A.D. 830 for 832 or after. Werhard, presbiter, to Christ Church, Canterbury; bequest of land comprising 104 hides at Harrow, Middx; 100 at Otford, 32 at Graveney, 44 at Burnan (? Bishopsbourne), 10 at Easole, 36 at Barham, Kent; and 1 iugum at Lambahamm by the river Lympne, 1 iugum at Northuuda, and 1 mansio at Canterbury [all of which had previously belonged to his kinsman, Archbishop Wulfred]; also 32 hides at Hayes, Middx, land at Megeldewrthe, 8 hides at Cuniland and 30 hides at Twickenham, Middx. [from his own patrimony]. Latin

Archive:

Canterbury, Christ Church

MSS:

1. Cambridge, Corpus Christi College, 189, ff. 195-201v, ff. 198v-199r (s. xii)
2. Canterbury, D.C., Reg. P, ff. 18v-19r (s. xiii in.)
3. London, Lambeth Palace Library, 582, p. 128 (s. xviii; shortened)
4. London, Lambeth Palace Library, 1212, p. 319 (s. xiii)
5. Oxford, Bodleian Library, Tanner 223, f. 13r-v (s. xvi 1)

Printed:

Twysden, X Scriptores, cols 2216-17, ex MS 1; K, 230, ex MS 4; Thorpe, pp. 466-8; B, 402, ex K and MS 4; Pierquin, Recueil, pt 1, no. 133; Fleming 1997, pp. 125-7 (no. 31), ex MS 2

Comments:

Robinson 1926, p. 236, misdated version of a vernacular original with 'monastic' interpolations; Wallenberg, KPN, pp. 166-9, on place-names; PN Middx, pp. 39, 45, 51; John 1959, p. 73, authentic (= 1966, p. 166); Gelling, ECTV, no. 208, authentic basis; Brooks 1984, pp. 139-41, 323, Latin version of English will of 830s or 840s, with some later interpolations, date probably added; Fleming 1985, p. 256; Bailey 1996, p. 71, on Harrow and Hayes

Show all data

  • Metadata

    Text

    • [A]nno dominice incarnationis .dcccxxx. Ego Werhardus gratia Dei presbiter hiis litteris intimare cupio quomodo uolo post obitum meum substanciam meam et terras diuidere quas, donante Deo et Wlfredo archiepiscopo propinquo meo auxiliante, adquisiui. Inprimis autem cum magna humilitate et humili deuotione reddo ecclesie Christi et monachis fratribus meis ibidem Deo seruientibus omnes terras infra Cantiam et extra quas hactenus tenui, donante prefato archiepiscopo et consentiente predicta familia Christi. Precepit enim hoc mihi idem archiepiscopus ita facere, eo quod easdem terras ad opus iam sepedicte familie emisset et cum magno labore adquisisset, pro remuneratione eterne salutis Hec autem sunt nomina terrarum quas reddo: Hergas .c. et .iiii. hidas; Otteford .c. hidas; Grauenea .xxxii. hidas; Burnan .xliiii. hidas; Oesuualun .x. hidas; Bereham quam idem archiepiscopus et monachi ecclesie Christi mihi dederunt pro commutatione terre de Cliue .xxxvi. hidas; unum iugum quod iacet in australi parte Limene et ab incolis nominatur Lambaham, pertinet autem ad Burnan et reddit .xl. pensas casei et agnos et lanam absque caseo; aliud iugum apud Northuuda et reddere debet .cxx. mensuras quas Angli dicunt ambres de sale; marascos omnes in australi parte Limene et in aquilonali cum prefatis terris deuote reddo; mansionem quoque que est in aquilonali parte Dorobernie muri et clausulam quod Angli dicunt teage, que pertinet ad predictam mansionem. Hanc autem redditionem ideo ex parte reddo, quia ipse dominus meus archiepiscopus ita precepit mihi et in scripto quod ipse scribere fecit antequam infirmaretur, de diuisione rerum suarum, hoc idem notari precepit. In quo etiam scripto constituit elemosinam quam cotidie fieri precepit in illis terris quas ipse adquisiuit pro anima sua et pro animabus omnium illorum qui ecclesie Christi aliquid auxilii impendissent. Et hoc intentissime fieri precepit ita ut diceret: ‘Inter Deum et sequentes nos archiepiscopos sit de facienda aut negligenda ista elemosina a me ordinata. Apud Hergan .v. pauperes; apud Otteford .v.; apud Cliue .ii.; apud Grauenea .ii.; apud Oesuualun .i.; in ciuitate Dorobernia .vi. Unicuique detur cotidie ad manducandum quod conuenienter sit satis et per annum cuique pauperi ad uestitum .xxvi. denarii.’ Cotidie quoque precepit missam celebrari pro anima sua et pro animabus supra memoratorum. In anniuersario suo precepit dari mille .cc. pauperibus ad manducandum, cuique panem .i. et caseum aut lardum et denarium .i. Hoc est preceptum archiepiscopi Wlfredi. Ego quoque Werhardus presbiter concedo ecclesie Christi prenominate in ciuitate Dorobernia, pro salute anime mee et Wlfredi archiepiscopi, .xxxii. hidas de patrimonio meo quas dare possum cui uolo, nomine Hyse. Aliam quoque terram nomine Megeldeuurthe, quam Ceolnothus archiepiscopus et monachi sepe nominate ecclesie Christi mihi dederunt eidem ecclesie redono. Adhuc addo terram octo hidarum nomine Cuniland; super hoc .xxx. hidas cum uilla nomine Tuuicham in prouincia Middelsexan. Uideant ergo fratres et domini mei monachi ecclesie Christi, ut memores sint anime mee, quia libenti animo reddidi quod reddere debui, et quod meum fuit deuotissimo animo Christo contuli.
  • Metadata

    Old Text

    • [A]nno dominice incarnationis . dccc . xxx . Ego Werhardus gratia Dei presbiter . hiis litteris intimare cupio quomodo volo post obitum meum substantiam meam 7 terras dividere quas donante Deo 7 Wlfredo archiepiscopo propinquo meo auxiliante adquisivi . Inprimis autem cum magna humilitate 7 humili devocione . reddo ecclesie Christi . 7 monachis fratribus meis ibidem Deo servientibus omnes terras infra Canciam 7 extra . quas hactenus tenui donante præfato archiepiscopo et consenciente prædicte familie Christi . Præcepit enim hoc michi idem archiepiscopus ita facere eo quod easdem terras ad opus jam sepedicte familie emisset . 7 cum magno labore adquississet . pro remuneracione eterne salutis . Hæc autem sunt nomina terrarum . quas reddo . Hergas . c . 7 . iiiior . hidas . Otteford . c . hidas . Gravenea xxxii . hidas . Burnan . xliiii . hidas . Oesuualun . x . hidas . Bereham quam idem archiepiscopus 7 monachi ecclesie Christi michi dederunt pro commutacione terre de Clive . xxxvi . hidas . unum jugum quod jacet in australi parte Limene . 7 ab incolis nominatur Lambah?m . pertinet autem ad Burnan . 7 reddit . xl . pensas casei 7 agnos . 7 lanam absque caseo . Aliud jugum apud Northuuda . 7 reddere debet . c . xx . mensuras quas Angli dicunt ambres . de sale . Marascos omnes in australi parte Limene . 7 in aquilone cum præfatis terris devote reddo ; mansionem quoque quæ est in aquiloni parte Dorobernie muris 7 clausulam quod Angli dicunt . teage . quæ pertinet ad prædictam mansionem . Hanc autem reddicionem ideo ex parte reddo . quia ipse dominus meus archiepiscopus ita præcepit michi . 7 in scripto . quod ipse scribere fecit antequam infirmaretur . de divisione rerum suarum . hoc idem notari præcepit . In quo etiam scripto constituit elemosinam quam cotidie fieri præcepit in illis terris quas ipse adquisivit pro anima sua 7 pro animabus omnium illorum qui ecclesie Christi aliquid auxilium impendissent . Et hoc intentissime fieri præcepit . ita ut diceret . 'inter Deum et sequentes nos archiepiscopos sit . de facienda . aut negligenda . istam elemosinam a me ordinatam .' Apud Hergan quinque pauperes . apud Otteford ; quinque . apud Clive . ii . apud Gravenea . ii . apud Oesuualun . vii . in civitate Dorobernia . sex . unicuique detur cotidie ad manducandum quod convenienter sit satis . et per annum cuique pauperi ad vestitum . xxvi . denarii . Cotidie quoque præcepit missam celebrari pro anima sua . 7 pro animabus supra memoratorum . in anniversario suo precepit dari mille . cc . pauperibus ad manducandum . cuique panem . unum . 7 caseum aut . lardum . et denarium unum . Hoc est præceptum archiepiscopi . Wlfredi . Ego quoque Werhardus presbiter concedo ecclesie Christi prænominate in civitate Dorobernia pro salute anime mee . 7 Wlfredi archiepiscopi . xxxii . hidas . de patrimonio meo quas dare possum cui volo . nomine Hyse . Aliam quoque terram nomine Megeldeuurthe quam Ceolnothus archiepiscopus 7 modo sepe nominate ecclesie . Christi dederunt eidem ecclesie . redono . Adhuc addo terram . octo hydarum nomine Cuniland . Super hoc . xxx . hidas . cum villa nomine Tuicham in provincia Middelsexan . Videant ergo fratres 7 domini mei modo ecclesie Christi . ut memores sint anime mee . quia libenti animo reddidi quod reddere debui . 7 quod meum fuit ; devotissimo animo Christo contuli. In the margin: Herges . Otteforde . Gravenea . Burne . Oeswalum . Berham . Lambeham . Northwde . Hese . Megeldewrthe . Cuningland . Twichan