A.D. 1062. King Edward to Waltham Abbey; grant of privileges and confirmation of land at Waltham, Northland in Waltham, Paslow in High Ongar, South Weald, Upminster, Walhfare (? Walter Hall) in Boreham, Debden and Alderton in Loughton, Woodford, Essex; Lambeth, Surrey; Nazeing, Essex; Brickendon, Herts.; Millow, Arlesey, Beds.; Wormley, Herts.; Netteswell, Essex; Hitchin, Herts.; Luckington (or Loughton), Essex; and White Waltham, Berks. Latin with English bounds

Archive:

Waltham

MSS:

London, British Library, Add. 37665, ff. 6r-9r (s. xvi 1)
1. London, British Library, Cotton Tiberius C. IX, ff. 48r-49r (s. xiii)
2. London, British Library, Harley 391, ff. 33r-35v (s. xiii 1)
3. London, Public Record Office, C 52, 12, no. 1 (s. xiii)
4. Oxford, Bodleian Library, Dodsworth 25 (S.C. 4168), ff. 15v-17r (s. xvii)
5. Oxford, Bodleian Library, Dodsworth 68 (S.C. 5010), ff. 66r-67r (s. xvii; incomplete; ex 3)

Printed:

K, 813, ex MS 1; Mon. Angl. (rev. edn), vi. 61-2 (no. 1), ex MSS 1, 3; Stubbs 1861, pp. 46-9; Thorpe, pp. 392-8; Winters 1877, pp. 209-13, ex MS 1; Pierquin, Recueil, pt 6, no. 39; Conway Davies 1957, pp. 35-8, ex MS 3

Comments:

Stubbs 1863, authentic; Freeman, N.C., ii. 693-7; Winters 1877; Stevenson 1896, p. 732 n. 1, spurious; Round 1904; Fowler 1920, no. 16; PN Beds. and Hunts., pp. 103, 166; Douglas 1932, p. xciii n; PN Surrey, p. 22 n., on bounds of Lambeth; PN Essex, pp. 25 n., 65 n., 66 n., 73 n., 110 n., 131 n., 135 n., 239 n.; Harmer 1938, p. 342 n. 1, post-Conquest fabrication; Harmer, Writs, pp. 37, 59, 560, spurious; Darlington 1955, pp. 86-7, spurious; Oleson 1955, p. 153, spurious; Stenton 1955, pp. 86-7, post-Conquest forgery; Hart, ECE, no. 67, spurious; HRH, p. 234, spurious, subscriptions are not consistent; PN Berks., i. 70; Brooke and Keir 1975, p. 370, spurious; Gelling, ECTV, no. 186 (pp. 21, 68, 91-2, 164), spurious; Keynes 1980, pp. 126 n. 136, 150 n. 233; Keynes 1988, pp. 200-3, 206, may be authentic; Watkiss and Chibnall 1994, pp. xxiii-iv, xxxviii-xliii, on Waltham background; Pelteret 1995, p. 276, on a personal name; Kemble 1997, p. 56, 'beadeawan ea' in boundary clause is early name for River Chelmer

Show all data

  • Metadata

    Old Text

    • + In nomine domini nostri Iesu Christi, qui unus deus in trinitate ab omnibus se colentibus ueneratur, et puro cordis affectu adoratur. Ego Eadwardus dei dono Anglorum rex in huius mundi decursu huius saeculi filiorum qui iusti inueniuntur studens exaltare cornu utpote regalis imperii iure rite roborati, accedant ad eum per callem iustitiae qui dat petentibus iuste et religiose uiuere. Haec tamen beata commutatio digne censetur in hoc saeculo ut cui foelicitas tantum deliberauerit animi quod mundialium grauedine cupiditatum postposita uelut granum frumenti a spinis suffocantibus aliquando uero dumetis arescentibus, decipiat in hunc tenorem emergi ut diuina uirtute firmatus uigeat suo creatori et domino. Istas etenim inter transitorias mundi procellas cuidam meorum comitum onomate Haroldo, quandam terram, quae antiquitus ab incolis illius loci nuncupatur Waltham, haereditario iure concessi, cum omnibus ad se pertinentibus, campis, pascuis, pratis, siluis, et aquis. Ex hinc sibi tantam deus suae pietatis gratiam contulit ut inter momentanea mundi desideria cogitaret foeliciter desudando coelestia; quinetiam ille qui omnia in omnibus operatur ut uult talem diuinae pietatis dulcedinem ut supramemoraui concessit ei, ut non solum dei cultor efficiatur, uerum etiam canonicae regulae strenuus institutor fieri credatur; nam haec diuinitus fidei declaratione et operum exhibitione caeterarumque aecclesiarum rerum plenitudine probauit euentus. Quis autem finis eius desiderii post haec euenerit, sapientia per Salomonem declarando prompsit, dum ait, 'Iustis dabitur desiderium bonum.' Enimuero rationali consilio ditatus ac suae non inmemor conditionis, in praescripto loco monasterium ad laudem domini nostri Iesu Christi et sanctae crucis construxit. Primum concedens ei terram quae uocatur Nor∂lande, unde aecclesiam uillae antiquitus dotatam inuenit; post fundatum dehinc sacrae fidei monasterium ad normam sanctae dei aecclesiae dedicari fecit honorifice ob memoriam mei et coniugis meae nomine Eadi∂ae, patris ac matris, pro se suisque omnibus uiuis et defunctis sibi consanguinitate coniunctis. Hoc enim perplurimis, sanctorum, apostolorum, martyrum, confessorum, uirginum, reliquiis, ornauit. Hoc non solum terris, quarum uocabula post haec sunt recitanda, uerum etiam libris euangelicis, uestibus, ac diuersis ornamentorum generibus, templo domini congruentibus qui diuinis cultibus clare ac dulcedine imbutus attentius sanctae celebrationis templum excolere coepit ac uenerari. Quid plura? suae denique conditionis non immemor, ibidem quorundam cateruulam fratrum secundum auctoritatem sanctorum patrum canonicae regulae subiectam constituit, quae deo et sanctis eius die noctuque laudes hymnizando decantet. Haec sunt uocabula praediorum ad praefatum pertinentia monasterium. Passefelda cum omnibus ad se pertinentibus, campis, pascuis, pratis, siluis, et aquis; Walde, cum omnibus ad se pertinentibus, campis, pascuis, pratis, siluis, et aquis; Upminster cum omnibus ad se pertinentibus, cum omnibus ad se pertinentibus, campis, pascuis, pratis, siluis, et aquis; Walhfare cum omnibus ad se pertinentibus, campis, pascuis, pratis, siluis, et aquis; Tippedene cum omnibus ad se pertinentibus, campis, pascuis, pratis, siluis, et aquis; Alwartune cum omnibus ad se pertinentibus, campis, pascuis, pratis, siluis, et aquis; Wodeforda, cum omnibus ad se pertinentibus, campis, pascuis, pratis, siluis, et aquis; Lambehi∂e cum omnibus ad se pertinentibus, campis, pascuis, pratis, siluis, et aquis; Nesingan cum omnibus ad se pertinentibus, campis, pascuis, pratis, siluis, et aquis; Brikendune cum omnibus ad se pertinentibus, campis, pascuis, pratis, siluis, et aquis; Melnho cum omnibus ad se pertinentibus; Alriches eia cum omnibus ad se pertinentibus; Wrmeleia cum omnibus ad se pertinentibus; Ne∂leswelle cum omnibus ad se pertinentibus; Hicche cum omnibus ad se pertinentibus, campis, pascuis, pratis, siluis, et aquis; Lukintone cum omnibus ad se pertinentibus; Westwaltham cum omnibus ad se pertinentibus. Has omnes supradictas terras eg Eadwardus rex pro redimendis peccatis meis et antecessorum siue etiam successorum meorum, consilio archiepiscoporum et episcoporum necnon et principum terrae meae, aecclesiae sanctae crucis et fratribus ibidem in dei nomine congregatis siue congregandis concedo, cum sacha et soche, tol et team, et infangene∂of, et flemenesfyri∂e, et gridbreche, forstal, hamsokne, blodwite, ordel, et oreste. Si uero aliquis successorum meorum, quod absit, de terris istis quicquam subtraxerit uel subtrahi permiserit, et inde requisitus emendare noluerit, ei deus iustus iudex regnum pariter et coronam auferat. Nos autem archiepiscopi et episcopi ad hanc confirmationem congregati ex praecepto domini nostri regis, eiusdem hortatu excommunicamus et maledictione perpetua condempnamus omnes transgressores huius consularis donationis et regularis concessionis. ˘is synd ∂a landgemæra into Passefelde. ˘æt is, ærest of ∂are ealdan hæcce æt freo∂ene felde into presta hlype; into ∂am bece to Staun dune; and of Staun dune to Scealdeforda; and of Sceldeforda to coleboge welle; of ∂ere welle eft into ∂ære ealdan hæcce; and swa eft into freo∂ene felda. ˘is synd ∂a landgemæra into Welde. Ærest of Dellen nor∂ into ∂ere gemy∂e; east into hafegeæte; of hafegeæte east into ∂am wulfpytte; of ∂am pytte su∂ into ∂am purce; of ∂am purce su∂ to Freobearnes hlype; and swa into mannes lande; and ∂anon eft into Dellen. ˘is synd ∂a landgemære into Upmynstre. Ærest at Tigelhyrste su∂ to ∂are marcdice; of ∂are dice west in ingceburne; and of ∂are burne nor∂ into beccengare; and of beccengare nor∂ andlang ∂are strate wald into stangare; of stangare nor∂ into mannes lande; of mannes lande eft into Tigelhyrste. ˘is synd ∂a landgemære into Walhfare. Ærst of ∂am æssce to ∂ære ældan hlype; of ∂are hlype to ∂are ealden wude hæcche; of ∂ære hæcce to ∂are ealden strate; and of ∂are strate to sandæcere; and of ∂am æcere to beadewan ea; of ∂are ea to wine broce; of ∂am broce nor∂ eft to ∂an æssce. ˘is synd ∂a landgemære into Tippedene. Ærest in Tippaburne; of ∂are burne up to ∂am he∂e; and of ∂am he∂e to ˇecdene gemære wi∂ æffan hecce; and swa into ∂ære ea; andlang ∂ære ea ∂æt eft cym∂ in Tippeburne. ˘is synd ∂a landgemare into Ælwartone. Ærest æt Werdhæcce; of Werdhacce to eacrofte; of eacrofte into beolle pole; of ∂am pole into Leofsiges mad; of Leofsiges mad into Omermad; of Omermad into Æ∂erices hlype; of ∂are hlype into wulfhlype; of wulfhlype into ˇesfalde; of ˇesfalde into stanweges hacce; of stanweges hacce into Sateres byrig. ˘is synd ∂a landgemare into Wudeforde. Ærest in Angrices burne to ealdermannes hæcce to ∂ær cynges hæcce; of ∂ær cynges hæcce eft into Angrices burne. ˘is synd ∂a landgemære into Lambehy∂e. Ærest æt brixges stane; and swa ford ˇurwh ∂ane graf to ∂am mærcdice; and swa to bulce treo; and fram bulce treo to hyse; and fram hyse to Ælsyges hæcce; and swa est to ∂are strate; and swa andlang strete est to brixes stan. ˘is synd ∂a landgemære into Nassingan. ˘at is, harst of cerlen hacce andlang mearce to scelden mære; and of scelden mere to ∂are burnan; and of ∂are burnan to buterwyelle; and of buterwelle to ˘uroldes gemaren; and of ˘uroldes gemaren eft andlang marce to cerlen hacce; and seo mæd ∂e ∂arto gebyra∂ li∂ ut beligean. Ego Eadwardus, nutu diuino, rex, omnia praedia quae Haroldus comes monasterio apud Waltham subiecit uel quae adhuc se daturum decernit, subleuans statuo, ut ab omni seruitutis iugo sint semper libera et a shiris et hundredis, et extra curiam sanctae crucis omnibus placitis et omnibus geldis. Scriptum est autem istud priuilegium anno dominicae incarnationis .m.lxii. indictionibus ter quinis, epactis septenis, concurrente .i. Hiis testibus consentientibus. Ego Eadwardus Anglorum basileus hac inscriptione + salutiferae crucis deliberando assigno. + Ego Eadgy∂a dei munere Christi regina haec eadem confirmando testimonium do. + Ego Stigandus Dorobornensis archipraesul haec eadem affirmo. + Ego Ealdredus Eboracensis archiepiscopus hoc consolido. + Ego Ælfwoldus episcopus ad haec testimonium perhibeo. + Ego Heremannus episcopus testimonium exhibeo. + Ego Leofricus episcopus testimonium adhibeo. + Ego Willielmus episcopus haec affirmo. + Ego Ailmarus episcopus haec consolido. + Ego Leofwinus episcopus testimonium perhibeo. + Ego Wlfwinus episcopus haec eadem confirmo. + Ego Ælwinus episcopus testimonium exhibeo. + Ego Æfricus episcopus haec affirmo. + Ego Walterus episcopus haec eadem corroboro. + Ego Gyso episcopus haec omnia praescripta confirmo. + Ego Ægelno∂us abbas. + Ego Ælfwinus abbas. + Ego Wlffricus abbas. + Ego Leoffricus abbas. + Ego Leofstanus abbas. + Ego Ælwig abbas. + Ego Hordricus abbas. + Ego Ægelsinus abbas. + Ego Leofstanus abbas. + Ego Eadmundus abbas. + Ego Sichtricus abbas. + Ego Haroldus comes operando consolido. + Ego Ælfgarus comes. + Ego Tostinus comes. + Ego Leofwinus comes. + Ego Gyr∂ comes. + Ego Esgarus regiae procurator aulae. + Ego Rodbertus regis consanguineus. + Ego Radulphus regis aulicus. + Ego Bundinus regis palatinus. + Ego Hesbernus regis consanguineus. + Ego Regenbaldus regis cancellarius. + Ego Petrus regis capellanus. + Ego Baldewinus regis capellanus. + Ego Brihtricus princeps. + Ego Ælfstanus princeps. + Ego Wigodus regis pincerna. + Ego Herdingus reginae pincerna. + Ego Adzurus regis dapifer. + Ego Yfingus regis dapifer. + Ego Godwinus reginae dapifer. + Ego Doddo princeps. + Ego Ælfgarus princeps. + Ego Brixinus princeps. + Ego Ægelno∂us princeps. + Ego Esbernus princeps. + Ego Eadwig princeps. + Ego Eadricus princeps. + Ego Ægelmundus princeps. + Ego Siwardus princeps. + Ego Alwoldus princeps. + Ego Ælphig princeps. Haec ego subscripsi Swidar sub nomine Christi. +