A.D. 995. King Æthelred to Wulfric (Spot), his minister; grant of 2.5 hides (mansae) in the common land at Dumbleton, Gloucs., forfeited by Æthelsige for theft, granted by the king to Hawase, his man, and now exchanged by Hawase for other land belonging to Wulfric. Latin with English

Archive:

Abingdon

MSS:

1. Lost original
2. Cambridge, Corpus Christi College, 111, pp. 137-311 (s. xvi; ex 1)
3. London, British Library, Cotton Augustus ii. 48 (s. xiii 2; ex 4)
4. London, British Library, Cotton Claudius B. VI (s. xiii in.)
5. London, British Library, Cotton Vitellius D. VII (s. xvi; ex 2)
6. Oxford, Bodleian Library, James 21 (S.C. 3858), pp. 154-68 (s. xvii; ex 3)

Printed:

K, 692; Stevenson, Chron. Abingdon, i. 388-92, ex MS 4; Essays, p. 357, in part; Pierquin, Recueil, pt 4, no. 71; Kelly, Abingdon, no. 126

Translated:

Essays, p. 357, in part, English only; Whitelock, EHD, no. 119 (pp. 573-5)

Comments:

Vinogradoff 1893, p. 15; Robinson 1923, p. 37; Sisam 1953, p. 158 n. 2, cited, on date; Stenton 1955, p. 81 n. 1, cited; Finberg, ECWM, no. 139, authentic; Finberg 1972, pp. 488, 495, on reference to common land; HRH, p. 232, genuine; Whitelock, EHD, p. 573; Keynes 1980, pp. 97, 102, 185, 189 n. 123, 253, authentic; Wormald 1988, no. 56; Wormald, English Law, p. 149 n. 105; Kelly, Abingdon, no. 126, authentic

Show all data

  • Metadata

    Text

    • Px Regnante in eona eonum cæli terreque dispositore herebique triumphatore. Vacillantis status cosmi undecumque vergitur, ac rigidis turbinibus quatitur, sed succurrente diuinitatis omnipotentia ita tamen heroum fulcimento roboratur, ne titillando eneruiter pessumdari improuide videatur, dum tantorum auctoritate primatum moderatur, quamdiu Christiani onomatis pollet uigor ac regnorum iura prouida dispensatione gubernatur. Unde quos istius eui fortuna manu tepide euectionis alludit, summopere ad nanciscendam ea inuigilandum est gaudia que minime sunt annua sed continua, quatinus distributione temporalium gazarum æterne dapsilitatis adipisci mereantur adminicula. Quapropter ego ÆÐELREDUS totius Albionis Dei prouidentia imperator cuidam dilectissimo mihi ministro, cui parentelæ nobilitas WLFRIC indidit nomen, pro fidissimo quo mihi affabiliter obsecundatus est obsequio, quandam ruris particulam, id est duas mansas et dimidiam in loco ubi solicolæ ÆT DUMALTVN appellant, in perpetuam concedo hereditatem, quatenus ille bene perfruatur ac prospere possideat quamdiu huius eui incolatum vitali flamine rotabilique meatu percurrere cernitur, et post istius labilis uite excessum cuicumque sibi libuerit successori derelinquat. Sit autem predictum rus, quod in communi terra situm est, liber ab omni mundiali obstaculo cum omnibus que ad ipsum locum pertinere dinoscuntur, tam in magnis quam in modicis rebus, campis, pascuis, pratis, siluis, excepto istis tribus, expeditione, pontis arcisve constructione. Hanc uero meam donationem, quod opto absit a fidelium mentibus, minuentibus atque frangentibus, fiat pars eorum cum illis de quibus econtra fatur, 'Discedite a me maledicti in ignem æternum qui paratus est Satane et satellitibus eius', nisi prius digna Deo poenitentia ueniam legali satisfactione emendent. Nam quod hominis memoria transsilit litterarum indago reseruat; unde hoc legentibus est intimandum quia hoc prefatum rus per cuiusdam uiri infande presumptionis culpam qua audacter furtiue se obligare non abhorruit, cui nomen Æðelsige parentes indidere, licet foedo nomen dehonestauerit flagitio, ad mei iuris deuenit arbitrium atque per me reuerendo ut iam ante præfatus sum conlatum est ministro. Cuius culpe notam Anglica relatione hic ratum duximus esse notandum. Ðus wæs þæt land forworht æt Dumaltun ðe Æþelsige forworhte Æþelrede cyninge to handa, þæt wæs ðænne þæt he forstæl Æthelwines swyn Æþelmæres suna ealdermannes. Ða ridon his men to 7 tugon ut ð spic of Æðelsiges huse 7 he oð bærst to wuda 7 man hine aflymde ða 7 man gerehte Æðelrede cynge þæt land and his æhta. Ða forgef he þæt land Hawase his men on ece yrfe 7 Wulfric Wulfrune sunu hit siððan æt him gehwyrfde mid ðam ðe him gecwemre wæs be ðæs cynges leafe 7 his witena gewitnesse. Acta est hec prefata donatio anno ab incarnatione Domini .dccccxcv. indictione .viii., anno vero regni prefati regis .xvii., scripta est hec cartula his consentientibus qui subter notantur. + Ego Æðelredus rex Anglorum prefatam donationem sub sigillo sanctæ crucis indeclinabiliter consensi atque roboraui. + Ego Ælfricus Dei gratia electus ad archiepiscopatum Dorobernensis æcclesie eiusdem regis donum crucis taumate stabiliui. + Ego Aldulf electus in episcopium Eboracensis æcclesie regis donatiuum agie crucis impressione benedicendo corroboraui. + Ego Ælfstan Lundoniensis æcclesie episcopus sigillaui. + Ego Ælfheh Wintoniensis æcclesie episcopus designaui. + Ego Æscwig Dorcensis æcclesie episcopus adnotaui. + Ego Aðulf Herefordensis æcclesie episcopus imposui. + Ego Wulfsige Scirburnensis æcclesie episcopus conclusi. + Ego Æðelwærd dux. + Ego Ælfric dux. + Ego Ælfhelm dux. + Ego Leofsige dux. + Ego Leofwine dux. + Ego Ælfwerd abbas. + Ego Ælfsige abbas. + Ego Leofric abbas. + Ego Brihthelm abbas. + Ego Wulfgar abbas. + Ego Æþelmær minister. + Ego Ordulf minister. + Ego Ælfsige minister. + Ego Brihtwold minister. + Ego Wulfheh minister. + Ego Wulfric minister. + Ego Wulfget minister. + Ego Leofric minister. + Ego Æðelnoð minister. + Ego Æðelric minister. + Ego Leofric minister. + Ego Æðelw\e/ard minister. + Ego Wulfmær minister. + Ego Fræna minister.
  • Metadata

    Old Text

    • B. BL Cotton Augustus ii. 48: single-sheet copy, s. xiii2, parchment, 285 x 175 mm. Rubric: (by the scribe of the charter) Karta regis Aˇelredi de duabus mansis in Dumbeltune. (No endorsements) D. BL Cotton Claudius B. vi, 94v-95v: copy, s. xiii Rubric: Carta regis Adelredi de duabus mansis in Dumbeltune. E. CCCC 111, pp. 175-8: copy of lost single sheet, s. xvi Rubric: ˘is is Dumaltan boc. Carta regis Æ∂elredi qui dedit cuidam ministro suo duas mansas in Dumbeltune. Px Regnante in eona eonum cæli terreque dispositore herebique triumphatore. Uacillantis status cosmi undicumque uergitur, ac rigidis terminibus quatitur, sed succurrente diuinitatis omnipotentia ita tamen heroum fulcimento roboratur, ne titillando eneruiter pessum dari improuide uideatur, dum tantorum auctoritate primatum moderatur quamdiu Christiani onomatis pollet uigor ac regnorum iura prouida dispensatione gubernatur. Unde quos istius eui fortuna manu tepide euectionis alludit, summopere ad nanciscendam ea inuigilandum est gaudia que minime sunt annua sed continua, quatinus distributione temporalium gazarum æterne dapsilitatis adipisci mereantur adminicula. Quapropter ego Æ∂elredus totius Albionis Dei prouidentia imperator cuidam dilectissimo mihi ministro, cui parentelæ nobilitas Wlfric indidit nomen, pro fidelissimo quo mihi affabiliter obsecundatus est obsequio, quandam ruris particulam, id est duas mansas et dimidiam in loco ubi solicolæ æt Dumaltun appellant, in perpetuam concedo hereditatem, quatenus ille bene perfruatur ac prospere possideat quamdiu huius eui incolatum uitali flamine rotabilique meatu percurrere cernitur, et post istius labilis uite excessum cuicumque sibi libuerit successori derelinquat. Sit autem predictum rus, quod in communi terra situm est, liber ab omni mundiali obstaculo cum omnibus que ad ipsum locum pertinere dinoscuntur, tam in magnis quam in modicis rebus, campis, pascuis, pratis, siluis, excepto istis tribus, expeditione, pontis arcisue constructione. Hanc uero meam donationem quod opto absit a fidelium mentibus minuentibus atque frangentibus, fiat pars eorum cum illis de quibus contra fatur, 'Discedite a me maledicti in ignem æternum qui paratus est Satane et satellitibus eius', nisi prius digna Deo poenitentia ueniam legali satisfactione emendent. Nam quod hominis memoria transsilit litterarum indago reseruat; unde hoc legentibus est intimandum quia hoc prefatum rus per cuiusdam uirieinfande presumptionis culpam qua audacter furtiue se obligare non abhorruit, cui nomen Æ∂elsige parentes indidere, licet foedo nomen dehonestauerit flagitio, ad mei iuris deuenit arbitrium atque per me reuerendo ut iam ante præfatus sum conlatum est ministro. Cuius culpe notam Anglica relatione hic ratum duximus esse notandum. ˘us wæs ˇæt land forworht æt Dumaltun ∂e Æˇelsige forworhte Æˇelrede cyning to handa, ˇæt wæs ∂ænne ˇæt he forstæl Æthelwines swyn Æˇelmæres suna ealdermannes. ˘a ridon his men to 7 tugon ut ∂ spic of Æ∂elsiges huse 7 he o∂ bærst to wuda 7 man hine aflymde ∂a 7 man gerehte Æ∂elrede cynge ˇæt land and ahta. ˘a forgef he ˇæt land Hawase his men on ece yrfe 7 Wulfric Wulfrune sunu hit si∂∂an æt him gehwyrfde mid ∂am ∂e him gecwemre wæs be ∂æs cynges leafe 7 his witena gewitnesse. Acta est hec prefata donatio anno ab incarnatione ˘omini .dccccxcv. indictione .viii., anno uero regni prefati regis .xvii., scripta est hec cartula his consentientibus qui subter notantur. + Ego Æ∂elredus rex Anglorum prefatam donationem sub sigillo sancte crucis indeclinabiliter consensi atque roboraui. + Ego Ælfricus dei gratia electus ad archiepiscopatum Dorobernensis æcclesie eiusdem regis donum crucis taumate stabili. + Ego Aldulf electus in episcopum Eboracensis æcclesie regis donatiuum agie crucis impressione benedicendo corroboraui. + Ego Ælfstan Lundoniensis æcclesie episcopus sigillaui. + Ego Ælfhehl Wintoniensis æcclesie episcopus designaui. + Ego Æscwig Dorcensis æcclesie episcopus adnotaui. + Ego A∂ulf Herefordensis æcclesie episcopus imposui. + Ego Wulfsige Scirburnensis æcclesie episcopus conclusi. + Ego Æ∂elwærd dux. + Ego Ælfric dux. + Ego Ælfhelm dux. + Ego Leofsige dux. + Ego Leofwine dux. + Ego Ælfwerd abbas. + Ego Ælfsige abbas. + Ego Leofrice abbas. + Ego Brihthelm abbas. + Ego Wulfgar abbas. + Ego Æˇelmær minister. + Ego Ordulf minister. + Ego Ælfsige minister. + Ego Brihtwold minister. + Ego Wulfheh minister. + Ego Wulfric minister. + Ego Wulfget minister. + Ego Leofric minister. + Ego Æ∂elno∂ minister. + Ego Æ∂elric minister. + Ego Leofric minister. + Ego Æ∂elw'e'ard minister. + Ego Wulfmær minister. + Ego Fræna minister.