Show all data

• Metadata

  Old Text

  • In nomine sancte et indiuidue trinitatis patris et filii et spiritus sancti. Ego Edwardus Ethelredi regis filius, gratia dei Anglorum rex, futuris post me regibus et omnium dignitatum gradibus omniumque etatum hominibus, salutem et huius rei notitiam. Scire uos uolo quoniam tempore auorum meorum patrisque mei multa et grauia bellorum pericula afflixerunt gentem Anglorum et ipsos, tam a suis quam ab extraneis concitata, adeo ut pene periclitata sit haereditaria regum successio, magnumque interstitionem inter fratrem meum Eadmundum qui patri meo mortuo successit meque habitum sit, inuadentibus regnum Suuegeno et Cnuto filio, regibus Danorum, ac filiis ipsius Knuti Haroldo et Hardeknuto; a quibus etiam alter meus frater Ælfredus crudeliter occisus est, solusque sicut Ioas occisionem Otholie sic ego illorum crudelitatem euasi. Tandem respectu misericordie dei post plures annos ego Edwardus ad paternum regnum reaccessi, et eo potitus sine ullo bellorum labore, sicut amabilis deo Salomon tanta pace et rerum opulentia abundaui ut nullus antecedencium regum similis mei fuerit in gloria et diuitiis. Sed gratia dei non me, ut assolet, ex opulencia superbia et contemptus inausit; immo cepi recogitare cuius dono et auxilio ad regni culmen euasi, quoniam 'Dei est regnum et cui uult dat illud,' et, 'Quia mundus transit et concupiscentia eius,' qui autem totum se subdit deo feliciter regnat et perpetualiter diues est. Itaque deliberaui ire ad limina sublimium apostolorum Petri et Pauli, et ibi gracias agere pro collatis beneficiis, et exorare ut eam pacem firmaret deus perpetuam michi et posteris meis. Preparaui ergo et dinumeraui expensas necessarias itineri et honorabilia dona quae ferrem sanctis apostolis; sed grauis super hac re meror habebat optimates meos, utpote memores malorum quae sub aliis regibus pertulerant, ne tanto domino et pio patre rege absente, regnum nouiter sedatum aliqua turbaretur hostilitate, et metuentes id quod et sanctus Ezechias, ne si forte in uia aut egritudine aut alio incommodo deficerem hereditariis regibus carerent maxime quod nullum habebam filium. Itaque communi habito consilio, rogabant me ut ab hac intentione desisterem, pollicentes se satisfacturos deo pro uoto meo tam in missarum et orationum oblatione quam in elemosinarum larga distributione. Sed cum obnixe contradicerem tandem utrisque placuit ut mitterentur legati duo ab utraque parte Ealdredus et Heremannus episcopi, et abbates Wulfricus et Ælfwinus, qui apostolico meam uoluntatem et uotum et illorum petitionem indicarent, et secundum eius sententiam quam mihi mandaret promisi me omnino facturum. Factum est ergo quod uoluimus et uenientes Romam legati nostri, ex uoluntate dei, inuenerunt collectam synodum in eadem urbe. Cumque exposuissent meam uoluntatem et suam petitionem coram .CC.L. tam archiepiscopis quam episcopis et alia multitudine sanctorum patrum diuerse dignitatum et universi ordinibus, tunc apostolicus ex consultu sanctae synodi hanc epistolam mihi scripsit. 'Leo episcopus seruus seruorum dei dilecto filio Edwardo Anglorum regi, salutem et apostolicam benedictionem. Quoniam uoluntatem tuam laudabilem et deo gratam agnouimus, gratias agimus ei per quem reges regnant et principes iusta decernunt. Sed quia prope est dominus in omni loco omnibus inuocantibus eum in ueritate, et sancti apostoli cum suo capite coniuncti unus spiritus sunt, et pias preces equaliter audiunt, et quia constat periclitari regionem Anglicam ex tua discessione qui freno iustitiae sediciosos eius motus cohibes, ex auctoritate dei et sanctorum apostolorum et sanctae synodi absoluimus te a peccato illius uoti pro quo dei offensam times et ab omnibus negligentiis et iniquitatibus tuis, ea nimirum potestate usi, quam dominus in beato Petro concessit nobis, dicens, 'Quecunque solueritis super terram, soluta erunt et in coelis.' Deinde precipimus tibi sub nomine sanctae obedientie et poenitentie, ut expensas quas ad iter istud paraueras pauperibus eroges, et cenobium monachorum in honore sancti Petri apostolorum principis aut nouum construas, aut uetustum emendes et augeas, et sufficientiam uictualium fratribus de tuis redditibus constituas, quatinus dum illi assidue inibi deum laudauerint, et sanctis augeatur gloria et tibi indulgentia. in loco quem construxeris aut emendaueris et auxeris nostrum quoque tutamen atque iuuamen promittimus et impendimus eum contra peruasionem cupidorum omniumque peruasorum insidiis et simultates et contra cuncta aduersancium uiolimina protegimus, defendimus, et undique munimus, unde illi quicquid donaueris aut donata sunt uel donabuntur, et omnia que nunc et in posterum uiri ei pertinere perhibentur, ut rata sint et omnino liberata apostolica auctoritate stabilimus et imperpetuum stabilitatem corroboramus. Proinde uero ut donorum uestrorum largiflua munificencia fixiori et firmiori stabilitate perduret ad laudem et gloriam domini et reuerenciam et magnificenciam presentis beati apostoli, priuilegium apostolicum pie et affectuose illi facientes, <<........> libertatem perpetualiter ei donantes concedimus. Quapropter ex auctoritate Dei patris omnipotentis et filii et spiritus sancti apostoli cum inuocatione celestium uirtutum et ipsius sancti apostoli cuius uice huic sancte ratione possidemus ecclesie omnique sanctorum auctoritate et nostra iubemus statuimus atque confirmamus ut et he nostre institutiones, leges, ceremonie et decreta integra et inconuulsa permaneant et ille locus perpetua sit habitacio monachorum et nulli laice persone nisi regi subdatur, et quecumque priulegia ad honorem Dei pertinentia ibi instituere uolueris gratanti affectu annuimus at apostolicis firmissimis prerogativis robustissime premunimus. Preterea quidam prouulgantes sanctimus ut non solum illa que prediximus, uerum eciam diuersa que a nostra regali largitate uel a quecumque alia persona possessura est; libera, soluta, et quieta possideat, scilicet ecclesias, cellas, cimiteria, parochias, uillas, terras, territoria cum omnibus omnino appendiciis suis, cultis uel incultis, exitibus atque redditibus, viis et inviis, cum redditibus, seruiciis, decimis, oblationibus, luminaribus, debitis, denariis, censu, tributo, inpensione, consuetudinibus, rectitudinibus, <<...> discussionibus, emendationibus, siue ecclesiasticis siue secularibus, et cum omnibus quecumque scriptis et testimonio bonorum hominum rememorari potuerunt, que a regibus uel quibuslibet aliis concessa aut concedenda sunt, ut nullus ex hiis subtrahare uel diminuere aut disperdere qualibet occasione indicio uel potestate presumat. Siquis autem temerario ausu magna paruaque persona contra hoc apostolice auctoritatis decretum agere presumpserit, sciat se nisi respuerit anathematis uinculo innodatum et a societate sanctorum alienum, eterni ignis incendio cum Iuda proditore et complicibus suis condempnatum. Si uero huius synodalis et apostolici precepti obseruator extiterit, gratiam atque misericordiam uitamque eternam a misericordissimo domino nostro Iesu Christo consequi mereatur. Amen.' Hec et alia apostolici mandata cum referrent nobis legati, interea reuelauit beatus Petrus apostolus cuidam in solitudinem multorum annorum curriculis incluso pure probabilis uitae monacho incluso nomine Wlfsino dicens uoluntatem suam esse ut restruerem et meliorarem suum antiquissimum monasterium nobile quid non diuiciis sed sanctitate in insula Torneye olim dictum. quod temporibus sancti Augustini primi Anglorum archiepiscopi, et beati Melliti primi London' episcopi, socii et contemporanei eiusdem Augustini, quondam oratatu et deprecatione Athelberti primi Christiani et excellentissimi Regis Anglorum a Saberto inclito rege Orientalium Saxonum, nepote uidelicet predicti Regis, foris muros ciuitatis ad occidentem fundatum et elevatum et ab eodem sancto apostolo in suum ipsius proprium honorem dedicatum et magnificatum atque a plaga ipsa occidentali Westmynster est appellatam, multaque ueterum regum munificentia honoratum, set propter uetustatem et bella que olim fiebant, capta et euersa Lundonia sub Burhredo rege, pene uidebatur destructum. Cumque hanc uisionem mihi meisque retulisset, et apostolicae literae equalia praecepta detulissent, contuli uoluntatem meam cum uoluntate dei et cum tocius regni electione dedi me ad restructionem eiusdem loci. Itaque decimari praecepi omnem substantiam meam tam in auro et argento quam in pecudibus et omni genere possessionum, et destruens ueterem nouam a fundamentis basilicam construxi et constructam dedicari feci .v. kalend' Ianuarii; in qua collocaui ipsa die reliquias quas Martinus papa, et Leo qui eum consecrauit dederunt Ælfredo regi, et quas ipse a Carolemanno rege Francorum dari sibi impetrauit, cuius aui filiam pater eius Ethelwlfus rex post mortem prime coniugis duxerat uxorem, queque ab ipso ad successorem eius Ethelstanum deinde ad Edgarum ad ultimum ad nos peruenerunt, scilicet, duas partes crucis domini, et partem unius claui, partemque tunicae eius inconsutilis, et de uestimentis sanctae Mariae, et reliquias apostolorum Petri et Pauli, Andree, Bartholomei, Barnabae, et aliorum plurimorum sanctorum, et quinque capsas aliis sanctorum reliquiis plenas; et statui ut quicunque reus maiestatis regiae uel cuiuslibet alterius offense ad locum in quo pausant iste reliquiae confugerit, eius rei et membrorum ac uite impunitatem consequatur. Eodem die renouaui, confirmaui, et emendaui priuilegia que famosissimus auus meus Edgarus, patruusque meus deo amabilis rex et martyr gloriosus Edwardus eiusdem Edgari filius, et sanctissimus pater Dunstanus Cantuariensis archiepiscopus, ac piissimus rex Ethelredus pater meus, illi loco contulerunt; meam quoque auctoritatem adieci augmentans decreta utilia admonitione uenerabilium archiepiscoporum Stigandi et Aldredi et aliorum optimatum meorum, uidelicet, ut ille locus in perpetuum ab omni saeculari seruitio sit liber, et secundum beati Benedicti traditionem post obitum abbatis, ex eadem congregatione eligatur alter qui dignus sit, aliorsum uero nullus, nisi culpis promerentibus inibi inueniri nequiuerit qui dignus sit tali officio fungi; quod si euenerit, quod absit, potestatem habeant de aliquo noto et familiari loco abbatem eligendi, cuius uita et sapientia et religione clarescat, laicorum autem uel clericorum nemo ipsius loci dominium usurpare presumat. Possessiones uero quae ibi a quibuscunque donate sunt non abbas non alia quelibet persona licentiam habeat uendendi uel extraneis dandi, sed regum munimine deinceps locus ipse teneatur, ipseque abbas regi soli seruiens commissum sibi gregem spirituali et temporali pastu abundanter foueat. Concessi etiam et confirmaui donationes quae a regibus uel ab aliquibus aliis ante me donate sunt: Hoc est in eadem villa in qua monasterium est .iii. hidas et dimidiam; in Berwyka quod Tottenhale appellatur .iii. hidas; in Tatenwelle unam; in Knihtebricge .iiii.; in Padintone .ii.; in Hamstede .v.; in Heandune cum territoriis et appendiciis suis que appellantur Bleccenham, Codenhlaw et Lotheres leye .xx. hidas; in Kingesbury .ii. et dimidiam; in Tytebirste .ii. et tres uirgatas et .xv. acras; in Greneuor∂e .xx. et unam uirgatam; in Henwelle .viii.; in Mapuldureforde .ii.; in Aldenham .x.; in Dachewelle .iiii. et unam uirgatam; in Wattone .iiii. hidas et dimidiam; in Holewelle .v. et dimidiam; in Sunnabury .vii.; in Sceptune .viii.; in Littletone .ii.; in Hanewrthe .iiii.; in Sippenham .iiii.; in Eastburnehame cum Ritherwica .iiii.; in Mordone .x.; in Ewelle .ii.; in Pereham .vii.; in Shillingtone .iii.; in Cholingtone .iiii.; in Hamme .ii.; in Lugetune .i.; in Sunnitune .iiii. et dimidiam; in Fentune .iiii. et .xxx. acras; in Bure .i. acras; in parua Fentune .i.; in Lenleuedene .v. Deinde uero deuotus concessi et libenti animo coroboraui omnia illa dona que mei optimates et theini atque ministri mei plena concessione et uoluntate prenominato sancto apostolo addiderunt: scilicet Hugelinus meus fidelissimus camerarius <<?Dey> cum omnibus ad se pertinentibus; Southburh cum omnibus ad se pertinentibus, et capella que est in Islepe et tribus uirgatas in eadem uilla; Pertun cum territoriis et appendiciis suis et cum omnibus ad se pertinentibus; Wlfstanus cognatus meus <<?Deneham> cum territoriis et appendiciis et cum omnibus ad se pertinentibus; Leofchildus Mulesham cum terra bruerii appendice sua et cum omnibus ad se pertinentibus; Agelricus Keleuuendun cum omnibus ad se pertinentibus; Guthmundus Kinlievedene et Eame et Latedunne cum omnibus ad se pertinentibus; Alfricus Banstede cum omnibus ad se pertinentibus; Atserus Suuarte Luyton cum omnibus ad se pertinentibus; Ingulfus Paclesham cum omnibus ad se pertinentibus; Atserus Leosue cum omnibus ad se pertinentibus; Tostius Claygate cum omnibus ad se pertinentibus; Alfwynus Wotton Agete cum omnibus ad se pertinentibus; Leofricus Ingeldesdene .i. hid et dimidiam uirgatam Leofini que est prope mariscum cum omnibus ad se pertinentibus; Leofsinus de Londonia in Wrmelea .ii. hidas et dimidiam cum omnibus ad se pertinentibus; Alfwardus et filius eius Siwardus in Agmodesham dimidiam hidam et in Weodune unam cum omnibus sibi pertinentibus; in Leouekenesore hid; in Kincgestune quedam femina .i. hid cum omnibus sibi pertinentibus. Postremo ego ipse pro spe retributionis eternae, et pro remissione delictorum meorum, et pro animabus patris mei et matris meae et omnium parentum meorum, ad laudem omnipotentis dei posui in dotalicium et in perpetuam hereditatem super altare uaria ornamentorum genera quibus ecclesiae seruiretur, uel in cotidianis uel solennibus ministeriis; uel ad usus fratrum inibi deo seruientium de meo iure quod mihi soli competebat absque ullius reclamatione uel contradictione ista: inprimis Gyhteslewe villam in qua natus fui, cum omnibus sibi pertinentibus, et cum dimidiam hyda Weodis chamerarii mei que est in mersche; Tangetone cum omnibus sibi pertinentibus et cum terra Baldwyni filioli mei que est in eadem uilla; Stanes cum territoriis et Berewye et omnibus appendiciis suis que appellantur <<.>yueneye, Taleham, et Helesford, Halgeforde, Tunndone cum omnibus sibi pertinentibus; Esthamstede cum omnibus sibi pertinentibus; Evereslea quod tenuerunt de me quattuor ministri mei, uidelicet Painus, Wlnothus, Frebernus et Alfricus, pro .iiii. maneriis et pro .v. hidas, cum parto quod est at Stratfelde iuxta longum pontem et cum omnibus sibi pertinentibus; Wynlesoram cum omnibus ad se pertinentibus; Whathamstede cum territoriiis et berewycis et appendiciis suis et omnibus sibi pertinentibus; Stithenache cum Totynnge berewico suo et cum omnibus que sibi pertinent; Assewda cum territoriis et appendiciis suis que nominantur Clatheala et Quenilde haga cum omnibus sibi pertinentibus; Roteland cum omnibus sibi pertinentibus, post mortem Edgithe regine coniugis mee, de quo meliorabit locum eundem quousque uixerit; Deorhirste cum territoriis et berewicis et appendiciis suis. In quibus omnibus simul sunt quinquaginta et octo hide.