A.D. 844 (Winchester, 5 Nov.). Æthelwulf, king of Wessex, to the church at Sherborne; grant of privileges ('First Decimation'). Latin

Archive:

Sherborne

MSS:

1. London, British Library, Add. 46487, ff. 17v-18v (s. xii med.)

Printed:

Hearne, Collections, iii. 450-1, incomplete; Finberg, ECW, no. 566; O'Donovan, Sherborne, no. 5

Comments:

Finberg, ECW, no. 566, cf. pp. 194-6, 206-9, authentic basis, discussion; O'Donovan 1973, p. 108, dubious; Keynes 1980, p. 114 n. 103, spurious; Keynes and Lapidge 1983, p. 233, spurious; O'Donovan, Sherborne, pp. xx-xxi, xxx-xxxii, liii, 15-18, spurious, Sherborne version of questionable '844 decimation' text. also available at Malmesbury, cf. S 294a, 294b; Keynes 1994b, pp. 1114 n. 3, 1115-16, probably spurious

Show all data

  • Metadata

    Text

    • Px Regnante domino nostro in perpetuum. Dum in nostris temporibus bellorum incendia - et direptiones opium nostrarum . necnon et uastantium crudelissima depredatione hostium - barbarorum - paganorum - et gentium multiplici tribulatione affligentium . usque ad internitionem tempora cernimus incumbere periculosa . Quam ob rem . ego Æthelwlfus rex Occidentalium Saxonum cum consilio episcoporum ac principum meorum hanc libertatem ecclesie Scireburnensis sedi episcopali perpetuo iure optinendam famulis et famulabus Dei - Deo seruientibus perdonare diiudicaui . ut sit tuta atque munita ab omnibus secularibus seruitutis fiscis . regalibus tributis . maioribus et minoribus siue taxationibus . quod nos dicimus witeraeden . sitque libera ab omnibus causis regalibus - pro remissione animarum et peccatorum nostrorum Deo soli ad seruiendum . sine expeditione . et pontis instructione . et arcis munitione . ut eo diligentius pro nobis ad Deum preces sine cessatione fundant . quo eorum seruitutem secularem in aliqua parte leuigamus . Placuit autem tunc postea episcopis - Alhstano Scireburnensis ecclesie et Helmstano Wintancastrensis ecclesie - cum suis abbatibus et seruis Dei consilium iniere . ut omnes fratres et sorores nostri in una quaque ecclesia omni ebdomada mercoris die hoc est Wodnes dæg . omnis congregatio cantet quinquaginta psalmos . et unusquisque presbiter duas missas . unam pro rege Æthelwulfo . et aliam pro ducibus eius hoc dono consentientibus . pro mercede et refrigerio delictorum suorum . Pro rege uiuente ; Deus qui iustificas . Pro ducibus uiuentibus ; Pretende domine . Postquam autem defuncti fuerint ; pro rege defuncto singulariter . pro principibus defunctis ; communiter . Et hoc sit firmiter constitutum omnibus diebus christianitatis quamdiu fides crescit in gente Anglorum . Et hoc sub testimonio satrapum nostrorum plurimorum ad confirmationem . quorum nomina subter adnexa notantur. Scripta est autem hec donationis cartula anno dominice incarnationis . dcccxliiii . indictione . iiii . die quoque nonas Nouembris . in ciuitate Wentanee . in ecclesia Sancti Petri . ante altare capitale . Et hoc fecerunt pro honore Sancti Michaelis archangeli . et Sancte MARIe regine et gloriose Dei genitricis . simulque et beati apostolorum principis . necnon et Sancti patris nostri Gregorii pape atque omnium sanctorum . Et tunc pro ampliori firmitate rex Æthelwlfus posuit cartulam supra altare Sancti Petri . et episcopi pro fide Dei acceperunt . et postea per omnes ecclesias transmiserunt in suis parrochiis secundum quod predictum est . Et qui hoc augere uoluerit . augeat Deus bona illius in regione uiuentium . Si autem aliquis diabolica frauda deceptus . in magnis aut in modicis hoc infringere uel minuere temptauerit ; sit anathematizatus ab omnibus fidelibus hic et in futuro seculo . nisi ante satisfactione emendauerit. + Ego Æðelwulf rex + Ego Alhstan . episcopus . + Ego Helmstan . episcopus . + Ego Æþelric . dux . + Ego Æþelwulf . dux . + Ego Eanwulf . dux . + Ego Eanulf . dux . + Ego Osric . dux . + Ego Ceorl . dux . + Ego Wulflaf . abbas . + Ego Æþelmund . abbas . + Ego Beorhthelm . abbas . + Ego Ecgheard . minister . + Ego Milræd . minister . + Ego Cyneheah . minister . + Ego Dudda . minister . + Ego Æþelred . minister . + Ego Aella . minister . + Ego Cyneheah . minister . + Ego Wulfhere . minister . + Ego Ceolmund . minister . + Ego Æþelbald . minister . + Ego Osmund . minister . + Ego Ealhstan . minister . + Ego Eanræd . minister . + Ego Ceolmund . minister . + Ego Wihtgar . minister . + Ego Lulling . minister .
  • Metadata

    Old Text

    • Rubric: Libertas quam Ætheluulfus rex concessit Scireburnensi ecclesie Px Regnante domino nostro in perpetuum. Dum in nostris temporibus bellorum incendia - et direptiones opium nostrarum . necnon et uastantium crudelissima depredatione hostium - barbarorum - paganorum - et gentium multiplici tribulatione affligentium . usque ad internitionem tempora cernimus incumbere periculosa . Quam ob rem . ego Æthelwlfus rex Occidentalium Saxonum cum consilio episcoporum ac principum meorum hanc libertatem ecclesie Scireburnensis sedi episcopali perpetuo iure optinendam famulis et famulabus Dei - Deo seruientibus perdonare diiudicaui . ut sit tuta atque munita ab omnibus secularibus seruitutis fiscis . regalibus tributis . maioribus et minoribus siue taxationibus . quod nos dicimus witeraeden . sitque libera ab omnibus causis regalibus - pro remissione animarum et peccatorum nostrorum Deo soli ad seruiendum . sine expeditione . et pontis instructione . et arcis munitione . ut eo diligentius pro nobis ad Deum preces sine cessatione fundant . quo eorum seruitutem secularem in aliqua parte leuigamus . Placuit autem tunc postea episcopis - Alhstano Scireburnensis ecclesie et Helmstano Wintancastrensis ecclesie - cum suis abbatibus et seruis Dei consilium iniere . ut omnes fratres et sorores nostri in una quaque ecclesia omni ebdomada mercoris die hoc est Wodnes dæg . omnis congregatio cantet quinquaginta psalmos . et unusquisque presbiter duas missas . unam pro rege Æthelwulfo . et aliam pro ducibus eius hoc dono consentientibus . pro mercede et refrigerio delictorum suorum . Pro rego uiuente ; Deus qui iustificas . Pro ducibus uiuentibus ; Pretende domine . Postquam autem defuncti fuerint ; pro rege defuncto singulariter . pro principibus defunctis ; communiter . Et hoc sit firmiter constitutum omnibus diebus christianitatis quamdiu fides crescit in gente Anglorum . Et hoc sub testimonio satrapum nostrorum plurimorum ad confirmationem . quorum nomina subter adnexa notantur. Scripta est autem hec donationis cartula anno dominice incarnationis . dcccxliiii . indictione . iiii . die quoque nonas Nouembris . in ciuitate Wentanee . in ecclesia Sancti Petri . ante altare capitale . Et hoc fecerunt pro honore Sancti Michaelis archangeli . et Sancte MARIE regine et gloriose Dei genitricis . simulque et beati apostolorum principis . necnon et Sancti patris nostri Gregorii pape atque omnium sanctorum . Et tunc pro ampliori firmitate rex Æthelwlfus posuit cartulam supra altare Sancti Petri . et episcopi pro fide Dei acceperunt . et postea per omnes ecclesias transmiserunt in suis parrochiis secundum quod predictum est . Et qui hoc augere uoluerit . augeat Deus bona illius in regione uiuentium . Si autem aliquis diabolica frauda deceptus . in magnis aut in modicis hoc infringere uel minuere temptauerit ; sit anathematizatus ab omnibus fidelibus hic et in futuro seculo . nisi ante satisfactione emendauerit. + Ego Æ∂elwulf rex + Ego Alhstan episcopus . + Ego Helmstan episcopus . + Ego Æˇelric dux . + Ego Æˇelwulf dux . + Ego Eanwulf dux . + Ego Eanulf dux . + Ego Osric dux . + Ego Ceorl dux . + Ego Wulflaf abbas . + Ego Æˇelmund abbas . + Ego Beorhthelm abbas . + Ego Ecgheard minister . + Ego Milræd minister . + Ego Cyneheah minister . + Ego Dudda minister . + Ego Æˇelred minister . + Ego Aella minister . + Ego Cyneheah minister . + Ego Wulfhere minister . + Ego Ceolmund minister . + Ego Æˇelbald minister . + Ego Osmund minister . + Ego Ealhstan minister . + Ego Eanræd minister . + Ego Ceolmund minister . + Ego Wihtgar minister . + Ego Lulling minister .