S 1021

A.D. 1050. King Edward joins the two dioceses of Devon and Cornwall and transfers the seat of the united bishopric to Exeter. Latin

Archive:

Exeter

MSS:

1. Exeter, D.C., 2072 (s. xi med.; Barlow 1970, pl. 7, opp. p. 136)
2. Cambridge, Corpus Christi College, 59, ff. 227v-228v (s. xiv)
3. Cambridge, Corpus Christi College, 111, pp. 137-311, pp. 256-259 (s. xvi)
4. Exeter, D.C., 2105 (s. xiii)
5. Exeter, D.C., 2408 (s. xv)
6. Exeter, D.C., 3505, ff. 166v-167v (s. xiv)
7. Exeter, D.R.O., E/R 1, ff. 103r-104r (s. xiii)
9. London, British Library, Harley 358, ff. 33v-34v (s. xvi)
10. London, British Library, Lansdowne 447, ff. 41v-42r (s. xvii)
11. London, Public Record Office, C 53, 36 Edw. III, no. 16
12. London, Public Record Office, C 56, 29, no. 13
13. London, Public Record Office, C 56, 33, no. 2
14. London, Public Record Office, C 56, 69, no. 1
15. London, Public Record Office, C 56, 85, no. 1
16. London, Society of Antiquaries, 128, f. 153r (s. xvii; incomplete)
17. Oxford, Bodleian Library, Dugdale 11 (S.C. 6501), ff. 4v-5v (s. xvii)

Printed:

Hickes, Diss. Epist., p. 16 n; Mon. Angl., i. 229-30; K, 791; Mon. Angl. (rev. edn), ii. 536-7 (no. 10); Thorpe, pp. 365-8; HS, i. 693-5; Hingeston-Randolph 1889, pp. 485-7, ex MS 7; Leland, Itinerary, i. 231, in part; Pierquin, Recueil, pt 6, no. 27 bis; Dalton 1925, pp. 379-80, ex MS 6; Councils and Synods, no. 71 (pp. 528-33)

Comments:

Stevenson 1896, p. 732 n. 1, authentic; Chambers 1933, p. 6, authentic; Finberg, ECDC, no. 64; Oleson 1955, p. 151, authentic; Stenton 1955, p. 25; Finberg 1964, p. 114, on background; Chaplais 1966, pp. 28-31 (no. 27), an apparent original (= 1981, XV pp. 28-31); Barlow 1970, p. 179, cited; Stenton 1971, p. 467, cited; HRH, p. 234 and n. 1, probably original, subscriptions are consistent; Blake 1974, pp. 49-51; Barlow 1979, pp. 35 n. 2, 154-5; Councils and Synods, pp. 525-8; Keynes 1988, p. 213 n. 47, apparent original, written by Exeter scribe; Heyworth, Wanley, p. 191 n. 8; Olson 1989, p. 78; Hooke 1994, pp. 53-4, 187-8, with partial translation; Pelteret 1995, p. 169; Thompson 2006, pp. 31 et passim, on script

Show all data

  • Metadata

    Old Text

    • + Igitur cum uniuersa in sapientia a deo bene condita sunt, uidelicet, coelum, aruum, et quae in eis continentur, dignum quippe aequumque dinoscitur fore quamquam impossibilitas aegrae humanitatis humanos actus pluris calamitatibus conturbet, quo nos qui rectores hominum a deo constituti dicimur instinctu supernae clementiae iuxta modulum nostrae censurae prudenter aequitatem ciuilis exquirere studeamus scientiae, et praecipue res aecclesiasticae denique discutiendo tractare ea quae cernuntur nostris non aequa optutibus rectius constituere, sicque sancita ad profectum innocentiae siue utriusque uice corroborando gubernare. Equidem gloriosum est nimiumque laudabile destructas aedes sanctorum locorum ad diuinum adminiculum inposcendum reaedificare, sacraque altaria uenustis uelis cum nitore pii cordis uelare, et unamquamque nocturnam siue diurnam sinaxim armoniacis modulis resonare. Quapropter ego Eadwardus dei gratia Anglorum rex consilio imbutus bonae uoluntatis quum prouisum est mihi, secundum quod praecipitur in diuinis decretis cathedram pontificalem consolidare Exoniae ciuitatis in monasterio beati Petri apostolorum principis quod est situm infra moenia eiusdem urbis, auctoritate superni regis meaque meaeque coniugis Eadgy∂ae, uniuersorum episcoporum ducumque meorum, per hoc priuilegium testamenti atque cautionem cyrographi in perpetuo tempore constituto Leofricum, ut sit ibi pontifex, et post illum caeteri affuturi ad laudem et gloriam sanctae et indiuiduae trinitatis, patris, et filii, et spiritus sancti, et ad honorem sancti Petri apostoli. Dono etiam possessiones omnes ad eundem locum pertinentes quaecumque sint, tam in ruribus, quam in pascuis, pratis, siluis, aquis, liberis, seruis, ancillis, legibus, censu, pagis, deo sanctoque Petro fratribusque canonicis ibi famulantibus ut habeant iugiter subsidium hubesum corporis quo ualeant Christo militare sine ulla molestia animi. Hoc tamen notum papae domino in primis Leoni facio ipsiusque attestatione confirmo, deincepsque cunctis Anglorum magnatibus quod Cornubiensem diocesim, quae olim in beati Germani memoria atque Petroci ueneratione episcopali solio assignata fuerat, ipsam cum omnibus sibi adiacentibus parochiis, terris, uillis, opibus, beneficiis, sancto Petro in Exonia ciuitate trado, scilicet, ut una sit sedes episcopalis unumque pontificium et una aecclesiastica regula propter paucitatem atque deuastationem bonorum et populorum quoniam pyratici Cornubiensem ac Cryditionensem aecclesias deuastare poterant, ac per hoc in ciuitate Exoniae tutiorem munitionem aduersus hostes habere uisum est et ideo ibi sedem esse uolo. Hoc est ut Cornubia cum suis aecclesiis et Deuonia cum suis simul in uno episcopatu sint et ab uno episcopo regantur. Itaque hoc priuilegium ego Eadwardus rex manu mea super altare sancti Petri pono et praesulem Leofricum per dexterum brachium ducens, meaque regina Eadgy∂a per sinistrum, in cathedra episcopali consisto praesentibus meis ducibus et consanguineis, nobilibus necnon capellanis, et affirmantibus laudantibusque archiepiscopis Eadsino, et Ælfrico, cum caeteris aliis quorum nomina describuntur in meta huius cautionis. Enimuero si quis hoc testamentum priuilegii affirmare post meum uitae transitum et bona aecclesiae augere tuendo uoluerit, adaugeat omnipotens deus dies uitae eius, atque centuplo fructu nono decimo coronet eum aeterno praemio in gaudio aethereo. Si autem, quod absit, aliquis compilator fraudis uel cauillator fautoris naeuo fomitatis iniquae cupidinis hanc cautionem seu decretum huius episcopi destituere aut permutare contempnendo praesumpserit, uel eiusdem minuere et subtrahere substantiam temptauerit, aeternis mancipatus habenis cum diabolo eiusque ministris sit separatus a Christo ipsiusque sanctis dissegregatione perpetuae anathematis fiat. Anno igitur incarnationis dominicae .m.l. indictione tertia, epactaeque .xxv. et concurrentes .vii. haec cautio scripta est edictione solida karecterata karecteribus testium iubente piissimo rege Anglorum Eadwardo gubernante eodem foeliciter totius monarchiam maioris Britanniae. + Ego Eadwardus rex hoc donum cautione hac affirmo. + Ego Eadsinus archiepiscopus Christi aecclesiae manu mea subscripsi. + Ego Elericus archiepiscopus Eboracensis aecclesiae confirmaui. + Ego Stigandus episcopus signum duxi. + Ego Herimanus episcopus corroboraui. + Ego Rodbertus episcopus testis fui. + Ego Ealdredus consolidaui. + Ego Doduca episcopus consensi. + Ego Godwinus dux. + Ego Leofricus dux. + Ego Siwerdus dux. + Ego Haraldus dux. + Ego Radulfus dux. + Ego Tosti nobilis. + Ego Ægelwerdus abbas adiuui. + Ego Ælfuuinus abbas assensi. + Ego Ræinbaldus presbyter commendaui. + Ego Godwinus presbyter aspiraui. + Ego Godmannus presbyter interfui. + Ego Petrus presbyter laudaui. + Ego Odda nobilis. + Ego Rymhtricus nobilis. + Ego Ordsanus minister. + Ego Celericus minister. + Ego Touinus minister. + Ego Radulphus minister. + Ego Dodda minister. + Ego Eadulfus minister. + Ego Ordulfus minister. + Ego Ecgulfus minister. + Ego Eabpisus minister. + Ego Celfpendus minister.