A.D. 993 (Winchester, Hants., Pentecost, i.e. 4 June; Gillingham, Dorset, 17 July). King Æthelred to Abingdon Abbey; confirmation of privileges, including the right of free election of a new abbot. Latin

Archive:

Abingdon

MSS:

1. London, British Library, Cotton Augustus ii. 38 (s. x ex.; BM Facs., iii. 36)
2. London, British Library, Cotton Claudius B. VI, ff. 87v-89v (s. xiii in.)
3. London, British Library, Cotton Claudius C. IX, ff. 105-203, ff. 124r-125v (s. xii 2)
4. Oxford, Bodleian Library, James 21 (S.C. 3858), pp. 154-68, pp. 162-168 (s. xvii; incomplete; ex 1)

Printed:

K, 684; Stevenson, Chron. Abingdon, i. 358-66; Thorpe, pp. 276-82; Councils and Synods, no. 39 (pp. 182-90); Kelly, Abingdon, no. 124

Comments:

BM Facs., iv, p. 7, MS 1 contemporary; Napier and Stevenson, p. 121 n., obviously authentic; Bates, Two Cartularies, p. 42, MS 1 apparently somewhat later than 993; Stevenson 1912, p. 6 n. 17; Liebermann 1913, p. 45, spurious; Robinson 1918, p. 68, spurious; Watkin 1956, p. 229 and n. 47, on attestation of abbot of Malmesbury; John 1966, pp. 172, 181-209, entirely authentic; Whitelock 1968, p. 24, may be genuine; Bishop 1971, p. 13, MS 1 contemporary, script similar to that in Lincoln, Cathedral Library, 182; Stenton 1971, p. 455 n. 1, on attestating abbots; HRH, p. 232, probably original, subscriptions are consistent but raise certain difficulties; PN Dorset, iii. 9; Keynes 1978, p. 172 n. 5, on chrismon; Gelling, ECTV, no. 124, original; Keynes 1980, pp. 11 nn 16-17, 27 n. 40, 96, 98-101, 121, 176-7, 250-1, authentic, MS 1 original; Councils and Synods, pp. 179-82; Sawyer 1983, p. 294, on Gillingham; O'Donovan, Sherborne, p. xix n. 16, on a witness; Yorke 1988a, p. 86; Thacker 1988, pp. 43, 44-5, 52, 53, undoubtedly authentic; Foot 1991, p. 184, on abbot Ælfweard of Glastonbury; Dumville 1992a, p. 54 n. 96, errors and rather advanced script make it a treacherous witness; Dumville 1993, p. 135 n. 100, authenticity uncertain; Lapidge 1993, pp. 431-4, on attestation of abbot of Winchcombe; Keynes 1996, p. 33; Wormald, English Law, pp. 328, 431 n. 53, 442-3; Foot 2000, II. 88; Kelly, Abingdon, no. 124, MS 1 seems contemporary or nearly contemporary, charter was probably drawn up at Abingdon with the king's permission; Insley 2002, pp. 116-17, discusses 'Orthodoxorum' charters; Keynes 2005a, p. 61, Wulfsige's name inserted into space left blank for bishop of Sherborne, with possible autograph cross; Thompson 2006, pp. 14 et passim, on script

Show all data

  • Metadata

    Text

    • + [Greek letters: alpha omega] Alti[thro]ni [moderatoris imperio triuiatim instruimur ut illi] opp[ido subiecti subp]editantes famulemur qui totius mun[di fa]bricam miro ineffabilique serie dis[ponens] microcosmum Adam uidelicet tandem quadriformi plasmatum materia . almo ad sui similitudinem instinctum spiramine . uniuersis quae in infimis formauerat uno probandi causa excepto uetitoque praeficiens paradisiace amoenitatis iocunditate conlaterana [Aeua scilic]et comite decentissime collocauit . Laruarico pro dolor seductus cauillatione uersipellis suasilibilisque tergiuersatione uiraginis pellectus . anathematis alogia ambro pomum momordit uetitum . et sibi ac posteris in [hoc aer]umnoso deiectus saeculo loetum promeruit perpetuum . Uati[cina]ntibus siquidem prophetis et celitus superni regis diuturna clandestino praesagia dogmate promentibus nitide orthodoxis . eulogium ex supernis deferens . non ut Iudaeorum seditiosa elingue fatetur loquacitas . sed priscorum atque modernorum lepidissimam ambiens facundiam Arrianas Sabellianasque proterendo nenias anagogico infrustrans famine . nosque ab obtunsi cecitate umbraminis . ad supernorum alacrimoniam patrimoniorum aduocans . angelus supernis elapsus liminibus in aurem intemerate uirginis ut euangeli[ca] promulgant famina . stupenda cecinisse uidetur carmina . cui eclesia tota uidelicet catholica consona uoce altibohando proclamat . Beata es uirgo MARIA que credidisti perficientur in te que dicta sunt tibi a Domino . Mirum dictu incarnatur uerbum et incorporatur scilicet illud . de quo euangel[ista] supereminens [uniuers]orum altitudine sensum inquit . In principio erat uerbum . et uerbum erat apud Deum . et Deus erat uerbum . et reliqua . Qua uidelicet sumpta de uirgine incarnatione antique uirginis facinum demitur . et cunctis mulieribus nitidis precluens taumatibus decus irrogatur . Intacta igitur [redol]ente [Christi diu]initate . passaque ipsius humanitate . libertas addictis clementer contigit seruulis . Hinc ego ÆÞELRÆD altithrono aminiculante Anglorum ceterarumque gentium in circuitu triuiatim persistentium basileus . non immemor angustiarum michi meaeque nationi septimo regn[i mei ann]o et deinceps frequenter ac multipliciter accidentium . post decessum uidelicet beatae memorie . michique interno amore dilectissimi ADELUUOLDI episcopi . cuius industria ac pastoralis cura non solum [mee] uerum etiam uniuersorum huius patrie tam pr[elatorum] quam subditorum utilitati superno plasmatore inspirante consuluit . mecum plurima uoluere tacitus cepi . et que tantorum causa periculorum existeret . studiose percunctari sollicitus curaui . Tanto igitur tali[que stu]dio magnopere incitatus . et archana quaeque di[ligenti cura] mecum examinans . tandem Domini conpunctus gratia ad memoriam reduxi . partim hec infortunia pro meae iuuentutis ignorantia que diuersis solet uti moribus . partim etiam pro quorundam illorum detestand[a] philargiria qui meae utilitati consulere debebant accid[isse] . Siquidem inter caetera memoriae occurrit . me rogatu quorundam talium . UULGARI scilicet episcopi defuncti . at[que duc]is Ælfrici qui adhuc superest . sacri ÆBBANDUNENSIS coenob[ii lib]ertatem . pro munere in se[ruitute redigisse . quod prefatus beate memorie] episcopus ADELUUOLD a predecessoribus meis EADREDO scilicet rege . patruo patris mei . necnon et a [patru]o meo rege EADUUIGE nec minus et a patre meo rege uidelicet EADGARO ad usum monachorum Domino [Iesu Christo eiusque] genitrici MARIAE humilitatis et obedientiae ceterarumque uirtutum meritis . in aeternam promeruit hereditatem . et [in] perhennem adquisiuit libertatem . Haec igitur mecum uigilanti p[e]ctore uoluens . et citius a tanto tamque exhorrendo anathemate liberari [cu]piens . anno dominice incarnationis .dccccxciii. . mei autem regni xvii . sinodale concilium UUINTONIAE in die sancto Pentecosten fieri iussi . illucque episcopis . et abbatibus ac ceteris optimatum meorum [pri]moribus uerba salutatoria et pacifica benignissime destinaui . cunctosque Christi inspirante gratia monui . ut quaeque superno creatori digna . quaeque spiritali anime meae saluti . seu regali meae dignitati congrua . quaeque [etiam] omni Anglorum populo op[ort]una ualerent . Domino consulente in commune tractarent . uouens etiam [me u]ita comite et retroactas ad purum cohercere neglegentias . et iuxta praedecessorum meorum decreta . Iesu Christo Domino nostro eiusque genitrici priscum restituere libertatis cyrographum . Hoc illi meo . immo Christi monitu simul et hortatu magnopere delectat[i . uo]ti compotes saluatori Christo gratias egerunt . et quaeque condigna salubriter instituta sanxerunt . pacto spiritali confirmauerunt . Nunc autem ego ÆÞELRÆD Anglorum Christo opitulante basileus . quo debitum uoti mei factis adimpleam [et ut] aeternae libertatis altithroni moderatoris clementia merear optinere consortium . pretium quod michi dux praefatus Ælfric . pro fratris sui EADUUINI prioratu contulit . q[uo] praefata Christi sanctaeque eius genitricis hereditas iniqua seruitute est uenundata . perpetualiter anathematizando reicio . et gratuita Domini inspirante gratia meorumque optimatum tam laicorum quam ordinatorum rogatus simul et usus consilio . eidem sanctae Christi genitricis aecclesiae monachisque inibi degentibus aeternam priuilegii ut praedecessores mei renouandam concedo libertatem . Huius etenim renouande libertatis auctoritas . Christi auctoritate nostraque largitate concessa et corroborata est die .xvi. kalendarum Augustarum . in oratorio uici qui usitato GILLINGAHAM nominari solet . missaeque caelebratione peracta sub horum testium presentia me assensum prebente confirmata est . abbatis scilicet Ælfsini . consanguineique mei Æþelmæri . necnon et auunculi [mei] Ordulfi . ac prioratum prefati ÆBBANDUNENSIS coenobii in manu et potestate UULFGARI abbatis michi humillima deuotione subiecti . gratis sine pretio uoluntariae renouando commisi . hancque priuilegii libertatem tam sibi quam cunctae simul eiusdem sanctae aeclesiae congregationi pro mille quingentis missarum solemniis . ac mille ducentis psalteriorum melodiis quas spontanea deuotione pro aeterna anime meae redemptione decantauerunt . aeternaliter renouandam cum sanctae crucis impressione concessi . quatinus post decessum eiusdem prefati abbatis UULFGARI . cuius temporibus hec ipsa libertatis restauratio Christo suf[frag]ante concessa est quem sibi uniuersa praefati coenobii congre[gati]o apto elegerit consilio secundum regularia beati BENEDICTI instituta abbatem iuste ex eodem [fratrum] cuneo eligens constituat . Huius priuilegii libertas deinceps usu perpetuo a cunctis teneatur catholicis . nec extraneorum quispiam tyrannica fretur contumacia in predicto monasterio ius arripiens exerceat potestatis . sed eiusdem coenobii collegium perpetuae ut predixi libertatis glorietur priuilegio . Sit autem prefatum monasterium omni terrene seruitutis eodem tenore liberum . quo a predecessoribus nostris catholicis a sancto LEONE uidelicet papa . et COENULFO rege catholico uetusto continetur priuilegio HRETHUNO abbate optinente solutum . Agri equidem ad usus monachorum Domino nostro Iesu Christo eiusque genitrici MARIAE priscis modernisque temporibus a regibus et religiosis utriusque sexus hominibus et a me ipso . meoque patre EADGARO rege . fratreque eius meo patruo rege EADWIGO eorumque patruo scilicet EADREDO rege fidelissimo restituendo iure concessi sunt . eiusdem perpetue sint libertatis . Nam reges prefati rus quod ABBANDUN nuncupatur quod rex CEADWEALLA Domino nostro eiusque genitrici MARIAE priscis temporibus deuoto concesserat animo . in quo predecessores nostri diabolica decepti auaritia edificium sibi regale iniuste construxerant . aeclesiae Dei restituentes interdixerunt . ut regum nemo inibi pastum requireret . nec edificium in sempiternum constru[eret] . Quod ego ÆÐELRED Anglorum basileus optimatum meorum us[us co]nsilio tam meis quam meorum successorum temporibus . fixum in nomine Patris et Filii et Spiritus Sancti fieri in aeternum precipio . Tempore siquidem quo rura quae Domino deuote per hoc modernum priuilegium restauraui animo iniuste a sancta Dei aeclesia ablata [fuerant] . perfidi quique nouas sibi hereditarias kartas usurpantes ediderunt . Sed in Patris et Filii et Spiritus Sancti nomine precipimus . ut catholicorum nemo easdem recipiat. sed a cunctis repudiate fidelibus in anathemate deputentur ueteri iugiter uigente priuilegio . Si quis uero tam epylempticus phylargirie seductus amentia quod non optamus . hanc nostrae munificentiae renouatam libertatem ausu temerario infringere temptauerit . sit ipse alienatus a consortio sanctae Dei aeclesie necnon et a participatione sacrosancti corporis et sanguinis Domini nostri Iesu Christi . per quem totus terrarum orbis ab antiquo humani generis inimico liberatus est . et cum Iuda Christi proditore in sinistra parte deputatus . ni prius hic digna satisfactione humilis penituerit . quod contra sanctam Dei aeclesiam rebellis agere praesumpsit . nec in uita hac practica ueniam . nec in theorica requiem apostata optineat ullam . sed aeternis barathri incendiis trusus iugiter miserrimus crucietur. Anno dominice incarnationis ut predixi dccccxciii . indictione .vi. humillimo rogatu prefati et deuoti abbatis UULFGARI scriptum est huius renouate libertatis priuilegium . his testibus consentientibus quorum inferius nomina secundum uniuscuiusque dignitatem utriusque ordinis decusatim Domino disponente karaxantur. + Ego ÆÞELRED Brittanie Anglorum monarchus . hoc taumate agie crucis roboraui. + Ego SIGERIC Dorobernensis aeclesie archiepiscopus . eiusdem regis beniuolentiam subscripsi. + Ego Ælfstan Lundoniensis aeclesie episcopus . hanc regis munificentiam confirmaui. + Ego Ælfheah Uuintoniensis ecclesiae episcopus hanc renouationis libertatem corroboraui. + Ego Ælfric Coruinensis parrochie episcopus . qua prefatum adiacet monasterium huic dono sanctam crucem impressi. + Ego Ælfheah Licetfeldensis aeclesie episcopus . testudinem sancte crucis depinxi. + Ego Æscwig Dorcensis eclesie episcopus . hoc regalem donum consolidaui. + Ego Þeodred Orientalium Anglorum episcopus . huic largitati assensum prebui. + Ego Ælfstan Hrofensis eclesie episcopus . huic dapsilitati crucem imposui. + Ego Ordbyrht Australium Saxonum episcopus . sigillum sancte crucis annotaui. Px + Ego Wulfsige Scirburnensis eclesiae episcopus . gaudenter consensi. + Ego Ealdulf Wigornensis eclesiae episcopus . hilari uultu subscripsi. Ego Aþulf Herefordensis eclesie episcopus . mihi placere respondi. Ego Sigar Wyllensis eclesie episcopus . ita posse fieri dignum duxi. Ego Alfwold Cridiensis eclesie episcopus . huic statuto non contradixi. Ego Ealdred Cornubiensis eclesie episcopus hoc decretum consentiendo laudaui. Ego Ælfðryð mater eiusdem regis huius doni fautrix extiti. Ego Æþelstan eiusdem regis filius . hoc stare non rennui. Ego Ecgbyrht eiusdem quoque regis filius . assensum prebere non distuli. Ego Eadmund eiusdem etiam regis filius . hoc posse fieri non interdixi. Ego Eadred eiusdem quidem regis filius . hoc mihi placere professus sum. Ego UULFGAR abbas Abbandunensis coenobii hoc sintagma triumphans dictaui. Ego Ælfweard Glæst' abbas. + Ego Wulfric Aug' abbas. + Ego Ælfsige Niw' abbas. + Ego Byrhtnoþ Ælig' abbas. + Ego Lyfinc [Ceort'] abbas. + Ego Ælfric . Meal' abbas. Ego Ælfhere . Baþan' abbas. Ego Leofric . Micel' abbas. + Ego Ælfhun . Middel' abbas. Ego Byrhthelm . Eaxc' abbas. Ego Æþelric . Æþel' abbas. Ego Wulfsige . Westm' abbas. Ego Germanus . Ram' abbas. Ego Kenulf . Burh' abbas. Ego Godeman . Þorn' abbas. Ego Alfwold . Wincl' abbas. + Ego [Leofric Al]ban' abbas. [Ego Æþel]weard dux. Ego Ælfric dux. Ego Ælfhelm dux. Ego [Ælf]sige minister. Ego Æþelsige minister [Eg]o Æþelmær minister. [Ego Bri]htwold minister. [Ego O]rdulf minister. [Ego W]ulfheah minister. [Ego W]ulfric minister. [Ego W]ulfgeat minister. + Egfo Ælfwig Westm' abbas.
  • Metadata

    Old Text

    • A. BL Cotton Augustus ii 38: original, parchment, 485 x 610 mm Endorsement: s. xiii: Priuilegium Æˇelredi regis factum de Abbenduna. C. BL Cotton Claudius C. ix, 124r-125v: copy, s. xii Rubric: Priuilegium Æthelredi regis. D. BL Cotton Claudius B. vi, 87v-89v: copy, s. xiii Rubric: De priuilegio Adelredi regis. + a w Al[tithro]ni [moderatoris imperio triuiatim instruimur ut illi] opp[ido subiecti subp]editantes famulemur qui totius mun[di fa]bricam miro ineffabilique serie dis[ponens] microcosmum Adam uidelicet tandem quadriformi plasmatum materia . almo ad sui similitudinem instinctum spiramine . uniuersis quae in infimis formauerat uno probandi causa excepto uetitoque praeficiens paradisiace amoenitatis iocunditate conlaterana [Aua scilic]et comite decentissime collocauit . Laruarico pro dolor seductus cauillatione uersipellis suasilibilisque tergiuersatione uiraginis pellectus . anathematis alogia ambro pomum momordit uetitum . et sibi ac posteris in [hoc aer]umnoso deiectus saeculo loetum promeruit perpetuum . Uati[cinia]ntibus siquidem prophetis et celitus superni regis diuturna clandestino praesagia dogmate promentibus nitide orthodoxis . eulogium ex supernis deferens . non ut Iudaeorum seditiosa elingue fatetur loquacitas . sed priscorum atque modernorum lepidissimam ambiens facundiam arrianas sabellianasque proterendo nenias anagogico infrustrans famine . nosque ab obtunsi cecitate umbraminis . ad supernorum alacrimoniam patrimoniorum aduocans . angelus supernis elapsus liminibus in aurem intemerate uirginis ut euangeli[ca] promulgant famina . stupenda cecinisse uidetur carmina . cui ecclesia tota uidelicet catholica consona uoce altibohando proclamat . Beata es uirgo Maria que credidisti perficientur in te que dicta sunt tibi a Domino . Mirum dictu incarnatur uerbum et incorporatur scilicet illud . de quo euangel[ista] supereminens [uniuers]orum altitudine sensum inquit . In principio erat uerbum . et uerbum erat apud deum . et deus erat uerbum . et reliqua . Qua uidelicet sumpta de uirgine incarnatione antique uirginis facinum demitur . et cunctis mulieribus nitidis precluens taumatibus decus irrogatur . Intacta igitur [redol]ente [Christi diu]initate . passaque ipsius humanitate . libertas addictis clementer contigit seruulis . Hinc ego Æˇelræd altithrono aminiculante Anglorum ceterarumque gentium in circuitu triuiatim persistentium basileus . non immemor angustiarum michi meaeque nationi septimo regn[i mei ann]o et deinceps frequenter ac multipliciter accidentium . post decessum uidelicet beatae memorie . michique interno amore dilectissimi Adeduuoldi episcopi . cuius industria ac pastoralis cura non solum [meae] uerum etiam uniuersorum huius patrie tam pr[incipum] quam subditorum utilitati superno plasmatore inspirante consuluit . mecum plurima uoluere tacitus cepi . et que tantorum causa periculorum existeret . studiose percunctari sollicitus curaui . Tanto igitur tali[que stu]dio magnopere incitatus . et archana quaeque di[ligenti cura] mecum examinans . tandem Domini conpunctus gratia ad memoriam reduxi . partim hec infortunia pro meae iuuentutis ignorantia que diuersis solet uti moribus . partim etiam pro quorundam illorum detestanda philargiria qui meae utilitati consulere debebant accid[isse] . Siquidem inter caetera memoriae occurrit . me rogatu quorundam talium . Uulfgari scilicet episcopi defuncti . at[que duc]is Ælfrici qui adhuc superest . sacri Æbbandunensis coenob[ii lib]ertatem . pro munere in se[ruitute redigisse . quod prefatus beate memorie] episcopus Adeluuold a predecessoribus meis Eadredo scilicet rege . patruo patris mei . necnon et a [patru]o meo rege Eaduuige nec minus et a patre meo rege uidelicet Eadgaro ad usum monachorum Domino [Iesu Christo eiusque] genitrici Mariae humilitatis et obedientiae ceterarumque uirtutum meritis . in aeternam promeruit hereditatem . et [in] perhennem adquisiuit libertatem . Haec igitur mecum uigilanti pectore uoluens . et citius a tanto tamque exhorrendo anathemate liberari [cu]piens . anno dominice incarnationis .dccccxciii. . mei autem regni xvii . sinodale concilium Uuintoniae in die sancto pentecosten fieri iussi . illucque episcopis . et abbatibus ac ceteris optimatum meorum [pri]moribus uerba salutatoria et pacifica benignissime destinaui . cunctosque Christi inspirante gratia monui . ut quaeque superno creatori digna . quaeque spiritali anime meae saluti . seu regali meae dignitate congrua . quaeque [etiam] omni Anglorum populo op[ort]una ualerent . Domino consulente in commune tractarent . uouens etiam [me u]ita comite et retroactas ad purum coherctere neglegentias . et iuxta praedecessorum meorum decreta . Iesu Christo domino nostro eiusque genitrici priscum restituere libertatis cyrographum . Hoc ili meo . immo Christi monitu simul et hortatu magnopere delectat[i . uo]ti compotes saluatori Christo gratias egerunt . et quaeque condigna salubriter instituta sanxerunt . pacto spiritali confirmauerunt . Nunc autem ego Æˇelræd Anglorum Christo opitulante basileus . quo debitum uoti mei factis adimpleam [et ut] aeternae libertatis altithroni moderatoris clementia merear optinere consortium . pretium quod mihi dux praefatus Ælfric . pro fratris sui Eaduuini prioratu contulit . quo praefata Christi sanctaeque eius genitricis hereditas iniqua seruitute est uenundata . perpetualiter anathematizando reicio . et gratuita domini inspirante gratia meorumque optimatum tam laicorum quam ordinatorum rogatus simul et usus consilio . eidem sanctae Christi genitricis aecclesiae monachisque inibi degentibus aeternam priuilegii ut praedecessores mei renouandam concedo libertatem . Huius etenim renouande libertatis auctoritas . Christi auctoritate nostraque largitate concessa et corroborata est die .xvi. kalendarum augustarum . in oratorio uici qui usitato Gillingaham nominari solet . missaeque caelebratione peracta sub horum testium presentia me assensum prebente confirmata est . abbatis scilicet Ælfsini . Consanguineique mei Æˇelmæri . necnon et auunculi [mei] Ordulfi . ac prioratum prefat Æbbandunensis coenobii in manu et potestate Uulfgari abbatis michi humillima deuotione subiecti . gratis sine pretio uoluntariae renouando commisi . hancque priuilegii libertatem tam sibi quam cunctae simul eiusdem sanctae aeclesiae congregationi pro mille quingentis missarum solemniis . ac mille ducentis psalteriorum melodiis quas spontanea deuotione pro aeterna anime meae redemptione decantauerunt . aeternaliter renouandam cum sanctae crucis impressione concessi . quatinus post decessum eiusdem prefati abbatis Uulfgari . cuius temporibus hec ipsa libertatis restauratio Christo suf[frag]ante concessa est quem sibi uniuersa praefati coenobii congre[gati]o apto elegerit consilio secundum regularia beati Benedicti instituta abbatem iuste ex eodem [fratrum] cuneo eligens constituat . Huius priuilegii libertas deinceps usu perpetuo a cunctis teneatur catholicis . nec extraneorum quispiam tyrannica fretur contumacia in predicto monasterio ius arripiens exerceat potestatis . sed eiusdem coenobii collegium perpetuae ut predixi libertatis glorietur priuilegio . Sit autem prefatum monasterium omni terrene seruitutis eodem tenore liberum . quo a predecessoribus nostris catholicis a sancto Leone uidelicet papa . et Coenulfo rege catholico uetusto continetur priuilegio Hrethuno abbate optinente solutum . Agri equidem ad usus monachorum domino nostro Iesu Christo eiusque genitrici Mariae priscis modernisque temporibus a regibus et religiosis utriusque sexus hominibus et a me ipso . meoque patre Eadgaro rege fratreque eius meo patruo rege Eadwigo eorumque patruo scilicet Eadredo rege fidelissimo restituendo iure concessi sunt . eiusdem perpetue sint libertatis . Nam reges prefati rus quod Abbandun nuncupatur quod rex Ceadwealla Domino nostro eiusque genitrici Mariae priscis temporibus deuoto concesserat animo . In quo predecessores nostri diabolica decepti auaritia edificium sibi regale iniuste construxerant . aeclesiae Dei restituentes interdixerunt . ut regum nemo inibi pastum requireret . nec edificium in sempiternum constru[eret] . Quod ego Æ∂elred Anglorum basileus optimatum meorum us[us co]nsilio tam meis quam meorum successorum temporibus . fixum in nomine patris et filii et spiritus sancti fieri in aeternum precipio . Tempore siquidem quo rura quae domino deuoto per hoc modernum priuilegium restauraui animo iniuste a sancta Dei aclesia ablata [fuerant] . perfidi quique nouas sibi hereditarias kartas usurpantes ediderunt . sed in patris et filii et spiritus sancti nomine precipimus . ut catholicorum nemo easdem recipiat. sed a cunctis repudiate fidelibus in anathemate deputentur ueteri iugiter uigente priuilegio . Siquis uero tam epylempticus phylargirie seductus amentia quod non optamus . hanc nostrae munificentiae renouatam libertatem ausu temerario infringere temptauerit . Sit ipse alienatus a consortio sanctae Dei acclesie necnon et a participatione sacrosancti corporis et sanguinis domini nostri Iesu Christi . per quem totus terrarum orbis ab antiquo humani generis inimico liberatus est . et cum Iuda Christi proditore in sinistra parte deputatus . ni prius hic digna satisfactione humilis penituerit . quod contra sanctam dei acclesiam rebellis agere praesumpsit . nec in uita hac practica ueniam . nec in theorica requiem apostata optineat ullam . Sed aeternis barathri incendiis trusus iugiter miserrimus crucietur. Anno dominice incarnationis ut predixi dccccxciii . indictione .vi. humillimo rogatu prefati et deuoti abbatis Uulfgari scriptum est huius renouate libertatis priuilegium . his testibus consentientibus quorum inferius nomina secundum uniuscuiusque dignitatem utriusque ordinis decusatim domino disponente karaxantur. + Ego Æˇelred Brittanie Anglorum monarchus . hoc taumate agie crucis roboraui. + Ego Sigeric Dorobernensis aeclesie archiepiscopus . eiusdem regis beniuolentiam subscripsi. + Ego Ælfstan Lundoniensis aeclesie episcopus . hanc regis munificentiam confirmaui. + Ego Ælfheah Uuintoniensis aeclesie episcopus hanc renouationis libertatem corroboraui. + Ego Ælfric Coruinensis parrochie episcopus . qua prefatum adiacet monasterium huic dono sanctam crucem impressi. + Ego Ælfheah Licetfeldensis aeclesie episcopus . testudinem sancte crucis depinxi. + Ego Æscwig Dorcensis eclesie episcopus . hoc regalem donum consolidaui. + Ego ˝eodred Orientalium Anglorum episcopus . huic largitati assensum prebui. + Ego Ælfstan Hrofensis eclesie episcopus . huic dapsilitati crucem imposui. + Ego Ordbyrht Australium Saxonum episcopus . sigillum sancte crucis annotaui. r + Ego Wulfsige Scirburnensis eclesie episcopus . gaudenter consensi. + Ego Ealdulf Wigornensis eclesie episcopus . hilari uultu subscripsi. Ego Aˇulf Herefordensis eclesie episcopus . mihi placere respondi. Ego Sigar Wyllensis eclesie episcopus . ita posse fieri dignum duxi. Ego Alfwold Cridiensis eclesie episcopus . huic statuto non contradixi. Ego Ealdred Cornubiensis eclesie episcopus hoc decretum consentiendo laudaui. Ego Ælf∂ry∂ mater eiusdem regis huius doni fautrix extiti. Ego Æˇelstan eiusdem regis filius . hoc stare non rennui. Ego Ecgbyrht eiusdem quoque regis filius . assensum prebere non distuli. Ego Eadmund eiusdem etiam regis filius . hoc posse fieri non interdixi. Ego Eadred eiusdem quidem regis filius . hoc mihi placere professus sum. Ego Uulfgar abbas Abbandunensis coenobii hoc sintagma triumphans dictaui. Ego Ælfweard Glæst' abbas. + Ego Ælfsige Niw' abbas. + Ego Wulfric Aug' abbas. + Ego Byrhtnoˇ Ælig' abbas. + Ego Lyfinc Ceort' abbas. + Ego Ælfric . Meal' abbas. Ego Ælfhere . Baˇan' abbas. Ego Leofric . Micel' abbas. + Ego Ælfhun . Middel' abbas. Ego Byrhthelm . Eaxe' abbas. Ego Æˇelric . Æˇel' abbas. Ego Wulfsige . Westm' abbas. Ego Germanus . Ram' abbas. Ego Kenulf . Burh' abbas. Ego Godeman . ˝orn' abbas. Ego Alfwold . Wind' abbas. Ego Leofric Alban' abbas. Ego Æˇelweard dux. Ego Ælfric dux. Ego Ælfhelm dux. Ego Ælfsige minister. Ego Æˇelsige minister Ego Æˇelmær minister. Ego Brihtwold minister. Ego Ordulf minister. Ego Wulfheah minister. Ego Wulfric minister. Ego Wulfgeat minister. + Ego Ælfwig Westm' abbas.