S:
K:
B:
S 912
A.D. 1005. King Æthelred to St Albans Abbey; grant of 1 hide (cassata) at Flamstead and 5 at St Albans, Herts., with renewal of extensive liberties granted by King Offa. Abbot Leofric had given 200 pounds of gold and silver to the king to pay off the Danes, receiving in exchange these 6 hides and 55 hides at Eadulfinctun; but now he has returned Eadulfinctun. Latin with English bounds
Archive:
St Albans
MSS:
1. Brussels, Bibliothèque Royale, 7965-73 (3723), ff. 158v-160r (s. xvii)
2. Brussels, Bibliothèque Royale, 7965-73 (3723), ff. 172r-174r (s. xvii)
3. Derbyshire, Chatsworth, St Albans Cartulary, f. 2v (s. xiv 2; no bounds)
4. London, British Library, Cotton Nero D. I, ff. 149-61, f. 150r-v (s. xiii; no bounds)
5. London, British Library, Cotton Nero D. I, ff. 149-61, f. 154r-v (s. xiii; no bounds)
Printed:
Watts, Additamenta, pp. 241-2; Alford 1663, iii. 447-8; K, 672, ex MS 4; Mon. Angl. (rev. edn), ii. 225-6 (no. 10); Luard, Additamenta, pp. 21-4, ex MS 4; Earle, pp. 399-402; Pierquin, Recueil, pt 5, no. 45
Comments:
Napier and Stevenson, pp. 78, 99-100, 121 n., somewhat dubious; if spurious 'a singularly clever imitation'; complex date probably means 1005; Gelling, ECTV, no. 176, authentic basis, for immunity clause cf. S 1031; Sawyer, Burton, p. 57, notes similarities with S 917; Keynes 1980, pp. 109-11, 260-1, on formulation, may be interpolated; apparently authentic; Lawson 1984, p. 725, cited; BA Facs., p. 8; Keynes 1993, pp. 265, 270, 273-4, authentic; Kennedy 1995, p. 128 n., provisions on judicial liberty suspicious, cf. S 136, 1488; Crick 2002, p. 82, acceptable diploma with significant interpolation; examines immunity clause
Show all data
- Metadata
Old Text
- + Cum nos in extrema pene huius uitae margine cernamus sistere, et ultima quaeque senescentis mundi pericula indesinenter luere, admonemur per hoc patenter paruipendere fugitiuam atque caducam huius temporis pompam, et ad immarcessibilem aeternae beatitudinis per bonorum operum exhibitionem tendere palmam : et quicquid utilitatis nostris fuerit dei mirifica allubescente clementia statutum temporibus hoc apicum notis inserere cartis, ne hoc ipsum, quod absit, a subsequentibus causa ignorantiae annullari ullo modo queat, et nostra tunc merces minoretur. Quapropter ego Æ∂elredus, sceptrigera ditione Anglis, caeterisque sistentibus in circuitu gentibus, uoce, habitu morumque uarietate distantibus rex subthronizatus, ob meae remedium animulae et ob stabilimentum regni coelitus mihimet concessi, atque etiam ob maximae pecuniae pretium mihimet pro hoc ipso collato, condono ad sancti et eximii huius patriae protomartyris Albani coenobium, quandam iuris mei portiunculam, cassatas equidem senas, binis in locis semotas, unam scilicet, ubi ab accolis usitato nomine dicitur Fleamstede, et quinque ubi noto uocitamine ob olim castellum iam pene dirutum Ausonica lingua dicebatur Uerulamium, quod nos uulgariter dicimus Wætlingaceaster, ubi et ipse sanctissimus Christi agonista uaria pro fide Christi sustulit tormentorum cruciamenta. Hoc sagaciter meo reuoluens animo iustius fore multo, locum in quo passus est, suo aeternaliter mancipari coenobio almifico, quam diutius fisco regali uel cuilibet terreno audacter subiacere negotio. Decens est enim ut locus quem suo sacratissimo agonizans pro Christo aspersit et sacrauit cruore, ad ipsum perpetualiter reuertatur locum, ubi et ipse martyrio expleto, capite truncato, brauium coeleste et immarcessibilis uitae meruit coronam. Hoc nempe meae dapsilitatis emolumentum libens sub aeternali libertate liberum concedo, sicut abauus praedecessor meus Offa, scilicet, rex inclitus, omnia quae ipse ad ipsum coenobium contulit libertate ditauit. Eadem inquam libertate non solum hanc possessiunculam liberam libens statuo, sed etiam quicquid a meipso uel a qualibet persona maiori siue minori ab heri et nudiustertius, et exin usque ad terminum istius transitorii regni, uitaeque labantis extrema datum fuerit ad supradicti martyris tumbam, sub hac libertatis et renouationis cartula aeternali libertate permaneat liberum. Et ne forte quis praesentium uel magis futurorum ambiget quae sit illa libertas, qua ipsum coenobium rex beneuolus Offa ditauit, et egomet nunc confirmando renouaui, dicam plane, quod omnimodis cuncta illius monasterii possessio nullis est obnoxia fiscis, scilicet, nec expeditionis, nec pontis et arci aedificamine, nec iuris regalis fragmine, nec furis apprehensione, et ut omnia simul comprehendam, nil debet exsolui, uel regis praeposito, uel episcopi, uel ducis, uel ullius hominis, sed omne debitum exsoluant iugiter, qui in ipsa possessione fuerint, ad praedicti martyris mausoleum, secundum quod ordinauerit abbas, qui ipso praefuerit coenobio. Notum etiam uobis cupio fore quantum pretium pro hoc ipso abbas ipsius coenobii nomine Leofricus mihimet contulit, quando illud graue uectigal Danis exsoluebamus; praestitit nempe mihi ducentas libras auri et argenti, ex appensione Danorum, et pro foenore ipsius pretii accepit a me uillam quae dicitur Eadulfinctun, quinquaginta quinque mansas habens, et has etiam sex mansas. Et nunc gratanter ipse mihimet mente beneuola reddit praedictas quinquaginta quinque mansas, et contentus est in ipsis sex mansis, pro ducentis libris; ideoque hanc libertatis et renouationis scedulam facilius adeptus est. Permaneat itaque praedicta possessio, cum omnibus utensilibus ad se rite pertinentibus, sub praedictae libertatis chirographo uoti compos. Et quisquis nostrae hoc liberalitatis donum augmentare mente maluerit iocunda, sentiet se donis per hoc locupletari diuinis. Si autem, quod absit, uspiam quis laruarico attactus instinctu mente hoc subdola machinatus fuerit adnullare, uel quippiam in peius quam constituimus transuertere, sua pro audacia a coetu in hac uita anathematizetur fidelium, et in tremendo dei examine astantibus coelorum agminibus hominumque turmis, necnon et horrendis Erebi uernulis palam cunctis damnetur cum haedis, auerni cruciamenta sine fine luiturus, ni ante obitum condigne emendauerit. Scripta est autem huius libertatis cartula decursis annis ab incarnatione Christi .DCCCC.XC. nouenis terque binis in cursu millenario equidem sexto, his testibus fauentibus quorum hic dignitates cum onomate contemplari ualebis. + Ego Æ∂elredus regia infula comptus propriae munificentiae donum stabiliter confirmo. + Ego Wulfstanus archiepiscopus Eboracensis aecclesiae assentio. + Ego Æ∂elstan clito. + Ego Ecbyrht clito. + Ego Eadmund clito. + Eadred clito. + Ego Eadwig clito. + Ego Eadgar clito. + Ego Eadward clito. + Ego Ælfheh episcopus. + Ego Ordbriht episcopus. + Ego A∂ulf episcopus. + Ego Æ∂elsie episcopus. + Ego Lifing episcopus. + Ego Ælfwold episcopus. + Ego Ælfhelm episcopus. + Ego Ælfric abbas. + Ego Wulfgar abbas. + Ego Kenulf abbas. + Ego Ælfric abbas. + Ego Leofric abbas. + Ego Eadno∂ abbas. + Ego Ælfwerd abbas. + Ego Ælfric comes. + Ego Ælfhelm comes. + Ego Leofwine comes. + Ego Æ∂elmær minister. + Ego Wulfgeat minister. + Ego Eadric minister. + Ego Wulfhet minister. + Ego Æ∂elric minister. + Ego Æ∂elwine minister. + Ego Æ∂elwerd minister. + Ego Æ∂elstan minister. + Ego Ulfcytel minister. + Ego Bryhtric minister. + Ego Leofwine minister.