A.D. 932 (Amesbury, Wilts., 24 December). King Athelstan to Alfred, minster; grant of 12 hides (cassatae) at North Stoneham, Hants. Latin with bounds in Old English, Middle English and Latin

Archive:

Winchester, New Minster

MSS:

1. London, British Library, Cotton Domitian A. XIV, ff. 115r-116r (s. xiii 2; no bounds)
2. Shirburn Castle, Earl of Macclesfield, Liber Abbatiae, ff. 18v-19v (s. xv 1)

Printed:

Alford 1663, iii. 253, ex MS 2; Edwards, Liber de Hyda, pp. 124-31, ex MS 2; B, 692, ex MS 1 and Edwards; Birch, Liber Vitae, pp. 223-6, ex Edwards; Miller, New Minster, no. 10; Miller, New Minster, Appendix, pp. 186-7, Middle English and Latin bounds

Comments:

Grundy, Hants., IV, pp. 242-7, on bounds; Burgess 1964, pp. 7-9; Finberg, ECW, no. 50, authentic; Hart, ECNE, p. 382, notes minor interpolation; Biddle et al. 1976, p. 263, cited; Nelson 1977, p. 55 (= 1986, p. 288), regnal year reckoned from before Christmas 924; Keynes 1980, pp. 41 n. 71, 43, 44 n. 77; Sawyer 1983, p. 290, on meeting-place; Keynes 1988, p. 186 n. 4, product of 'Æthelstan A'; Currie 1995, pp. 109-10, 122-3, on bounds; Wormald, English Law, p. 307; Foot 2000, II. 22; Miller, New Minster, no. 10, Group Three charter

Show all data

  • Metadata

    Text

    • Flebilia fortiter detestanda totillantis seculi piacula diris obscene horrendeque mortalitatis circumsepta latratibus non nos patria indepte pacis securos, sed quasi fetide corruptele in uoraginem casuros prouocando ammonent ut ea toto mentis conamine cum casibus suis, non solum despiciendo sed etiam uelud fastidiosam melancolie nausiam abhominando fugiamus tendentes ad illud ewangelicum, 'Date et dabitur uobis'. Qua de re infima quasi peripsema quisquiliarum abiciens, superna ad instar pretiosorum monilium eligens, <ad> adipiscendam melliflue dulcedinis misericordiam perfruendamque infinite letitie iocunditatem, ego Athelstanus rex Anglorum per omnipatrantis dexteram totius Britannie regni solio sublimatus quandam telluris particulam meo fideli ministro Aelfredo, id est .xii. cassatarum in loco quem solicole aet Stanham uocitant, ea interiacente conditione, ut omni die usque magne districtionis iudicii anno ille successoresque eius centum uiginti ewangelici paradigmatis pauperes semel pane cum pulmento dulcifero haustuque potifero pascere, anime pro excessibus mee sub sorte ullius contradictionis non obliuiscantur, familie quoque aet Stanham pastum semper conferre electissimum diuinam ut consequi plenissime ualeam misericordiam non pigrescant - tribuo, quatinus ille eam sine iugo detestande seruitutis, cum pratis pascuis siluis riuulis omnibusque ad illam utilitatibus rite pertinentibus, liberaliter ac eternaliter quamdiu uiuat habeat. Et post generalem qui omnibus certus incertusque constat transitum cuicumque successionis heredi uoluerit in perpetuum derelinquat. Predicta siquidem tellus hiis terminis circumcincta clarescit. Aerest of Swæðelingforda west to smerebroces forda, 7 þanon westweard 7lang herepaðes to hrumbroces æwelme, 7 swa foriþ 7lange weges on suþhealfe gætes hlæwe þæt hit cymþ to feower treowum, þonon þanen norð 7lang herepaðes to gyþerices wille, 7 swa forþ 7lang weges oþ hit cymþ to fearn bedde, þanon east on þæt slæd oþ hit cymþ to Holan broce, þonne þanon norþ 7lang Holan broces oþ þa sand pyttas, þanon on byrewege oþ hit cymþ on cytan broces ælwilme, 7 swa andlange broces oþ hit cymþ to ipping wanne, þonne suþ be efisc oþ þæt slæde þa scit to mæran broce, 7lang broces oþ hit cymþ to wærgiþe forda, þanon ongerihte to East lea wearden, þone norþ swa se haga scyt to baran leage norþwearden, þonne þanon norþ oþ hit cymþ to þere fotyhtan æc, 7 swa suþ andlange stræte oþ hit cymþ to grenan leage, þonne þær east 7 suþ oþ hit cymþ to cynninges dic, 7lange þere dic oþ hio bygð ongean mucelinge mæde norþwearde, ut on Icenan, þonne swa Icenan scyt oþ hit cymþ foran ongean hierdes wylles æwylm, þanon weast to scortan þorne, þanon suþ to þane herepaðe þe lyþ to Mannes brycge, 7 swa weast 7lange herepaðes on Swæþelinge forde. 7 þær hyrden sio mæde to æt woþ hringe, 7 nigon æceras on eal norþweardun geonun æscun, 7 a mylansteall be norþan Mannes brycge. Si quis, quod absit, diabolico inflatus spiritu hanc mee compositionis ac confirmationis breuiculam demere uel infringere temptauerit, sciat se nouissima ac magna examinationis die tuba perstrepente archangeli, bustis sponte dehiscentibus, somata diu fessa relinquentibus, elementis omnibus pauefactis, cum Iuda proditore qui a satoris pio sato 'filius perditionis' dicitur eterna confusione edacibus ineffabilium tormentorum flammis periturum. Huius namque a Deo Dominoque Iesu Christo inspirate atque inuente uoluntatis scedula, anno dominice incarnationis .dccccxxxii., regni uero gratis michi commissi .viii., indictione .v., concurrente .vii., epacta .xi., kalendis Ianuarii nonis, luna rotigere uagationis .xiii., in uilla omnibus notissima que Ambresburig nuncupatur, episcopis abbatibus ducibus patrie procuratoribus regia dapsilitate ouantibus, perscripta est, cuius etiam inconcusse firmitatis auctoritas hiis testibus roborata constat quorum nomina subtus caracteribus depicta annotantur. + Ego Æthelstanus singularis priuilegii monarchia predictus rex huius indiculi fulcimentum cum signo sancte semperque amande crucis corroboraui et subscribsi + Ego Wulfhelmus Dorobernensis ecclesie archiepiscopus consensi et subscripsi + Ego Wulfstanus Eboracensis ecclesie archiepiscopus consensi et subscripsi + Ego Ælfwine episcopus consensi et subscripsi + Ego Sighelm episcopus consensi et subscripsi + Ego Ælfheah episcopus consensi et subscripsi + Ego Eadulf episcopus consensi et subscripsi + Ego Brinstan episcopus consensi et subscripsi + Ego Oda episcopus consensi et subscripsi + Ego Cyneferþ episcopus consensi et subscripsi + Ego Þeodred episcopus consensi et subscripsi + Ego Wulfhun episcopus consensi et subscripsi + Ego Cenwald episcopus consensi et subscripsi + Ego Ælfric abbas consensi et subscripsi + Ego Eadwine abbas consensi et subscripsi + Ego Æþelnoþ abbas consensi et subscripsi + Ego Birhtsige abbas consensi et subscripsi + Ego Seaxhelm abbas consensi et subscripsi + Ego Eadred abbas consensi et subscripsi + Ego Osferþ dux consensi et subscripsi + Ego Aelfwold dux consensi et subscripsi + Ego Ealdred dux consensi et subscripsi + Ego Uhtred dux consensi et subscripsi + Ego Æscbryht dux consensi et subscripsi + Ego Ælfstan dux consensi et subscripsi + Ego Uhtred dux consensi et subscripsi + Ego Guþrum dux consensi et subscripsi + Ego Odda minister consensi et subscripsi + Ego Wulfhelm minister consensi et subscripsi + Ego Buga minister consensi et subscripsi + Ego Wulfgar minister consensi et subscripsi + Ego Sigred minister consensi et subscripsi + Ego Wulfsige minister consensi et subscripsi + Ego Ælfheah minister consensi et subscripsi + Ego Wulfnoþ minister consensi et subscripsi + Ego Æþelstan minister consensi et subscripsi + Ego Ælfred minister consensi et subscripsi + Ego Æþelstan minister consensi et subscripsi + Ego Ælfnoþ minister consensi et subscripsi + Ego Ælfric minister consensi et subscripsi + Ego Wihtgar minister consensi et subscripsi + Ego Eadric minister consensi et subscripsi + Ego Ælfwald minister consensi et subscripsi
  • Metadata

    Old Text

    • F. BL Cotton Domitian A. xiv, rubric: Carta Ethelstani regis de Stanham H. Earl of Macclesfield, Liber Abbatiae, rubric: Priuilegium Athelstani regis concessum nouo monasterio Wyntonie, quod modo Hyda nominatur, anno .viii. regni sui. Flebilia fortiter detestanda totillantis seculi piacula diris obscene horrendeque mortalitatis circumsepta latratibus non nos patria indepte pacis securos, sed quasi fetide corruptele in uoraginem casuros prouocando ammonent ut ea toto mentis conamine cum casibus suis, non solum despiciendo sed etiam uelud fastidiosam melancolie nausiam abhominando fugiamus tendentes ad illud ewangelicum, 'Date et dabitur uobis'. 1 Qua de re infima quasi peripsema quisquiliarum abiciens, superna ad instar pretiosorum monilium eligens, adipiscendam melliflue dulcedinis misericordiam perfruendamque infinite leticie iocunditatem, ego Athelstanus rex Anglorum per omnipatrantis dexteram totius Britannie regni solio sublimatus quandam telluris particulam meo fideli ministro Aelfredo, id est .xii. cassatarum in loco quem solicole aet Stanham uocitant, ea interiacente condicione, ut omni die usque magne districtionis iudicii anno ille successoresque eius centum uiginti ewangelici paradigmatis pauperes semel pane cum pulmento dulcifero haustuque potifero pascere, anime pro excessibus mee sub sorte ullius contradictionis non obliuiscantur. Familie quoque aet Stanham pastum semper conferre electissimum diuinam ut consequi plenissime ualeam misericordiam non pigrescant tribuo, quatinus ille eam sine iugo detestande seruitutis, cum pratis pascuis siluis riuulis omnibusque ad illam utilitatibus rite pertinentibus, liberaliter ac eternaliter quamdiu uiuat habeat. Et post generalem qui omnibus certus incertusque constat transitum cuicumque successionis heredi uoluerit in perpetuum derelinquat. Predicta siquidem tellus hiis terminis circumcincta clarescit. Aerest of Swæ∂elingforda west to smerebrocesforda, 7 ˇanon westweard 7lang herepa∂es to hrum broces æwelme, 7 swa foriˇ 7lange weges on suˇhealfe gætes hlæwe ˇæt hit cymˇæt to feower treowum, ˇonon ˇanen nor∂ 7lang herepades to gyˇerices wille, 7 swa forˇ 7lang weges oˇ hit cymˇ to fearn bedde, ˇanon east on ˇæt slæd oˇæt hit cymˇ to Holan broce, ˇonne ˇanon norˇ 7lang Holan broces oˇ ˇa sand pyttas, ˇanon on byrewege oˇæt hit cymˇ on cytan broces ælwilme, 7 swa andlange broces oˇ hit cymˇ to ipping wanne, ˇonne suˇ be efisc oˇæt ˇæt slæde ˇa scit to mæran broce, 7lang broces oˇ hit cymˇ to wærgiˇe forda, ˇanon ongerihte to East lea wearden, ˇone norˇ swa se haga scyt to baran leage norˇwearden, ˇonne ˇanon norˇ oˇæt hit cymˇ to ˇere fotyhtan æc, 7 swa suˇ andlange stræte oˇ hit cymˇæt to grenan leage, ˇonne ˇær east 7 suˇæt oˇ hit cymˇ to cynninges dic, 7lange ˇere dic oˇæt hio byg∂ ongean mucelinge mæde norˇwearde, ut on Icenan, ˇonne swa Icenan scyt oˇæt hit cymˇ foran ongean hierdes wylles æwylm, ˇanon weast to scortan ˇorne, ˇanon suˇ to ˇane herepa∂e ˇe lyˇ to Mannes brycge, 7 swa weast 7lange herepa∂es on Swæˇelinge forde. 7 ˇær hyrden sio mæde to æt woˇ hringe, 7 nigon æceras on eal norˇ weardun geonun æscun, 7 a mylansteall be norˇan Mannes brycge. Si quis, quod absit, diabolico inflatus spiritu hanc mee composicionis ac confirmationis breuiculam demere uel infringere temptauerit, sciat se nouissima ac magna examinacionis die tuba perstrepente archangeli, bustis sponte dehiscentibus, somata diu fessa relinquentibus, elementis omnibus pauefactis, cum Iuda proditore qui a satoris pio sato 'filius perditionis' 2 dicitur eterna confusione edacibus ineffabilium tormentorum flammis periturum. Huius namque a Deo Dominoque Iesu Christo inspirate atque inuente uoluntatis scedula, anno dominice incarnationis .dccccxxxii., regni uero gratis michi commissi .viii., indictione .v., concurrente .vii., epacta .xi., kalendis Ianuarii nonis, luna rotigere uagacionis .xiii., in uilla omnibus notissima que Ambresburig nuncupatur, episcopis abbatibus ducibus patrie procuratoribus regia dapsilitate ouantibus, perscripta est, cuius etiam inconcusse firmitatis auctoritas hiis testibus roborata constat quorum nomina subtus caracteribus depicta annotantur. + Ego Æthelstanus singularis priuilegii monarchia predictus rex huius indiculi fulcimentum cum signo sancte semperque amande crucis. corroboraui et subscribsi + Ego Wulfhelmus Dorobernensis ecclesie archiepiscopus consensi et subscripsi + Ego Wulfstanus Eboracensis ecclesie archiepiscopus consensi et subscripsi + Ego Elfwine episcopus consensi et subscripsi + Ego Sighelm episcopus consensi et subscripsi + Ego Elfheah episcopus consensi et subscripsi + Ego Eadulf episcopus consensi et subscripsi + Ego Brinstan episcopus consensi et subscripsi + Ego Oda episcopus consensi et subscripsi + Ego Cyneferˇ episcopus consensi et subscripsi + Ego ˝eodred episcopus consensi et subscripsi + Ego Wulfhun episcopus consensi et subscripsi + Ego Cenwald episcopus consensi et subscripsi + Ego Ælfric abbas consensi et subscripsi + Ego Eadwine abbas consensi et subscripsi + Ego Æˇelnoˇ abbas consensi et subscripsi + Ego Birhtsige abbas consensi et subscripsi + Ego Seaxhelm abbas consensi et subscripsi + Ego Eadred abbas consensi et subscripsi + Ego Osferˇ dux consensi et subscripsi + Ego Aelfwold dux consensi et subscripsi + Ego Ealdred dux consensi et subscripsi + Ego Uhtred dux consensi et subscripsi + Ego Æscbryht dux consensi et subscripsi + Ego Ælfstan dux consensi et subscripsi + Ego Uhtred dux consensi et subscripsi + Ego Guˇrum dux consensi et subscripsi + Ego Odda minister consensi et subscripsi + Ego Wulfhelm minister consensi et subscripsi + Ego Buga minister consensi et subscripsi + Ego Wulfgar minister consensi et subscripsi + Ego Sigred minister consensi et subscripsi + Ego Wulfsige minister consensi et subscripsi + Ego Ælfheah minister consensi et subscripsi + Ego Wulfnoˇ minister consensi et subscripsi + Ego Æˇelstan minister consensi et subscripsi + Ego Ælfred minister consensi et subscripsi + Ego Æˇelstan minister consensi et subscripsi + Ego Ælfnoˇ minister consensi et subscripsi + Ego Ælfric minister consensi et subscripsi + Ego Wihtgar minister consensi et subscripsi + Ego Eadric minister consensi et subscripsi + Ego Ælfwald minister consensi et subscripsi