A.D. 973. King Edgar to Thorney Abbey; grant of privileges and confirmation of land at Whittlesey, Cambs.; Water Newton, Woodston, Yaxley and Farcet, Hunts.; Barrow-upon-Humber, Lincs.; Teafolscet; and 2 hides (mansae) at Huntingdon. MS 3 adds Wittering, Oxney, Thorpe and Titchmarsh, Northants; Gedney, Lutton, Angarhala (lost) and Tydd, Lincs.; and Broughton, Hunts. Latin

Archive:

Thorney

MSS:

1. Cambridge, Corpus Christi College, 111, pp. 137-311, pp. 281-283 (s. xvi)
2. Cambridge, University Library, Add. 3020, ff. 12r-13v (s. xiv)
3. Cambridge, University Library, Add. 3020, ff. 13v-15r (s. xiv)
4. Cambridge, University Library, Add. 3020, ff. 28v-29v (s. xiv)
5. London, British Library, Cotton Augustus ii. 12 (s. xv 2)
5. London, British Library, Harley 258, ff. 136v-137v (s. xvii)
7. London, British Library, Harley 358, ff. 41v-43v (s. xvi)
8. London, British Library, Lansdowne 447, ff. 26r-28r (s. xvii)
9. London, Public Record Office, C 53, 8 Edw. II, no. 37
10. London, Public Record Office, C 53, 22 Edw. III, no. 36
11. London, Public Record Office, C 56, 7
12. London, Public Record Office, C 56, 23, no. 13
13. London, Public Record Office, C 56, 40
14. London, Public Record Office, C 66, 4 Edw. IV, pt. 4, m. 15
15. London, Society of Antiquaries, 128, ff. 149v-150r (s. xvii; incomplete)
16. Oxford, Bodleian Library, Dodsworth 10 (S.C. 4152), ff. 55v-57r (s. xvii)
17. Oxford, Bodleian Library, Dodsworth 85 (S.C. 5026), ff. 28r-31r (s. xvii)
18. Oxford, Bodleian Library, Dodsworth 110 (S.C. 5051), ff. 67r-72r (s. xvii)
19. Oxford, Bodleian Library, Dugdale 11 (S.C. 6501), ff. 16r-17r (s. xvii)
20. Oxford, Bodleian Library, Dugdale 21 (S.C. 6511), ff. 145v-146v (s. xvii)
21. Oxford, Bodleian Library, Dugdale 21 (S.C. 6511), ff. 146v-146*r (s. xvii; incomplete)
22. Oxford, Bodleian Library, Eng. hist. C. 241, ff. 24r-26r (s. xvi)
23. Peterborough, DC., 1, ff. 124v-126r (s. xiii med.)

Printed:

Mon. Angl., i. 243-4; Alford 1663, pp. 229, 261; K, 579, ex MS 5; Mon. Angl. (rev. edn), ii. 598-9 (no. 3), ex MS 2; B, 1297, ex MS 5; Hart, ECEE, pp. 165-72, ex MSS 2, 23

Comments:

Stevenson 1904, p. 256, dubious; Robinson 1923, p. 117, dubious; Hart, ECEE, no. 16 and pp. 173-86, clumsy but basically authentic text, drawn up at Thorney, general structure modelled on S 782, exists in more than one recension, the final version being created after Edgar's death; Whitelock 1966, p. 103, suspicious, cf. S 818; Whitelock 1969, p. 114, correcting details of Hart's edition; Whitelock 1970, p. 132, partly based on S 782; Hart, ECNE, p. 386, some passages repeated n S 911; PN Lincs., ii. 15, iii. 94-6; Wormald 1988, no. 41; Thacker 1988, p. 54, substantially genuine; Kennedy 1995, pp. 133 n. 13, 138 n. 28, spurious but incorporates some early detail; Sawyer 1998, pp. 234, 244, spurious: probably some genuine information, and some copied from S 782; Wormald, English Law, p. 193 n. 125, partly based on S 782

Show all data

  • Metadata

    Old Text

    • Universis saphiae studium intento mentis conamine sedulo rimantibus liquido patescit quod instabilis huius miserimae ac caducae vitae curriculis cum marcido inanis gloriae flosculo tabescendo lugubriter deficit 7 frivola ejus gloria numquam in eodem statu permanens velut fumus rotatu celerrimo evanescit . Attamen annuente Christi mundi creatoris ac redemptoris gratia tam residivis præsentis vitae munusculis futuram aeternae vitae beatitudinem centuplicato questu adquirere lucrando fide vigente catholica prudentissime valemus . Quamobrem ego Eadgar tocius Britanniae basileus quodam monasterium beate Dei genitrici semperque virgini Mariae ad laudem 7 honorem ejusdem domini nostri Jhesu Christi mundi salvatoris dedicatum in loco qui quondam Ancraig nunc vero usitato Dornig nuncupatur vocabulo 7 rura preafato monasterio subjecta cum omnibus utensilibus pratis videlicet pascuis silvis piscuariis capturis gronnis adque culparum emendacionem que reatu aliquo in ipsis peraguntur ruribus domino nostro Jhesu Christo ejusque genetrici semperque virgini Mariae octavo decimo mei terreni imperii anno attamen primo meae regiae dedicacionis Adeluuioldo mihi episcoporum dilectissimo cum omni subjeccionis humilitate impetrante eterna largitus sum hereditate ea semper interposita condicione ut nullius alcioris vel inferioris gradus hominis reatu a domino nostro Jhesu Christo sanctoque loco quod tam a me quam a predicto episcopo vel a caeteris catholicis concessum vel concedendum est ulla occasione diabolo instigante privetur . Si vero crimen quod veniae non sit dignum suadente diabolo quod absit loci procurator comiserit agatur rationabiliter de eo quod de regis agitur praeposito ut videlicet reo rite securato ac justo ordine depulso illi qui dignus sit Christi designetur uti regis solet praepositura a nullo secularium Christi possessione violata . Nam in ipso prefato loco anachoreticae vitae aptissimo duo quondam precipuae sanctitatis germani antistites Thancredus videlicet 7 Torhtredus caelestis vitae beatitudinem alter martiryo alter confessionis gloria obtinentes cum gloriosa aegregii triumphi palma migraverint ad Christum . Toua vero eorum soror non solum carnalis propinquitatis foedere compaginata set eciam imitacione virtutum et caritatis repagulo connexa in intima huius insulae parte anachoreticam vitam ducens agonem sanctae conversacionis decentissime complens ac putidam huius fragelitatis mortem deserens membrum tripudians perrexit ad capud quod est Christus humani generis redemptor qui cum coaeterno patre et spiritu sancto utriusque sexus milites infiniti tripudii gloria beatificando coronat . Hic namque tantae et tam secrete quietis ac venustatis locus peccatis promerentibus prius a paganis vastatus et diu postea miserabiliter a saecularibus possessus sine Dei servicio 7 spiritualium conversacione extiterat . Tali igitur tantaeque miseriae prefatus presul compassus 7 insulam unius videlicet mansae quantitatem a quadam muliere quae noto Æˇelford vocitabatur anomate cum quadraginta auri mancusis emendo optinuit 7 aedificia monachorum habitacioni conveniencia inibi construens ecclesiam ad laudem Trinitatis quae in coaternae Deitatis unitate consistit in unitate tripertitam construens ad sanctitatis memoriam trium sanctorum quorum suffragiis praecipue confidebat Dei scilicet genetrici semperque virgini Mariae orientale altaris presbiterium dedicans occidentalem vero cleri 7 populi ejusdem ecclesie partem beato Petro regni caelorum clavigero necnon aquilonalem ipsius basilicae porticum beato Benedicto omnium monachorum patrono consecravit multisque 7 diversis telluris portiunculis locupletans ac diverso ecclesiastici juris supellectili ornans decoravit . Vitae igitur regularis monachos inibi constituens ipseque abbatis vice fungens abbatem sanctae monachorum congregacioni praeferre post obitum suum instituit ita ut deinceps abbatum eleccio secundum regulae praeceptum ex eadem congregacione usu teneatur perpetuo id est ut ex eadem congregacione qui ordinandus est et aliunde nequaquam nisi peccatis quod absit promerentibus vel impediente impericia talis qui dignus sit in ea reperiri requiverit cum regis consilio eligatur . Rex autem non ad tyrannidem set ad loci munimen 7 augmentum uti mos est super pastorem 7 Christi gregem dominium solerti vigilancia misericorditer custodiat . Saecularium vero nec episcoporum quispiam ne ad magni detrimenti ruinam deveniat ut dominium loci teneat excepto rege nunquam eligatur . Sunt 7 etenim rura haec quae a praefato rege 7 divinae servitus obsequio cum magna humilitate obtinuit 7 auro argentoque non solum a rege sed eciam a diversis hominum personis comparuit 7 in exordio domino nostri Jhesu Christo ejusque genitrici semperque virgini Mariae necnon beato Petro apostolorum principi ad usus monachorum inibi sub regula patroni nostri beati Benedicti degencium aeterno concessit donario id est Witlesig Niwantun Widestun Geakeslea 7 oˇer Geakeslea Fearresheafod Bearuwe Thealfolscet duas mansas juxta Huntandune et monasteriolum sanctae Mariae extra opidum dedicatum supradictum . Nam supradictam insulam que Witlesig nuncupatur totam prudentissime adquirens ejus mediam partem ab Leofsige filio Ælsiges cum XL . meri argenti libris 7 cum sex mansis æt Bigrafan emendo optinuit duas vero partes alterius medietatis cum viginti libris a Leofwine filio Aˇulfy comparendo adquisivit . Terciam vero partem ejusdem medietatis 7 duas partes illius stagni quod Witlesmore nominatur emit ab Ufan 7 ab ejus uter[i]nis fratribus cum XXX . argenti libris purissimi . has autem XXX libras praefatus miles dedit Haenrico 7 sibi ab eo rus quod Drigtum nuncupatur cum ipsa argenti pecunia quam illi episcopus subveni[en]do ne depopularetur dederat multis coram testibus comparuit rursumque cum illi inmutare vellent hanc commutacionem idem episcopus illis XX libras appendit . N[i]wantun a quodam milite qui Ælfric Cild vocitatur devotissime primo cum XX libris ac deinde cum praefatus miles hoc 7 mutare disponeret praedictus episcopus illi duas mansas æt Riceˇnam duasque Yranceaster unam quoque æt Tutean Mersce insuper 7 XIII libras pro pecunia appendit 7 sic altera vice N[i]wanton mercando adquisivit Leofstan quidam miles ob patrocinium sui muniminis episcopo mansam 7 dimidiam in Tutan Mersce gratuiue dedit dimidiam vero mansam a quadam vidua comparuit unam autem mansam quam fur quidam ante possiderat a rege cum XXX auri mancusis emit . Wudestan praefatus presul a rege mutuavit dans villam Paennigtun in commutacione quam episcopo superstiti Ælfsige post obitum ejus condixerat viginti quinque mansas que Geakeslea nominantur quas dedit sancte Dei genitrici semperque virgini Marie æt ˝ornige mutuavit a Wulstano primo cum XXXIIII mansis in Wassengatune in Sudsexon rursumque cum ille totum hoc in aliud transferre moliretur episcopus alteram comparacionem innovans cum LX purissimi libris argenti ab Ælfrico supranominato praedictas XXV mansas æt twam Geakeslean 7 æt Farresheafde comparuiit . Nam villam quae Beruwe in Lindesige nominatur idem episcopus a rege praefato cum XL meri argenti libris emendo comparavit 7 insuper munera sibi multo hac pecunia cariora pro eadem addidit tellure ecclesiam autem in Huntandune cum cimiterio et tribus agelluli mansis rex praefatus supradicto monasterio ob eterne beatitudinis praemium gratulabundus aeterna largitus est hereditate hoc excepto supranominata rura omnia mutuavit vel emit a rege vel possessoribus majori minorique precio piscuaria vero in circuitu villularum Willan scilicet 7 Eolum praefatus emit episcopus cum XX libris ac una libra in quibus per singulos annos XV millia anguillarum capiuntur . Cujus medietatem captura VIII scilicet milia at ˝ornig similiter 7 VIII millia ad Burgh annuatim distribui idem concessit episcopus . Quartam quoque partem stagni quod solito Witlesmere nominatur [onomate] ac duo piscuaria decemque mutuata sunt jugera de ˝ornig videlicet ad Burgh pro commutacione centum viginti porcorum pascualium ac pro domorum saepium 7 stabulorum emendatione . Sint igitur donanti domino nostro Jhesu Christo ejusque genitrici semper virgini Mariae a predicto rege 7 episcopo perpetualiter repraesentata omni terraene servitutis jugo libera tribus exceptis rata videlicet expedicione pontis arcisve restauracione . Si quis igitur hanc nostram donacionem in aliud quam constituimus transferre voluerit privatus consorcio sanctae Dei ecclesiae aeternis baratri incendiis lugubris cum Juda Christi proditore ejusque complicibus puniatur si non satisfaccione emendaverit congrua quod contra nostrum deliquit decretum . Anno dominicae incarnarcionis . DCCCCLXXIII . scriptum est hoc privilegium primo m[e]ae regiae dedicacionis anno . Hiis testibus concordantibus quorum infra caraxantur votacubula . + Ego Eadgar tocius Albionis basileus hoc privilegium tanta roboratum auctoritate crucis taumate confirmavi . + Ego Dunstan Dorovernensis ecclesiae archiepiscopus hoc idem cum tropheo agiae crucis corroboravi . + Ego Oswolde Eboracensis ecclesie archiepiscopus subscripsi . + Ego Adelwolde episcopus consignavi . + Ego Alfstan praesul favi . + Ego Alfstan antistes assensi . + Ego Adulf pontifex concessi . + Ego Ascwic abbas non renui . + Ego Osgar abbas impressi . + Ego Adelgar abbas consensi . + Ego Ælfhere dux . + Ego Æˇelwine dux . + Ego Beorhtnod dux . + Ego Oslac dux . + Ego Æˇelard disc' . + Ego Eanulf disc' . + Ego Ælfsige disc' . + Ego Ælfweard disc' . + Ego Fr[i]ˇegist . + Ego ˝ored . + Ego ˝ureferd . + Ego Ælfhelm . + Ego Friena . + Ego Vlf . + Sigeferd . + Trump . + Vlf . + ˝ureferd . + Vlf . + Wulfric . + Osferd . + Wulfstan . + Friˇegist . + Hringulf . + Alfstan . + Æˇelsige . + Leofsige . + Wlgeat . + Aˇelmund .