A.D. 854 (Wilton, Wilts., 22 April). Æthelwulf, king of Wessex, to the Church; general grant of privileges, with specific grant to Hunsige, minister, for 3 hides (cassati) at Martyr Worthy, Hants. ('Second Decimation'). Latin with English bounds

Archive:

Winchester, Old Minster

MSS:

1. London, British Library, Add. 15350, f. 91r-v (s. xii med.)

Printed:

K, 1054; HS, pp. 638-9; B, 468; Pierquin, Conciles, pp. 497-9

Comments:

HS, pp. 638, 639, doubtful; Stevenson 1904, pp. 186-91, 199, dubious; Stenton 1918, p. 445 n. 7, spurious (= Stenton 1970, p. 59 n. 3); Grundy, Hants., III, pp. 185-7, on bounds; Robertson, Charters, p. 275, dubious; Finberg, ECW, no. 16, authentic, cf. chapter vi, esp. p. 205; Hart 1970a, pp. 21, 34 (no. 160), on rubric; authentic; Brooks 1974, pp. 230-1, unconvinced by Finberg's argument for authenticity; Hart, ECNE, p. 382; Keynes and Lapidge 1983, pp. 232-4 n. 23, derives ultimately from an 11th-century forgery; Keynes 1994b, pp. 1119-23, esp. p. 1121 n. 3, basic form of 'Second Decimation' charters seems acceptable; Nelson 2004, p. 17, on lay beneficiaries; Pratt, Alfred, p. 52, on attestations; Pratt, Alfred, pp. 66-7, on decimation

Show all data

  • Metadata

    Old Text

    • ˝is is ∂ara . iii . hida boc to Wor∂ie ∂æ Æˇelwlf cing bocode Hunsie his ˇegne on ece yrfe . Regnante imperpetuum domino nostro Jhesu Christo . Summo et ineffabili rerum creatori ac moderatori omnium . tempora qui sua multimoda disponens potentia . ut voluerit finem imponet . et in hac vita degentibus cunctis certum ut proposuerat dierum terminum constituet . Idcirco cunctis agendum est . ut hic bonis actibus futuræ beatitudinis felicitatem perpetualiter adipisci mereantur . Quapropter ego A∂elwlf . gratia Dei occidentalium Saxonum rex . in sancta ac celeberrima paschale sollempnitate pro meæ remedio animæ et regni prosperitate et populi ab omnipotenti Deo michi conlati consilium salubre cum episcopis comitibus et cunctis optimatibus meis perfeci ut decimam partem terrarum per regnum nostrum non solum sanctis ecclesiis darem verum etiam et ministris nostris in eodem constitutis . imperpetuam libertatem habere concessimus . Ita ut talis donatio fixa incommutabilisque permaneat ab omni regali servitio . et omnium secularium absoluta servitute . Placuit autem Alhstano episcopo Sciriburnensis æcclesiæ . et Swithun Uuentanæ civitatis ecclesie episcopo cum omnibus Deo servientibus . ut in una quaque ebdomada die sabbato unanimis congregatio famulorum famularumque Dei . l . psalmos cantet . et unusquisque presbiter duas missas unam pro A∂elwlfo rege et alteram pro episcopis et ducibus . Pro rege vivente . 'Deus qui justificas impium' . pro episcopis 'et ducibus' 'Pretende domine' . Pro rege defuncto . unam specialiter . pro episcopis et ducibus communiter . Hanc consentientibus donationem . 'ut' tam roborata perseveret . quamdiu fides et Christiana religio in Anglorum 'gente' inconcussa res vigeat . Hoc autem fecimus in honorem domini nostri Jhesu Christi . et beatæ ac semper virginis Mariæ et omnium sanctorum et paschalis festi reverentia . ut Deus omnipotens et nobis et nostris posteris propitiare dignetur . Scripta est autem hec cartula . Anno dominicæ incarnationis . dccc . liiii . indictione . ii . die vero paschali in palatio nostro quod dicitur Wiltun . Qui autem augere vel amplificare voluerit nostræ donationem satisfactionis ; augeat omnipotens Deus dies prosperos . Si autem quis imminuere vel mutare presumpserit ; noscat se ante tribunal Christi redditurum rationem ; Nisi prius satisfactione emendaverit . Ista est autem libertas quam A∂elwlf rex suo ministro Hunsige imperpetuam libertatem concessit habere trium cassatorum in loco qui dicitur Wordi . Istis terminis circumdatur . Ærest on dic ˇonne upp uui∂ hli∂geatas . ∂onnæ on bradan hærpa∂ . ˇonnæ on healfan dell . ˇonnæ on eafan hling ∂onne ∂ueræs ofer suran dænæ . 7 ∂ueræs ofer foran dune . on ∂æs hlinces ænde . ˇonnæ on ænnæ ˇorn be westan hri∂er lea . ˇonnæ upp to Wida . ∂ueres ofer ˇa dæne . ˇonnæ ofer ˇa stræte on ∂iccan wornas . to ˇæs ealdermannæs mæarce . ˇonnæ and lang ˇære mæarce o∂ bisceopes mearce . ∂onnæ and lang , bisceopes mæarce utt on ycenan . Istis testibus consentientibus quorum nomina infra scribuntur . Ego Æ∂eluulf rex . Ego Alhstan episcopus . Ego Swithun episcopus . Ego Æ∂elbald dux . Ego Ealnulf dux . Ego Æ∂elberht dux . Ego Wlfhere dux . Ego Eanulf dux . Ego Lullede dux . Ego Wlflaf abbas . Ego Werfer∂ abbas . Ego Æsne minister . Ego Cynewulf minister . Ego Alhstan minister . Ego Ædelred filius regis . Ego Ælfred filius regis . Ego Cyneheah minister . Ego Cu∂ulf minister . Ego Alhstan minister . Ego Ældred minister . Ego Cyma minister . Ego Eadmund presbiter . Ego Egheard minister . Ego Osmund minister . Ego Milred minister . Ego Lulling minister . Ego Wlfre∂ minister . Ego Sired minister . Ego Ni∂mund minister .