei devotus ammodum ideo restitui . ut tali et tam necessario jocundati additamento ; monachorum Christo humani generis redemptori . fideliter casteque servientium gregem . facilius libentiusque pascerent . dum prefatis ruribus sublatis . canonici turpiter contra fas inhonesteque degentes . in tam angusti rerum possessione usu pascebantur perpetuo . Alantur igitur solito monachi . ab huius vitæ curis remoti . unde alebantur canonici ; cum aviditate nimia . curis vitæ recidivæ intenti . Rura omnia superius notata episcoporum usui peculiariter ad votum deserviant . Illa vero quæ canonici olim cum preposito sine peculiari presulis dominio . usu possederant veterano ; Hec eadem monachi communiter ad necessarios usus jure possideant perpetuo . et cum antistitis consilio ac juvamine bene regant . et per prepositum fratribus cunctis necessarium . episcopoque uti regula precipit . cum omni humilitate subjectum ; sapienter disponant . Pastum ex monachorum villis nequaquam presul diocesim lustrando avidus exquirat . Emptis necessariis fratrum indumentis . quicquid ex lucro villarum superfuerit . unito episcopi fratrumque consilio ob æternæ beatitudinis premium Christi erogetur pauperibus . et non loculis episcopi peculiaribus ad animæ detrimentum reclusum custodiatur . Post unius episcopi obitum alter ex eadem monachorum congregatione qui dignus sit pontificatus ordine fungi . et non aliunde eligatur . Si autem impedientibus peccatis vel imperitia in eodem monasterio talis qui dignus sit inveniri nequiverit ; ex alio noto monasterio monachus . non autem canonicus . ad tanti gradus dignitatem qui dignus sit secundum meritum atque doctrinam . unanimi regis et monachorum ejusdem monasterii consilio sapienter eligatur . Et non solum in hac pontificis electione . verum etiam omnibus rebus regulæ usus jugi teneatur custodia . ut in omnibus quæ egerint vel regulæ normam hilariter custodiant . vel majorum cum omni devotione imitentur exempla . Electus vero nulla superfluitate monachos perturbet vel inquietet . nec clericos sive laicos in claustra vel refectorium introducat . sed missam celebrans ; monachorum reverenter fungatur officio . ac in refectorio quotiens voluerit comedens . eorum et non canonicorum vel laicorum inibi utatur obsequio . Monachos si quoslibet secum suum lustrando episcopium habere voluerit ; illos sumat qui provectæ ætatis sint . quorum profectu et moribus ad Christi roboretur famulatum . et non pueros vel juvenes lascivos . quorum levitate lesus in aliquibus depravetur . Rura tam a regibus quam a diversis catholicis ad usus fratrum domino largiflue collata . huius seculi militibus sive propinquis carnalibus pro munere quolibet adulando tribuens . ad animæ suæ detrimentum nequaquam disperdat . Qui prædicta statuta benivola servare voluntate studuerit ; domini nostri Jhesu Christi benedictione in presenti seculo perfruatur . et post ejus obitum ad æternæ beatitudinis vitam Christo opitulante securus perveniat . Si quis autem philargiria seductus aliquid ex his quæ cum consilio sapientum precepta sunt vel minuere presumpserit ; deleatur nomen ejus de libro vitæ . et in Jhesu Christo salvatoris mundi ejusque genitricis Mariæ omniumque sanctorum persecutione maneat . et post vite sue terminum cum Juda Christi proditore ejusque complicibus inferni miseria punitus intereat . si non cum satisfactione emendaverit . quod nequiter pejorando deliquit .