A.D. 996. King Æthelred to St Albans Abbey; grant of 8 hides (mansae) in St Albans, comprising 4 at Burston in St Stephens and 4 at Wincelfelda (lost, also in St Stephens), and also 9 haga in the town, and 8 iugera at Westwick in St Michaels, Herts. Latin with English bounds

Archive:

St Albans

MSS:

1. Brussels, Bibliothèque Royale, 7965-73 (3723), ff. 157v-158r (s. xvii)
2. Derbyshire, Chatsworth, St Albans Cartulary, f. 3v (s. xiv 2; no bounds)
3. London, British Library, Cotton Nero D. I, ff. 149-61, ff. 149v-150r (s. xiii; no bounds)
4. London, British Library, Cotton Nero D. I, ff. 149-61, ff. 153v-154r (s. xiii; no bounds)

Printed:

Watts, Additamenta, pp. 240-1; K, 696; Mon. Angl. (rev. edn), ii. 225 (no. 9); Luard, Additamenta, pp. 15-18; Earle, pp. 402-5

Comments:

PN Herts., p. 99, on Wincelfelda; Whitelock 1968, pp. 25 n. 1, 29 n. 4; HRH, p. 232, subscriptions are consistent; Gelling, ECTV, no. 173, authentic; Keynes 1980, pp. 102-3, 121-3, 128 n. 142, 254-5, authentic; Keynes 1993, pp. 265, 273-4, MS 1 contains two sets of vernacular bounds, for Burston and Wincelfelda; substantially authentic; Rumble 2002, pp. 207-8, related in phrasing to SS 885, 889, 893

Show all data

  • Metadata

    Old Text

    • Omnipotentia diuinae maiestatis ineffabiliter uniuersa gubernante. Licet regalium dignitatum decreta, et antiqua priorum temporum priuilegia, permanente integritatis signaculo fixa iugiter ac firma perseuerent; attamen quia plerumque tempestates et turbines saeculi fragilem humanae uitae cursum pulsantes contra superna dominicae sanctionis iura illidunt, iccirco stili officio renouanda et cartarum suffragiis sunt roboranda, ne forte successura posterorum progenies, ignorato praecedentium patrum chirographo, inextricabilem horrendi barathri uoraginem incurrat; nec inde libera exire queat, donec iuxta ueritatis sententiam cuncta usque ad nouissimum quadrantem debita plenissime reddat. Quapropter ego Æ∂elredus, totius Albionis caeterarumque gentium in circuitu persistentium, munificente superno largitore basileus, incertum futurorum temporum considerans euentum, cunctisque succedentibus desiderans esse consultum, et ut ipse in tremendo magni iudicii die, sanctorum patrociniis suffragantibus haereditatis supernae cohaeres effici merear, deo omnipotenti, et sancto Albano gentis Anglorum protomartyri, Christoque seruienti monachorum familiae celebri in loco qui solito æt Uueatlingaceastre nuncupatur uocabulo, octo mansarum portionem, duobus in locis aequa dimensione sitam, .iiii. uidelicet æt Byrstane, similiter et .iiii. æt Uuincelfelda, cum nouem praefatae ciuitatis habitaculis, quae patria lingua hagan appellari solent, octoque iugeribus æt Westuuican, ad idem monasterium aeque pertinentibus, deuota mente secundum pristinum renouando restituo, et restituendo in nomine domini nostri Ihesu Christi praecipio, ut nullius altioris aut inferioris dignitatis persona, aut in nostris siue successorum nostrorum temporibus, hanc quam praefatus sum portionem de praedicta sancti martyris aecclesia auferre uel minuere qualibet occasione praesumat; sed hoc meae renouationis inuiolabili iugiter permanente, et contra omnia aemulorum machinamenta praeualente chirographo, praedictum monasterium ab omni mundanae seruitutis iugo, sicut continetur in ueteri cartula quam Offa rex Merciorum dictitando conposuit, et fecit esse priuilegium ob monimentum omnium succedentium regum de omnibus rebus quas deo tradidit et sancto martyri Albano pro remedio animae suae. Iccirco, ego tali prouocatus exemplo, renouare cupiens, statuo ut quaecumque praedictus rex decreuit, inconcussa et firma perpetualiter perdurent; et nostra auctoritate, omnia a nobis tradita, una cum omnibus quae ad sanctum ipsum locum pertinere dignoscuntur, campis, pascuis, pratis, siluis, eatenus sint libera, eadem libertate qua praediximus, ut inibi deo famulantes, tam pro meis quam pro omnium praedecessorum meorum deliquiis, sine ulla terreni potentatus molestia, cotidie saluberrima missarum solennia omnipotenti deo celebrent, et dulcissimas psalmorum modulationes ore et corde decantantes, armis spiritualibus contra uisibiles et inuisibiles hostes, pro nobis et pro omni populo christiano dimicare non cessent, quatenus eiusdem beati martyris intercedentibus meritis, siue in praesenti, siue in futura, siue in utraque uita, Christo pro nobis uirtutem faciente, uictoriam quandoque de inimicis nostris, uoti compotes adipisci mereamur. Si quis autem, maligno spiritu instigante, huic decreto repugnare temptauerit, sciat se alienum esse a consortio sanctae dei aecclesiae, et participatione sacrosancti corporis et sanguinis domini nostri Ihesu Christi; et in nouissimo tremendi iudicii die, nouerit se in inferno inferiori, et in aeterna damnatione mergendum, et per auctoritatem praefati martyris, sciat se absque ullo termino sine fine cruciandum, nisi digna et congrua satisfactione citius emendauerit quod contra deum et sanctum martyrem eius delinquere non timuit. Anno dominicae incarnationis .DCCCC.XCVI. indictione .VIII. scriptum et renouatum est huius libertatis chirographum, his testibus consentientibus quorum inferius nomina secundum uniuscuiusque dignitatem ordinata caraxantur. + Ego Æ∂elredus Anglorum basileus hanc renouationis et libertatis cartam scribere iussi. + Ego Ælfricus Dorouernensis aecclesiae archiepiscopus huic scedulae signaculum sanctae crucis imposui. + Ego Ealdulfus Eboracensis aecclesiae archiepiscopus huic diffinitioni consentaneus extiti. + Ego Ælfheah Uuintoniensis aecclesiae episcopus huic chirographo similiter assensum praebui. + Ego Uulfstan episcopus consensi. + Ego Ælfheah episcopus corroboraui. + Ego A∂ulf episcopus consignaui. + Ego Wulfsige episcopus consolidaui. + Ego Ordbriht episcopus consigillaui. + Ego Goduuinus episcopus confirmaui. + Ego Ealdred episcopus conclusi. + Ego Ælf∂ry∂ regina. + Ego Ælfuueard abbas. + Ego Ælfsige abbas. + Ego Uulfgar abbas. + Ego Leofric abbas. + Ego Ælfhere abbas. + Ego Ælfuuold abbas. + Ego Brihtno∂ abbas. + Ego Kenulf abbas. + Ego Æ∂elweard dux. Ego Ælfric + dux. Ego Ælfhelm + dux. Ego Leofsige + dux. Ego Æ∂elmær + minister. Ego Ordulf + minister. Ego Wulfricus + minister. Ego Wulfgeat + minister. Ego Wulfheah + minister. Ego Brihtmær + minister. Ego Leofwine + minister. Ego Æ∂elweard + minister.