A.D. 940. King Edmund to New Minster, Winchester; grant of 30 hides (mansae) at Pewsey, Wilts. Latin with bounds in Old English, Middle English and Latin

Archive:

Winchester, New Minster

MSS:

1. Winchester, Winchester College Muniment Room, WCM 12091 (s. x med.; OS Facs., ii, Winchester Coll. 3)
2. London, British Library, Cotton Domitian A. XIV, ff. 155r-156r (s. xiii 2; no bounds)
3. London, British Library, Harley 1761, ff. 124v-125r (s. xiv ex.)
4. Shirburn Castle, Earl of Macclesfield, Liber Abbatiae, ff. 20v-21r (s. xv 1)

Printed:

Alford 1663, iii. 271-2; K, 380, ex MS 2; Mon. Angl. (rev. edn), ii. 438-9 (no. 6); Edwards, Liber de Hyda, pp. 138-44, ex MS 4; B, 748; Birch, Liber Vitae, pp. 226-30, ex MS 1; Miller, New Minster, no. 12; Miller, New Minster, Appendix, pp. 188-9, Middle English and Latin bounds

Comments:

Stenton 1913, p. 40, original; Grundy, Wilts., I, pp. 247-51, on bounds; Darlington 1955, p. 94, contemporary; Finberg, ECW, no. 248, original; Chaplais 1965, pp. 59-60, original, probably written by Winchester scribe (= 1973, pp. 41-2); Forsberg 1970, p. 35, on part of bounds; Keynes 1980, pp. 24 n. 33, 44 n. 81, 45 n. 82, original, witness-list based on same memorandum as that in S 465; Dumville 1994, pp. 144-51, 159, on script; Keynes 1996, pp. 22-3, original, discusses circumstances of donation.; Miller, New Minster, no. 12, authentic; estate granted for clothing; Thompson 2006, pp. 21 et passim, on script

Show all data

  • Metadata

    Text

    • + In nomine Dei et altissimi Iesu Christi . regna regum ab alto regente . cuius nutu creata cuncta in principio formata . presentisque uite tractu pollentes . Licet primi protoplasti facinore uiolata inprobis successionibus deterioranda istic degentibus uilescerent . tamen pii conditoris arbitrio constat illiusque miseratione nobis iacentibus in infimis ad antrapon salutem concessit . duo inesse quibus tantum humanorum constat effectus actuum . uoluntas scilicet atque potestas . ut his qui ad cumulum misericordie pietatisque lucra terrena uertentes et pro Christi nomine largitis . gratulentur sé temporaliter accepisse que omittendo gratis perpetualiter centupliciter possidebunt . ceu preclara eius uoce nos admonet dicens . Date et dabitur uobis . Huius scilicet feruore dilectione arctus eiusque iuuamine fretus . ego Eadmundus . diuina fauente gratia basyleos Anglorum ceterarumque prouinciarum in circuitu persistentium primatum regalis regiminis optinens . litterarum apicibus commendare procuraui ne aut incuria successorum meorum aut inuidia quadam aut perfidia mea dicta uel facta futuri successu temporis negarentur . et ad contrauersiam meis successoribus demum aliquam maculam contagionis deuenire possunt . quod consentientibus nobilium meorum agminibus episcoporum comitum coeterorumque fidelium testium uenerabili familie .Wentonie ciuitatis . que habitat in monasterio quod ibidem dedicatum est Deo . et sancto Petro apostolo . donans donabo perpetuis temporibus .xxx. mansas in illo loco ubi ruricoli appellatiuo relatione nuncupant . Peuesige . quatenus illa prefata familia habeat condictam terram . pro redemptione piaculorum patris mei . Eadweardi regis . cum omnibus que ad ipsum locum pertinere dinoscuntur . tam in notis causis et ignotis . in modicis et in magnis . campis . pascuis . pratis . siluis siluarumque densitatibus. Sit autem predictum rus perpetuali libertate liber ab omni mundiali censu et regali coactione . excepto communi labore . expeditione . pontis arcisue coædificatione . Hoc autem tempore cachinantes nenias sub dolosi huius seculi intelliguntur interdum inchoasse . alienum lucrum sibi usurpatiue cum ambitione iniquitatis uendicare . sed torpentes auaritie incessus omnimodo in nomine agie aratonis ab omnibus Christianis interdico . ita ut meum donum corroboratum sit cum signaculo sancte crucis . Etiam si quis alium antiquum librum in propatulo protulerit . nec sibi nec aliis proficiat . sed in sempiterno graphio deleatur et cum iustis non scribatur nec audiatur . Sed tamen specialiter prefate congregationi prenominatam terram trado . ad repellendam nuditatem que preuidenda est humane sollicitudinis capacitati . leuius proinde indumenta uestimentorum adquirere possunt . Non tribuo ad pastum corporalis refectionis esui . nisi tantum anniuersarium mei patris diem minime in obliuione habeant sed omnino impleant quod condictum est . In cunctis uero successoribus hoc ius donationis augendo amplificando satagerint . augeat amplificetque cuncti parens genitor in hoc presenti seculo uitam illorum . et inter celibes beati felicesque sine fine in æterna doxa lætentur . Sin autem quod non optamus hanc meam donationem infringere uel mutare satagerint . horribiles inferni fusci ualuas sentiant atque terribiles demonum cohortes obtutibus indesinenter aspiciant . nisi prius digna Deo poenitentia ueniam legali satisfactione emendent . Istis terminibus predicta terra circumgyrata esse uidetur . Þis syndon þa landgemæro æt Peuesige . Ærest of ðære anlipigan æc to Mætelmesburg westeweardan þonon adune to ealhheardes leage westeweardre þonon on mærdenum of mærdenum on mærwylle þonon forð to heafod stoccum of heafod stoccum to hundesgeate of hundesgeate to mærðorne of mærþorne to ðære hylle þe is suð on ðære hyrnan þonne west ðonon to wroht ðorne of wroht ðorne on ceolbrihtes seað of þam seaðe to Twigbeorgas of Twigbeorgum on lusebeorg of lusebeorge up on smeðandune of smeðandune on ellengrafan fram ellengrafan to hafuc cnollum from hafuc cnollum on ðone þorn of ðam ðorne on ðone stan of þam stane on merceford of ðam forda 7lang þæs smalan weges on ðone ford æt Wilcotum of þæm forda on wippesþorn of þam þorne on ðone ford æt Ebbanbroce of þam forda on abbodeswylle of abbodeswylle on ða haran apoldre of ðære apoldre on ða hwitan hola of ðam holum on Meosleage of Meosleage on wadleage norðeweardre of wadleage on hremnesgeat of hremnesgeate to emnanleage of emnanleage eft to ðære æc þe we ær æt fruman nemdon. Acta est hec prefata donatio . anno ab incarnatione Domini nostri Iesu Christi dccccxl . indictione .xiii. + Ego Eadmundus rex Anglorum prefatam donationem cum sigillo sancte crucis confirmaui + Ego Eadgifu eiusdem regis mater tropheum agie crucis inpressi + Ego Eadred eiusdem regis frater consignaui + Ego Wulfhelm Dorobonensis æcclesie archiepiscopus eiusdem regis donationem cum tropheo agie crucis consignaui + Ego Þeodred Lundoniensis æcclesie episcopus consignaui + Ego Ælfheah Wintaniensis æcclesie episcopus triumphalem tropheum agie crucis inpressi + Ego Cenwald episcopus predictum donum consensi + Ego Oda episcopus confirmaui + Ego Ælfric episcopus consensi + Ego Wulfhelm episcopus consignaui + Ego Burgric episcopus consensi + Ego Æþelgar episcopus roboraui + Ælfhere dux + Wulfgar dux + Æþelwold dux + Æþelstan dux + Ealhhelm dux + Æþelmund dux + Uhtred dux + Odda minister + Ælfric minister + Eadmund minister + Wulfsige minister + Wullaf minister + Wihtgar minister + Ælfred minister + Wulfric minister + Wulfgar minister + Ælfsige minister + Ordeah minister + Eadric minister + Ælfsige minister + Æþered minister + Wulfhelm minister
  • Metadata

    Old Text

    • A. Winchester, Winchester College, WCM 12091 single sheet, parchment, s. x med, 356 x 575 mm Note on face: signature, s. xvi: John Fyssher Endorsements: (1) in same hand as charter: + ˇis is Peuesiges boc ˇe Eadmund cing gebocode ˇam hiwum æt Wintanceastre to scrud fultume for his fæder sawle. (2) in a hand of s. xiii, along lower left edge: priuilegium regis Edmundi de Peuesia (3) in a hand of s. xiii, perhaps that of F: priuilegium regis Edmundi de Peuesige F. BL Cotton Domitian A.xiv, 155r-56r: copy, s. xiii (omits bounds) Rubric: Carta regis Edmundi fratris regis Athelstani de Peuesige G. BL Harley 1761, 124v-125r: copy, s. xiv (omits bounds) Rubric: Carta regis Edmundi de Peuesige H. Earl of Macclesfield, Liber Abbatiae, 20r-21r: copy, s. xv.1 Rubric: Donatio uille de Peuesey concessa a rege Edmundo fratre regis Athelstani nouo monasterio Wyntonie + In nomine Dei et altissimi Iesu Christi . regna regum ab alto regente . cuius nutu creata cuncta in principio formata . presentisque uite tractu pollentes . licet primi protoplasti facinore uiolata inprobis successionibus deterioranda istic degentibus uilescerent . tamen pii conditoris arbitrio constat illiusque miseratione nobis iacentibus in infimis ad antrapon salutem concessit . duo inesse quibus tantum humanorum constat effectus actuum . uoluntas scilicet atque potestas . ut his qui ad cumulum misericordie pietatisque lucra terrena uertentes et pro Christi nomine largitis . gratulentur se temporaliter accepisse que omittendo gratis perpetualiter centupliciter possidebunt . ceu preclara eius uoce nos admonet dicens . Date et dabitur uobis 1 . Huius scilicet feruore dilectione arctus eiusque iuuamine fretus . ego Eadmundus . diuina fauente gratia basyleos Anglorum ceterarumque prouinciarum in circuitu persistentium primatum regalis regiminis optinens . litterarum apicibus commendare procuraui ne aut incuria successorum meorum aut inuidia quadam aut perfidia mea dicta uel facta futuri successu temporis negarentur . et ad contrauersiam meis successoribus demum aliquam maculam contagionis deuenire possunt . quod consentientibus nobilium meorum agminibus episcoporum comitum coeterorumque fidelium testium uenerabili familie .Wentonie ciuitatis . que habitat in monasterio quod ibidem dedicatum est Deo . et sancto Petro apostolo . donans donabo perpetuis temporibus .xxx. mansas in illo loco ubi ruricoli appellatiuo relatione nuncupant . Peuesige . quatenus illa prefata familia habeat condictam terram . pro redemptione piaculorum patris mei . Eadweardi regis . cum omnibus que ad ipsum locum pertinere dinoscuntur . tam in notis causis et ignotis . in modicis et in magnis . campis . pascuis . pratis . siluis siluarumque densitatibus. Sit autem predictum rus perpetuali libertate liber ab omni mundiali censu et regali coactione . excepto communi labore . expeditione . pontis arcisue coædificatione . Hoc autem tempore cachinantes nenias sub dolosi huius seculi intelliguntur interdum inchoasse . alienum lucrum sibi usurpatiue cum ambitione iniquitatis uendicare . sed torpentes auaritie incessus omnimodo in nomine agie aratonis ab omnibus Christianis interdico . ita ut meum donum corroboratum sit cum signaculo sancte crucis . Etiam si quis alium antiquum librum in propatulo protulerit . nec sibi nec aliis proficiat . sed in sempiterno graphio deleatur et cum iustis non scribatur 2 nec audiatur . Sed tamen specialiter prefate congregationi prenominatam terram trado . ad repellendam nuditatem que preuidenda est humane sollicitudinis capacitati . leuius proinde indumenta uestimentorum adquirere possunt . Non tribuo ad pastum corporalis refectionis esui . nisi tantum anniuersarium mei patris diem minime in obliuione habeant sed omnino impleant quod condictum est . In cunctis uero successoribus hoc ius donationis augendo amplificando satagerint . augeat amplificetque cuncti parens genitor in hoc presenti seculo uitam illorum . et inter celibes beati felicesque sine fine in æterna doxa lætentur . Sin autem quod non optamus hanc meam donationem infringere uel mutare satagerint . horribiles inferni fusci ualuas sentiant atque terribiles demonum cohortes obtutibus indesinenter aspiciant . nisi prius digna Deo poenitentia ueniam legali satisfactione emendent . Istis terminibus predicta terra circumgyrata esse uidetur . ˝is syndon ˇa landgemæro æt Peuesige . Ærest of ∂ære anlipigan æc to mætelmesburg westeweardan ˇonon adune to ealhheardes leage westeweardre ˇonon on mærdenum of mærdenum on mærwylle ˇonon for∂ to heafod stoccum of heafod stoccum to hundesgeate of hundesgeate to mær∂orne of mærˇorne to ∂ære hylle ˇe is su∂ on ∂ære hyrnan ˇonne west ∂onon to wroht ∂orne of wroht ∂orne on ceolbrihtes sea∂ of ˇam sea∂e to twigbeorgas of twigbeorgum on lusebeorg of lusebeorge up on sme∂andune of sme∂andune on ellengrafan fram ellengrafan to hafuc cnollum from hafuc cnollum on ∂one ˇorn of ∂am ∂orne on ∂one stan of ˇam stane on merceford of ∂am forda 7lang ˇæs smalan weges on ∂one ford æt Wilcotum of ˇæm forda on wippesˇorn of ˇam ˇorne on ∂one ford æt Ebbanbroce of ˇam forda on abbodeswylle of abbodeswylle on ∂a haran apoldre of ∂ære apoldre on ∂a hwitan hola of ∂am holum on Meosleage of Meosleage on wadleage nor∂eweardre of wadleage on hremnesgeat of hremnesgeate to emnanleage of emnanleage eft to ∂ære æc ˇe we ær æt fruman nemdon. Acta est hec prefata donatio . anno ab incarnatione Domini nostri Iesu Christi dccccxl . indictione .xiii. + Ego Eadmundus rex Anglorum prefatam donationem cum sigillo sancte crucis confirmaui + Ego Eadgifu eiusdem regis mater tropheum agie crucis inpressi + Ego Eadred eiusdem regis frater consignaui + Ego Wulfhelm Dorobonensis æcclesie archiepiscopus eiusdem regis donationem cum tropheo agie crucis consignaui + Ego ˝eodred Lundoniensis æcclesie episcopus consignaui + Ego Ælfheah Wintaniensis æcclesie episcopus triumphalem tropheum agie crucis inpressi + Ego Cenwald episcopus predictum donum consensi + Ego Oda episcopus confirmaui + Ego Ælfric episcopus consensi + Ego Wulfhelm episcopus consignaui + Ego Burgric episcopus consensi + Ego Æˇelgar episcopus roboraui + Ælfhere dux + Wulfgar dux + Æˇelwold dux + Æˇelstan dux + Ealhhelm dux + Æˇelmund dux + Uhtred dux + Odda minister + Ælfric minister + Eadmund minister + Wulfsige minister + Wullaf minister + Wihtgar minister + Ælfred minister + Wulfric minister + Wulfgar minister + Ælfsige minister + Ordeah minister + Eadric minister + Ælfsige minister + Æˇered minister + Wulfhelm minister