A.D. 841 [for 840] (Æscantun, 26 December). Æthelwulf, king of Wessex, to Eadberht, deacon; grant of 15 hides (cassati) at Halstock, Devon, with a later confirmation at a meeting at Edington, Wilts. (c. A.D. 852 x 855 [? Easter 854]). Latin with English bounds

Archive:

Sherborne

MSS:

1. London, British Library, Add. 46487, ff. 7v-9r (s. xii med.)

Printed:

Hearne, Collections, iii. 447; Finberg, ECW, no. 567; O'Donovan, Sherborne, no. 3

Comments:

Grundy, Dorset, IV, pp. 112-15, bounds cover parishes of Halstock and Closworth (now Somerset); Forsberg 1950, p. 217, bounds cover western part of Halstock only; Finberg, ECW, no. 567, substantially genuine although the two witness-lists have been transposed; Keynes 1988, p. 185 n. 3; O'Donovan, Sherborne, pp. xxv, xxx, 8-11, authentic but interpolated and altered, chrismon suggests date of late 10th century or early 11th century; Keynes 1994b, pp. 1114-15, 1122-3, authentic, compare S 288; Smyth 1995, pp. 376, 377; Nelson 2004, p. 18; Barker 2005, on Sherborne estates, with map; Pratt, Alfred, pp. 35 n. 49, 52

Show all data

  • Metadata

    Text

    • Px Regnante inperpetuum domino nostro Iesu Christo. Omnia speciosa regna huius labentis uite regnorumque dispensatores cum uelocitate deficiunt . et cuncta que uidentur cassabunda et morituri sunt ; que autem non uidentur - eterna sunt ; ideo caducis et uanis rebus iugiter mansura gaudia mercanda sunt. Qua de re ego Æþelwulfus domino largiente Occidentalium Saxonum rex - pro unice anime mee redemptione . et criminum meorum remissione - et pro stabilitate regni mei - aliquam agri partem - id est . xv . cassatos in loco qui dicitur Halgan stoc ; cum consilio et licentia episcoporum ac principum meorum pro Dei omnipotentis honore et sancti archangeli Michaelis amore cuius ecclesia in eodem monasteriunculo manet . Eadberhto diacono pro eius fideli seruitio inibi in elemosinam sempiternam deuota mente liberaui . id est ut omnium regalium tributum et principalium rerum et penalium causarum furisque comprehensione . et ab omnium secularium seruitutum molestia . secura et inmunis eternaliter permaneat . Et qui hoc augere et obseruare uoluerit . augeat Deus bona illius in regione uiuentium . Si autem aliquis quod absit diabolica fraude deceptus - et tyrannica potestate illectus - in magnis aut in minimis hoc infringere uel irritum facere temptauerit ; nouerit se ab omni ecclesia catholica sequestratum . et in die magni examinis quando celum mouetur et terra . Christo domino Deo et sancto Michaele pro quorum dilectione liberata est ; coram exercitu celesti nisi ante emendauerit rationem reddat . Scripta est autem huius libertatis cartula anno ab incarnatione Christi . dccc . xli . indictione . iiii . die qua Sancti Stephani protomartiris solennitas celebratur in uilla regali que apellatur Æscantun . his testibus consentientibus et subscribentibus quorum nomina infra prenotata cernentibus clare patescunt . + Ego Æðelwulf rex ad confirmandum istius libertatis testimonium sancte Crucis imposui . + Ego Ælfstan episcopus + Ego Swiðun episcopus + Ego Æþelbald . dux + Ego Eanwulf dux + Ego Osric dux + Ego Wulfhere dux + Ego Æðelbreht dux + Ego Eanuulf dux + Ego Lullede dux + Ego Wulflaf abbas + Ego Wærferð abbas + Ego Æþelred filius regis . + Ego Ælfred filius regis . + Ego Esne minister . + Ego Cynewulf minister + Ego Cyneheah minister + Ego Cuðulf minister + Ego Niðmund minister + Ego Ecgheard minister + Ego Osmund minister + Ego Milred minister + Ego Ecgulf minister + Ego Lullric minister + Ego Ulfred minister + Ego Alfstan minister + Ego Kyma minister + Ego Aldred minister + Ego Eahmund presbiter . Þis synd þæs landes landgemære æt Halgastoke . Ærest up on þone esc . ðonne ut on preosta lege an ane dic . ðonene on þone ealdan herpað æt niþerstoce . ðonne on þonne ford on liuedic . ðonne up of liuedic oð holan broc . ðonne up an holan broc . ðonne on hlosbroc . of hlosbroce on wiþighege . ðonne on horsford . ðonne up on horsford on fyres hylleford . ðonne up on hlidan . ðonne ut on huna lege . ðonne up on cric . of cric on hunda troh . ðonne on tymbercumb . þonne on æsc lege . of æsc lege on faldhege . ðonne on readan weg . þonne up on stigele . ðonne an wibbelescumb . up on æsc eft . Pro ampliore itaque adstipulatione iterum adducta est hec scedula coram Æðelwulfum regem et optimates eius in loco qui dicitur Ethandun ibique ab his testibus cum signo Sancte Crucis similiter corroborata est . + Ego Æðelwulf rex ad confirmandum istius libertatis testimonium signum Sancte Crucis imposui . + Ego Alhstan . episcopus consensi et subscripsi . + Ego Helmstan . episcopus consensi et subscripsi . + Ego Æðelbald . filius regis consensi et subscripsi . + Signum manus Ceorli . principis . + Signum manus Eanwulfi . principis . + Signum manus Osrici . principis . + Signum manus Æðelwulfi . principis . + Signum manus Æðelrici principis . + Signum manus Wulflaui . abbatis + Signum manus Osrici . abbatis . + Signum manus Wihthelmi abbatis . + Signum manus Æðelheardi . ministri . + Signum manus Alhstani . ministri . + Signum manus Aldberhti . ministri . + Signum manus Ulfredi . ministri . + Signum manus Wulfhardi . ministri . + Signum manus Osrædi . ministri . + Signum manus Wulfhere . ministri . + Signum manus Herewulfi . ministri . Territoria huius agelli hec sunt . Habens in oriente fossam antiquam de amne lyfdic usque ad aliam lyfdic . et in meridie browoldesham . et in occidente cric . et in aquilonali parte æsc leage . deinde in radicem on ðone æsc . et sic iterum in antiquam fossam .
  • Metadata

    Old Text

    • Rubric: Carta .xv. hidarum apud Halgastoke Px Regnante inperpetuum domino nostro Iesu Christo. Omnia speciosa regna huius labentis uite regnorumque dispensatores cum uelocitate deficiunt . et cuncta que uidentur cassabunda et morituri sunt ; que autem non uidentur - eterna sunt ; ideo caducis et uanis rebus iugiter mansura gaudia mercanda sunt. Qua de re ego Æˇelwulfus domino largiente Occidentalium Saxonum rex - pro unice anime mee redemptione . et criminum meorum remissione - et pro stabilitate regni mei - aliquam agri partem - id est . xv . cassatos in loco qui dicitur Halgan stoc ; cum consilio et licentia episcoporum ac principum meorum pro Dei omnipotentis honore et sancti archangeli Michaelis amore cuius ecclesia in eodem monasteriunculo manet . Eadberhto diacono pro eius fideli seruitio inibi in elemosinam sempiternam deuota mente liberaui . id est ut omnium regalium tributum et principalium rerum et penalium causarum furisque comprehensione . et ab omnium secularium seruitutum molestia . secura et inmunis eternaliter permaneat . Et qui hoc augere et obseruare uoluerit . augeat Deus bona illius in regione uiuentium . Si autem aliquis quod absit diabolica fraude deceptus - et tyrannica potestate illectus - in magnis aut in minimis hoc infringere uel irritum facere temptauerit ; nouerit se ab omni ecclesia catholica sequestratum . et in die magni examinis quando celum mouetur et terra . Christo domino Deo et sancto Michaele pro quorum dilectione liberata est ; coram exercitu celesti nisi ante emendauerit rationem reddat . Scripta est autem huius libertatis cartula anno ab incarnatione Christi . dccc . xli . indictione . iiii . die qua Sancti Stephani protomartiris solennitas celebratur in uilla regali que apellatur Æscantun . his testibus consentientibus et subscribentibus quorum nomina infra prenotata cernentibus clare patescunt . + Ego Æ∂elwulf rex ad confirmandum istius libertatis testimonium sancte Crucis imposui . + Ego Ælfstan episcopus + Ego Swi∂un episcopus + Ego Æˇelbald . dux + Ego Eanwulf dux + Ego Osric dux + Ego Wuflhere dux + Ego Æ∂elbreht dux + Ego Eanuulf dux + Ego Lullede dux + Ego Wulflaf abbas + Ego Wærfer∂ abbas + Ego Æˇelred filius regis . + Ego Ælfred filius regis . + Ego Esne minister . + Ego Cynewulf minister + Ego Cyneheah minister + Ego Cu∂ulf minister + Ego Ni∂mund minister + Ego Ecgheard minister + Ego Osmund minister + Ego Milred minister + Ego Ecgulf minister + Ego Lullric minister + Ego Ulfred minister + Ego Alfstan minister + Ego Kyma minister + Ego Aldred minister + Ego Eahmund presbiter . ˝is synd ˇæs landes landgemære æt Halgastoke . Ærest up on ˇone esc . ∂onne ut on preosta lege an ane dic . ∂onene on ˇone ealdan herpa∂ æt niˇerstoce . ∂onne on ˇonne ford on liuedic . ∂onne up of liuedic o∂ holan broc . ∂onne up an holan broc . ∂onne on hlosbroc . of hlosbroce on wiˇighege . ∂onne on horsford . ∂onne up on horsford on fyres hylleford . ∂onne up on hlidan . ∂onne ut on huna lege . ∂onne up on cric . of cric on hunda troh . ∂onne on tymbercumb . ˇonne on æsc lege . of æsc lege on faldhege . ∂onne on readan weg . ˇonne up on stigele . ∂onne an wibbelescumb . up on æsc eft . Pro ampliore itaque adstipulatione iterum adducta est hec scedula coram Æ∂elwulfum regem et optimates eius in loco qui dicitur Ethandun ibique ab his testibus cum signo Sancte Crucis similiter corroborata est . + Ego Æ∂elwulf rex ad confirmandum istius libertatis testimonium signum Sancte Crucis imposui . + Ego Alhstan . episcopus consensi et subscripsi . + Ego Helmstan . episcopus consensi et subscripsi . + Ego Æ∂elbald . filius regis consensi et subscripsi . + Signum manus Ceorli principis . + Signum manus Eanwulfi principis . + Signum manus Osrici principis . + Signum manus Æ∂elwulfi principis . + Signum manus Wulflaui abbatis . + Signum manus Osrici abbatis . + Signum manus Wihthelmi abbatis . + Signum manus Æ∂elheardi ministri . + Signum manus Alhstani ministri . + Signum manus Aldberhti ministri . + Signum manus Ulfredi ministri . + Signum manus Wulfhardi ministri . + Signum manus Osrædi ministri . + Signum manus Wulfhere ministri . + Signum manus Herewulfi ministri . Territoria huius agelli hec sunt . Habens in oriente fossam antiquam de amne lyfdic usque ad aliam lyfdic . et in meridie browoldesham . et in occidente cric . et in aquilonali parte æsc leage . deinde in radicem on ∂one æsc . et sic iterum in antiquam fossam .